Nhượng quyền thương hiệu đang nổi lên như một hình thức xuất khẩu trí tuệ hiệu quả đối với các doanh nghiệp Việt Nam, giúp họ mở rộng hoạt động kinh doanh trên phạm vi toàn cầu. Tuy nhiên, tại Việt Nam, lĩnh vực này vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Gần đây, một số doanh nghiệp đã bắt đầu bước ra thị trường thế giới thông qua con đường nhượng quyền.
Tại hội thảo ‘Chiến lược nhượng quyền thương hiệu và mô hình tăng trưởng bền vững’ do Câu lạc bộ doanh nhân 2030 tổ chức tại TP.HCM, hơn 100 lãnh đạo doanh nghiệp đã có cơ hội tìm hiểu về cách đưa thương hiệu Việt ra toàn cầu. Bà Nguyễn Phi Vân, cố vấn cấp cao của Chính phủ về đề án ‘Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia’, chia sẻ về thành công trong việc đàm phán với đối tác Indonesia để nhượng quyền độc quyền cho một thương hiệu cà phê Việt Nam tại Jakarta. Đáng chú ý, phía đối tác đã đồng ý trả phí nhượng quyền lên đến 2 tỉ đồng mà không cần bất kỳ sản phẩm nào được mang sang.
Nhượng quyền không chỉ áp dụng cho lĩnh vực thực phẩm và đồ uống (F&B) hay doanh nghiệp nhỏ, mà có thể áp dụng cho mọi lĩnh vực. Nhiều tập đoàn lớn như P&G, Electrolux, Nestlé, Mango, IKEA… cũng sử dụng mô hình này để mở rộng hoạt động kinh doanh. Thông qua nhượng quyền, giá trị sản phẩm có thể tăng cao gấp 30-70 lần so với nguyên liệu thô, tạo ra dòng tiền ổn định và giúp doanh nghiệp định giá cao hơn và bền vững hơn.
Các nguồn thu từ nhượng quyền bao gồm phí nhượng quyền ban đầu, phí sử dụng thương hiệu hằng tháng, đóng góp quỹ quảng cáo, phí tuyển dụng và đào tạo, phí sử dụng nền tảng số, lợi nhuận từ cung cấp nguyên vật liệu và hàng hóa… Thông qua các nguồn thu này, doanh nghiệp có thể tạo ra một mô hình kinh doanh bền vững và đa dạng.
Một ví dụ điển hình về lợi thế của nhượng quyền là câu chuyện của cặp vợ chồng khởi nghiệp với món bánh truyền thống của Malaysia. Sau khi được đào tạo, họ đã xây dựng thành công chuỗi hơn 1.000 xe bán hàng di động. Hay như anh Lý Tấn Tài, đồng sáng lập Phúc Tea, đã khởi nghiệp với mô hình ‘siêu siêu nhỏ’ và phát triển thành chuỗi 157 cửa hàng, 55 đối tác nhượng quyền sau khi tham gia chương trình Go Global và học chiến lược nhượng quyền.
Chuyên gia Nguyễn Phi Vân khuyến nghị doanh nghiệp muốn nhượng quyền bài bản cần thử nghiệm, hoàn thiện mô hình, đóng gói quy trình và đào tạo. Đồng thời, xây dựng nền tảng hỗ trợ toàn diện về vận hành, marketing, chuỗi cung ứng, tài chính, pháp lý và quản trị số, trước khi mở rộng trong nước rồi ra quốc tế.
Mới đây, Câu lạc bộ Doanh nhân 2030 đã ra mắt chương trình ‘Go Global 2025 – Khai mở vận hội ngàn năm’, nhằm kết nối doanh nghiệp Việt cùng những cơ hội quốc tế chất lượng cao, cập nhật tư duy chiến lược và đổi mới tư duy lãnh đạo. Nhượng quyền là một trong những kiến thức được chú trọng trong chương trình này.
Các doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội lớn để phát triển thông qua nhượng quyền thương hiệu. Theo dữ liệu từ Tổng cục Thống kê, năm 2024 và nửa đầu 2025, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chiếm đa số trong tổng giá trị xuất khẩu (70-74%), trong khi khối doanh nghiệp Việt góp chưa tới một nửa. Nếu doanh nghiệp Việt biết cách phát triển theo chuỗi giá trị thay vì chăm chăm xuất khẩu nguyên liệu thô, cơ hội thành công có thể cao hơn rất nhiều.
Ông Nguyễn Anh Hùng, tổng giám đốc CBV Group, nhận định đây là thời điểm vàng để các doanh nghiệp nắm bắt thời cơ, nhất là khi Chính phủ ngày càng quan tâm đến lĩnh vực kinh tế tư nhân. Kinh tế tư nhân đang có tín hiệu tích cực từ làn sóng khởi sự kinh doanh. 6 tháng đầu năm, cả nước có 91.186 doanh nghiệp mới thành lập, phản ánh xu hướng khởi sự kinh doanh đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn quốc.
