Chuyển dịch năng lượng đang trở thành thách thức lớn đối với ngành điện khí Việt Nam. Tại diễn đàn dầu khí và năng lượng thường niên 2025 với chủ đề “Chuyển dịch năng lượng – tầm nhìn và hành động”, ông Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hiệp hội Dầu khí Việt Nam, đã chỉ ra rằng việc huy động điện khí tại các nhà máy nhiệt điện khí LNG đang gặp khó khăn do giá cao.
Ông Thập dẫn chứng rằng Nhà máy điện khí Nhơn Trạch 1 và dự án điện khí Lan Tây đang hoạt động dưới mức công suất tối đa, trong khi hai dự án nhiệt điện khí Nhơn Trạch 3 và 4, với tổng mức đầu tư lên tới hàng tỷ USD, đã hoàn thành và sẵn sàng phát điện nhưng vẫn chưa được huy động hiệu quả. Nguyên nhân chính là do cơ chế huy động điện theo thứ tự ưu tiên giá thấp đến cao, khiến điện khí LNG, với mức giá cao hơn, không phải là nguồn điện được ưu tiên.
Nghị định 100 của Chính phủ về cơ chế phát triển các dự án nhiệt điện khí đã đề ra các cơ chế nhằm hỗ trợ, bao gồm việc chuyển ngang giá khí sang giá điện. Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn còn nhiều vướng mắc cần được tháo gỡ để thúc đẩy sự phát triển của các nhà máy nhiệt điện khí và thu hút đầu tư vào lĩnh vực này.
Ông Nguyễn Duy Giang, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power), cũng nhấn mạnh rằng một trong những rào cản lớn nhất là cơ chế chuyển ngang giá khí vào giá điện. Để giải quyết vấn đề này, ông Giang cho rằng cần có cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa nhà phát điện và nhà mua điện, nhằm đảm bảo bao tiêu sản lượng dài hạn. Các nhà đầu tư đang mong muốn có cam kết bao tiêu sản lượng điện tối thiểu dài hạn không thấp hơn 80-90% trong thời gian 15-20 năm.
Để tháo gỡ bài toán bao tiêu sản lượng, ông Thập đề xuất rằng cần xem xét thị trường đầu ra của điện khí LNG không phải là thị trường bình dân mà là các hộ tiêu thụ công nghiệp, hộ tiêu thụ lớn mong muốn có cam kết dài hạn. Do đó, cần phải có cơ chế mua bán điện trực tiếp, cho phép bên phát điện đàm phán trực tiếp với bên mua điện, áp dụng cho cả các dự án điện khí LNG và các nhà máy năng lượng tái tạo.
Theo ước tính, nhu cầu chuyển dịch năng lượng ở Việt Nam lên tới 135 tỷ USD, trong khi nguồn lực của Nhà nước có hạn. Vì vậy, việc đưa ra các cơ chế để thu hút đầu tư tư nhân là yêu cầu cấp thiết. Tuy nhiên, các chính sách phát triển điện khí hiện nay vẫn chưa đủ hấp dẫn đối với nhà đầu tư, do chưa có cơ sở bảo lãnh của Chính phủ để bảo lãnh vay vốn cho các dự án, cũng như chưa có cơ chế bảo lãnh chuyển đổi ngoại tệ.
Trước những thách thức này, việc tìm ra giải pháp phù hợp để thúc đẩy chuyển dịch năng lượng và thu hút đầu tư vào ngành điện khí là rất quan trọng. Cơ chế mua bán điện trực tiếp và các chính sách hỗ trợ cần thiết sẽ giúp tạo ra môi trường đầu tư hấp dẫn hơn, từ đó góp phần vào việc đạt được mục tiêu chuyển dịch năng lượng và phát triển bền vững.
Tham khảo thêm thông tin tại: https://www.doisongphapluat.com.vn/chuyen-dich-nang-luong-thach-thuc-lon-cho-nganh-dien-khi-viet-nam-a112220.html
