Lê Thiết Cương, một trong những nhân vật tiêu biểu của nền hội họa Việt Nam, đã qua đời vào ngày 17/7 ở tuổi 63 do bệnh ung thư hiếm gặp. Thông tin này đã khiến cộng đồng văn chương và hội họa cảm thấy bàng hoàng và đau buồn không thể nói ra. Trong suốt cuộc đời, Lê Thiết Cương đã để lại dấu ấn sâu sắc và đóng góp vào nhiều lĩnh vực, bao gồm hội họa, gốm, nhiếp ảnh và giám tuyển tại nhiều sự kiện mỹ thuật quan trọng.
Họa sĩ từng nói: ” Trong kiến trúc và đặc biệt kiến trúc hiện đại, ghế không chỉ để ngồi. Nó là một yếu tố trang trí, song hành cùng kiến trúc. Không nên bó hẹp ghế trong nghĩa đen của nó”. Lê Thiết Cương đặt tác phẩm giữa lằn ranh của giá trị sử dụng và nghệ thuật, mỗi người khi chiêm ngưỡng sẽ có những cảm nhận riêng.
Lê Thiết Cương được biết đến với phong cách nghệ thuật tối giản đặc trưng, thể hiện qua các bức tranh, tác phẩm gốm và các dự án nghệ thuật đa dạng mà ông đã thực hiện. Ông đã tổ chức nhiều triển lãm cá nhân và tham gia vào các hoạt động nghệ thuật khác nhau trên cả nước. Các tác phẩm của ông không chỉ thể hiện sự đơn giản, mộc mạc mà còn chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc, khiến người xem phải suy ngẫm.
Một trong những tác phẩm tiêu biểu của Lê Thiết Cương là bức sơn dầu ‘Độc thoại’, đây là một biểu tượng cho phong cách tối giản của ông. Bên cạnh đó, ông còn thực hiện nhiều bức vẽ minh họa cho các cuốn sách nổi tiếng, bao gồm ‘Anh hùng còn chi – di cảo’ của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp và nhiều sách khác của các nhà văn, nhà nghiên cứu trong và ngoài nước.
Không chỉ có tình yêu với hội họa, Lê Thiết Cương còn có mối quan hệ đặc biệt với gốm, một vật liệu mà ông cho rằng hội tụ đủ các yếu tố thiên, địa, nhân, ngũ hành. Ông đã sáng tạo ra nhiều tác phẩm bằng cách kết hợp hội họa và gốm, từ đó làm mới và tôn vinh vật liệu này. Các tác phẩm gốm của ông không chỉ thể hiện sự tinh tế mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa nghệ thuật sâu sắc.
Trong suốt sự nghiệp của mình, Lê Thiết Cương không ngừng tìm kiếm và khám phá các hình thức nghệ thuật khác nhau. Ông đã hợp tác với các nhà văn, nhà điêu khắc và các nghệ sĩ khác để tạo ra các dự án nghệ thuật độc đáo và đa dạng. Sự đa dạng và phong phú trong các tác phẩm của ông đã thể hiện sự sáng tạo và đam mê không giới hạn đối với nghệ thuật.
Với sự ra đi của Lê Thiết Cương, cộng đồng văn chương và hội họa Việt Nam đã mất đi một tài năng lớn, một người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho nghệ thuật. Tuy nhiên, những tác phẩm và di sản nghệ thuật mà ông để lại sẽ tiếp tục được nhớ đến và tôn vinh như một phần quan trọng của nền văn hóa và nghệ thuật Việt Nam.
Sinh thời, nhà thơ Đặng Đình Hưng có những sáng tác theo trường phái tối giản. Trong đó, ông không nhấn mạnh ở câu chuyện mà tập trung vào từ ngữ. Nhà nghiên cứu Nguyễn Thị Thúy Hạnh phân tích: ”Đặng Đình Hưng tìm cách chơi giữa khoảng cách chữ cái hoặc dấu, chủ ý làm gián đoạn tính liên tục của âm thanh và hình ảnh”.
