Thị trường chứng khoán đóng vai trò quan trọng như một kênh dẫn vốn hiệu quả cho nền kinh tế. Để đảm bảo kênh này hoạt động trơn tru và hiệu quả, cần thiết phải có chính sách thuế được cải cách một cách thực chất. Điều này không chỉ giúp phù hợp với năng lực thực thi mà còn củng cố nội lực cho phát triển bền vững. Gần đây, đề xuất thu thuế ngay với cổ phiếu thưởng và cổ tức bằng cổ phiếu đã gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng đầu tư và các chuyên gia tài chính.
Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh Chính phủ đang nỗ lực thu hút dòng vốn cá nhân vào chứng khoán, việc đánh thuế ngay khi nhận cổ phiếu thưởng có thể tạo ra tâm lý e ngại đối với nhà đầu tư. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của thị trường chứng khoán, vốn đang được xem là một kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế. Do đó, đề xuất này cần được xem xét lại một cách cẩn trọng, nhằm đảm bảo môi trường đầu tư thuận lợi và hấp dẫn.
Ông Nguyễn An Huy, cố vấn tài chính cấp cao tại FIDT, nhận định rằng chính sách thuế chứng khoán hiện hành của Việt Nam đã tiệm cận thông lệ quốc tế nhưng vẫn tồn tại sự bất cập khi so sánh với các loại tài sản khác như bất động sản. Ông lấy ví dụ về thuế thừa kế, trong đó cổ phiếu thừa kế phải chịu mức thuế 10%, trong khi tài sản bất động sản thừa kế giữa các thành viên gia đình trực hệ được miễn hoàn toàn thuế thu nhập cá nhân. Sự bất công bằng này làm nổi bật nhu cầu cải thiện chính sách thuế để đảm bảo công bằng và nhất quán trong việc đối xử với các loại tài sản khác nhau.
Ở một số quốc gia như Singapore, không áp dụng thuế lãi vốn đối với các giao dịch chứng khoán và đã bãi bỏ thuế thừa kế từ năm 2008, tạo môi trường đầu tư thuận lợi. Đối với Việt Nam, ông Huy cho rằng hiện tại chưa cần có cơ chế quá ưu đãi với thị trường chứng khoán, chỉ cần đảm bảo tương đối công bằng khi so sánh với bất động sản là hợp lý. Điều quan trọng là tạo ra một môi trường đầu tư ổn định và hấp dẫn, giúp khuyến khích người dân tham gia vào thị trường chứng khoán một cách bền vững.
Một số đề xuất khác cho rằng nên cho phép nhà đầu tư chọn giữa cách tính 0,1% trên giá trị bán hoặc 20% trên phần lãi ròng. Điều này có thể giúp giảm nhẹ gánh nặng thuế cho nhà đầu tư, đồng thời khuyến khích họ tiếp tục đầu tư vào thị trường. Phát triển thị trường chứng khoán cần đi theo lộ trình có chiều sâu, không thể đốt cháy giai đoạn. Việc xây dựng một thị trường vốn mạnh, nơi người dân có thể đầu tư bền vững, đòi hỏi sự cân nhắc cẩn trọng và sự ổn định trong chính sách thuế.
Chính phủ đang xem xét các ý kiến về mức giảm trừ gia cảnh, thuế thu nhập bán chứng khoán, bất động sản trong dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân. Sự tham gia của các chuyên gia và cộng đồng đầu tư vào quá trình thảo luận và xây dựng chính sách là rất quan trọng, nhằm đảm bảo rằng chính sách thuế được thiết kế một cách hợp lý, công bằng và hỗ trợ cho sự phát triển bền vững của thị trường chứng khoán.
