Khái niệm đỉnh dân số đề cập đến mức dân số cao nhất mà một nền kinh tế đạt được trước khi bắt đầu giảm. Một dự báo gần đây cho thấy rằng Mỹ, nền kinh tế lớn nhất thế giới, có thể chưa đạt đỉnh dân số trong thế kỷ này, điều này ngụ ý rằng dân số Mỹ sẽ tiếp tục tăng sau năm 2100.
Dữ liệu từ Báo cáo Triển vọng Dân số Thế giới năm 2024 của Liên hợp quốc cung cấp thông tin về thời điểm đạt đỉnh dân số của 40 nền kinh tế trên thế giới. Báo cáo này tính đến các yếu tố như tỷ lệ sinh, tỷ lệ tử vong và dân số nhập cư ròng để đưa ra dự báo. Dự báo cho thấy nhiều quốc gia châu Phi, bao gồm Nigeria, Ethiopia và Cộng hòa Dân chủ Congo, sẽ tiếp tục tăng trưởng dân số trong nhiều thập kỷ tới và đạt đỉnh vào cuối thế kỷ này.
Ngược lại, dân số tại phần lớn các nền kinh tế châu Á và châu Âu đang ổn định hoặc bắt đầu xu hướng giảm. Tại châu Á, nhiều quốc gia đang trải qua quá trình lão hóa dân số nhanh chóng, dẫn đến giảm dân số lao động và tăng áp lực lên hệ thống an sinh xã hội.
Riêng Việt Nam, theo dự báo, sẽ đạt đỉnh dân số khoảng 110 triệu dân vào năm 2049. Thông tin này đặt ra những thách thức và cơ hội cho Việt Nam trong việc quản lý và phát triển nguồn nhân lực, cũng như đảm bảo các dịch vụ xã hội và kinh tế cho dân số tăng. Việc hiểu và nắm bắt được xu hướng dân số sẽ giúp các quốc gia, trong đó có Việt Nam, có thể đưa ra những quyết sách phù hợp để phát triển bền vững trong tương lai.
Các chuyên gia cho rằng, việc quản lý dân số một cách hiệu quả là chìa khóa để đảm bảo sự phát triển bền vững của một quốc gia. Điều này đòi hỏi sự kết hợp giữa các chính sách về dân số, kinh tế, xã hội và môi trường. Tại Việt Nam, việc đầu tư vào giáo dục, y tế và các dịch vụ xã hội khác sẽ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và tăng cường khả năng cạnh tranh của nền kinh tế.
Ngoài ra, Việt Nam cũng cần tận dụng cơ hội của dân số vàng, tức là giai đoạn mà tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động cao hơn tỷ lệ dân số phụ thuộc. Đây là cơ hội để Việt Nam tăng cường đầu tư vào giáo dục và đào tạo, nhằm nâng cao kỹ năng và năng suất lao động của lực lượng lao động.
Tuy nhiên, để đạt được những mục tiêu này, Việt Nam cần có những quyết sách phù hợp và hiệu quả để giải quyết các thách thức về dân số. Điều này đòi hỏi sự tham gia tích cực của các cấp chính quyền, tổ chức xã hội và cộng đồng trong việc xây dựng và thực hiện các chính sách về dân số.
Liên hợp quốc cũng đưa ra dự báo về triển vọng dân số thế giới và các giải pháp để giải quyết các thách thức về dân số. Tổ chức này cũng kêu gọi các quốc gia tăng cường hợp tác quốc tế để chia sẻ kinh nghiệm và công nghệ trong việc quản lý dân số.
