Ngành ngân hàng đang đối mặt với thách thức lớn trong việc tuyển dụng và đào tạo nhân lực công nghệ để thích ứng với chuyển đổi số, tự động hóa và an ninh mạng trong thời đại số. Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ đã làm thay đổi bộ mặt ngành ngân hàng, đòi hỏi nhân viên không chỉ cần am hiểu nghiệp vụ truyền thống mà còn phải thành thạo kỹ năng công nghệ.
Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Tiến Dũng, ngành ngân hàng đang ở trong tình trạng “khát” nhân lực công nghệ. Từ năm 2017 đến nay, số lượng người dân trưởng thành có tài khoản ngân hàng đã tăng từ 31% lên 87%, tương ứng với khoảng 200 triệu tài khoản tiền gửi. Số lượng giao dịch tài chính cũng tăng lên 50-100 triệu giao dịch/ngày. Hơn 90% giao dịch của khách hàng được thực hiện qua kênh số, các dịch vụ ngân hàng cũng được tự động hóa. Điều này đòi hỏi nhân viên ngân hàng phải có kỹ năng công nghệ để có thể thiết kế và triển khai quy trình nghiệp vụ số.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cũng cho rằng, hầu hết các phần việc của con người hiện nay đều đã thay đổi. Các nhân viên giao dịch bình thường trước đây xử lý về các kỹ năng nghiệp vụ thì bây giờ phải xử lý sự cố về phần mềm, sự cố khi chuyển nhầm tiền, bị lừa đảo. Điều này đòi hỏi nhân viên ngân hàng phải có kỹ năng công nghệ để có thể xử lý các tình huống này.
Để đáp ứng nhu cầu này, các ngân hàng thương mại như VPBank, ABBANK và LPBank đã mở rộng tuyển dụng nhân lực công nghệ. Đại diện VPBank chia sẻ, nếu trước đây các vị trí tuyển dụng chú trọng vào kinh nghiệm ngành, thì hiện nay, bên cạnh chuyên môn, khả năng sử dụng công cụ số để tối ưu hóa công việc là yêu cầu bắt buộc.
PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh – Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng cũng thừa nhận thời điểm này, nguồn cung về nhân lực công nghệ thông tin chưa đủ cầu. Ngành ngân hàng thiếu hụt nguồn cung nhân lực có chuyên môn sâu về công nghệ thông tin. Để giải quyết vấn đề này, PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh cho rằng cần ban hành khung năng lực số cho ngành ngân hàng, theo vị trí công tác. Tăng cường hợp tác theo ‘mô hình 3 nhà’: Ngân hàng nhà nước – Các cơ sở đào tạo – Các cơ sở tài chính, khoa học công nghệ. Xây dựng được bộ tiêu chuẩn về đào tạo số cho ngành ngân hàng làm sao gắn kết lý thuyết với thực tiễn, sinh viên được tham gia nhiều hơn vào thực tiễn, có thêm kinh nghiệm, được đào tạo chuyên sâu.
Đồng thời, các cơ sở đào tạo cũng cần đẩy mạnh chương trình đào tạo theo hướng kết nối nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp, tạo cơ hội cho sinh viên tiếp cận với thực tiễn và tăng cường kỹ năng mềm. Sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ sở đào tạo, Ngân hàng nhà nước và các cơ sở tài chính, khoa học công nghệ sẽ giúp giải quyết vấn đề thiếu hụt nhân lực công nghệ trong ngành ngân hàng.
Việc tuyển dụng và đào tạo nhân lực công nghệ là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự đầu tư lâu dài. Các ngân hàng và cơ sở đào tạo cần có chiến lược dài hạn để xây dựng và phát triển nguồn nhân lực công nghệ đáp ứng nhu cầu của ngành ngân hàng trong thời đại số.
