Xây dựng một mô hình tăng trưởng mới, bền vững và toàn diện đang là mục tiêu hàng đầu của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Để đạt được mục tiêu trở thành nước có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, đòi hỏi chúng ta phải có một lộ trình toàn diện và chiến lược cụ thể. Các chuyên gia kinh tế từ Đại học Kinh tế Quốc dân đã đưa ra kiến nghị về việc thiết lập các cơ chế đặc thù để rút ngắn quy trình đầu tư công, từ chuẩn bị đầu tư đến tổ chức thực hiện, đặc biệt là với các dự án quan trọng quốc gia.
Một trong những hướng đi quan trọng được các chuyên gia đề cập đến là việc phân bổ vốn đầu tư công theo hướng ‘kiến tạo’ cho phát triển. Điều này có nghĩa là tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên như công nghệ cao, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, và hạ tầng xanh. Việc thiết kế lộ trình toàn diện để tăng trưởng cao và bền vững là yêu cầu cấp thiết, không chỉ nhằm hiện thực hóa mục tiêu đề ra mà còn đảm bảo sự phát triển đồng bộ và bền vững.
Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng bài học từ các quốc gia Đông Á thành công đã cho thấy tầm quan trọng của việc triển khai chính sách phát triển đồng bộ và có chiến lược. Nhà nước cần định hướng mạnh mẽ hơn trong việc xác định các ngành kinh tế mũi nhọn, xây dựng kế hoạch phát triển dài hạn và tạo chính sách hỗ trợ cụ thể về thuế, tín dụng, môi trường kinh doanh. Chính sách ưu tiên phát triển các ngành xuất khẩu có giá trị gia tăng cao được coi là hướng đi chiến lược để nâng cao hiệu quả kinh tế và phát triển bền vững.
Ngoài ra, đầu tư công hiệu quả và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cũng là yếu tố quan trọng. Thiết lập tiêu chí phân bổ vốn rõ ràng, khách quan là cần thiết để đảm bảo hiệu quả của đầu tư công. Cơ chế quản lý đầu tư công cần được đổi mới theo hướng thiết lập cơ chế giám sát, đánh giá độc lập, phản hồi chính sách linh hoạt với trách nhiệm giải trình cao hơn. Để làm tốt vai trò ‘vốn mồi’, đầu tư công vào các dự án có tính lan tỏa cao, kích thích đầu tư của nhiều thành phần kinh tế là cần thiết.
Hoàn thiện khung pháp lý cho PPP (đối tác công-tư), chuẩn hóa quy trình đấu thầu và phân bổ rủi ro trong các dự án hạ tầng trọng điểm cũng là yêu cầu. Nhấn mạnh vai trò định hướng của Nhà nước, PGS.TS Nguyễn Ngọc Sơn kiến nghị phân rõ hai nhóm chức năng: quyết sách chính trị do Đảng đưa ra, vấn đề kỹ trị giao cho nhà nước pháp quyền. Ưu tiên hàng đầu hiện nay là phải tăng cường năng lực của nhà nước để có thể điều phối, quản lý hiệu quả trong một nền kinh tế ngày càng trở nên phức tạp.
Mở biên chính sách theo hướng vùng hóa cũng là hướng đi quan trọng. Việc sáp nhập các địa phương, xóa bỏ cấp trung gian sẽ tạo ra những dư địa mới cho liên kết vùng, nhưng cũng đặt ra những thách thức về quản trị địa phương trên không gian lãnh thổ rộng lớn hơn. Để biến tiềm năng đó thành hiện thực tăng trưởng, cần đồng thời ‘mở biên chính sách theo hướng vùng hóa’ một cách mạnh mẽ, kịp thời và quyết liệt. Việc này không chỉ giúp khai thác hiệu quả các nguồn lực mà còn góp phần xây dựng một nền kinh tế năng động, bền vững.
Cuối cùng, cần có sự tham gia và phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, từ cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, đến cộng đồng dân cư. Sự phối hợp này sẽ giúp đồng bộ hóa các chính sách và tăng cường hiệu quả của các dự án đầu tư công. Bằng cách thực hiện các giải pháp trên, chúng ta có thể xây dựng một mô hình tăng trưởng mới, bền vững và toàn diện, đáp ứng được nhu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.
Để biết thêm thông tin về các chính sách và chiến lược phát triển kinh tế của Việt Nam, vui lòng tham khảo Tổng cục Thống kê Việt Nam và các nguồn thông tin chính thức khác.
