Trung Quốc đã chính thức bắt đầu xây dựng một con đập khổng lồ trên cao nguyên Tây Tạng, với tham vọng đưa công trình này trở thành một trong những cơ sở thủy điện lớn nhất thế giới. Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã chủ trì lễ khởi công dự án vào ngày 19/7 tại thành phố Nyingchi, thuộc khu tự trị Tây Tạng.
Dự án nằm ở hạ lưu sông Yarlung Tsangpo, một dòng sông huyết mạch chảy qua Tây Tạng và sau đó trở thành sông Brahmaputra, chảy qua Ấn Độ và Bangladesh trước khi đổ ra biển. Dự án này đã được Bắc Kinh đưa vào kế hoạch từ năm 2020 như một phần của kế hoạch phát triển 5 năm nhằm khai thác tối đa tiềm năng thủy điện của cao nguyên Tây Tạng. Sau khi được phê duyệt vào tháng 12 năm ngoái, dự án đã sẵn sàng để triển khai.
Với công suất dự kiến lên đến 300 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm, gấp 3 lần công suất của đập Tam Hiệp, dự án này được xem là một trong những dự án thủy điện lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, dự án đã gây ra những lo ngại tại Ấn Độ và Bangladesh về ảnh hưởng đến an ninh nguồn nước và lương thực, cũng như việc di dời dân cư và tác động môi trường.
Trung Quốc đã khẳng định rằng dự án đã trải qua đánh giá khoa học nghiêm ngặt và sẽ không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh thái, ổn định địa chất hay quyền sử dụng nguồn nước của các quốc gia hạ lưu. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng cho biết rằng dự án có thể hỗ trợ phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu tại các khu vực hạ lưu.
Dự án này sẽ bao gồm 5 nhà máy thủy điện bậc thang, với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 1.200 tỷ nhân dân tệ (167 tỷ USD). Dự án chủ yếu sẽ cung cấp điện ra ngoài Tây Tạng, đồng thời cũng đáp ứng nhu cầu sử dụng trong khu vực.
Tập đoàn China Yajiang, một doanh nghiệp nhà nước mới, đã được thành lập để làm chủ đầu tư dự án. Dự án này đã thúc đẩy Ấn Độ đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện của riêng mình trên sông Brahmaputra tại Arunachal Pradesh để khẳng định quyền sử dụng nguồn nước.
Việc Trung Quốc triển khai dự án này đã làm dấy lên những quan ngại về tác động môi trường và xã hội, cũng như những ảnh hưởng tiềm tàng đến quan hệ với các quốc gia láng giềng. Ấn Độ và Bangladesh đã nhiều lần bày tỏ lo ngại về việc Trung Quốc xây dựng các dự án thủy điện trên sông Brahmaputra, và yêu cầu Bắc Kinh cung cấp thông tin chi tiết về dự án.
Trung Quốc đã cam kết cung cấp thông tin và đảm bảo rằng dự án sẽ được thực hiện một cách trách nhiệm và bền vững. Tuy nhiên, những lo ngại về dự án này vẫn còn tồn tại, và việc triển khai dự án sẽ cần được theo dõi chặt chẽ trong thời gian tới.
