Nền kinh tế toàn cầu hiện đang trải qua một giai đoạn bất ổn chưa từng có, phần lớn do chính sách thuế quan của Mỹ gây ra. Kể từ khi ông Trump bước vào nhiệm kỳ thứ hai của mình, những đe dọa về việc áp thuế mạnh tay đối với các quốc gia trên toàn thế giới đã khiến thị trường toàn cầu trở nên bất ổn. Mục tiêu lớn nhất của ông Trump là Trung Quốc, với mức thuế quan áp dụng cho nước này và các quốc gia bị nghi ngờ là trung chuyển hàng hóa Trung Quốc trước khi xuất khẩu sang Mỹ được thiết lập ở mức rất cao.
Trước những áp lực từ trong nước, ông Trump đã buộc phải hoãn việc áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc để tiến hành các cuộc đàm phán tại Geneva. Tuy nhiên, sự bất ổn trong chính sách kinh tế của Mỹ đã dẫn đến việc các nhà đầu tư không còn xem Mỹ là điểm đến an toàn. Điều này đã gây ra những thay đổi đáng kể trong dòng vốn đầu tư toàn cầu do chính sách thuế quan của Mỹ và những xung đột địa chính trị trên toàn cầu.
Đối với Việt Nam, một nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào các yếu tố bên ngoài cả về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và xuất khẩu, việc tìm kiếm các biện pháp ứng phó với những tác động tiêu cực từ bên ngoài là hết sức cần thiết. Mức thuế quan mà ông Trump tuyên bố đối với Việt Nam được xem là tương đối thuận lợi so với các nước châu Á khác, nhưng vẫn cần phải chờ đợi và chuẩn bị cho những rủi ro tiềm ẩn.
Các doanh nghiệp Việt Nam cần phải chủ động loại bỏ các rủi ro, ngay cả khi phải chịu chi phí cao hơn. Chẳng hạn, để giảm thiểu rủi ro liên quan đến nguồn gốc xuất xứ, các doanh nghiệp trong ngành dệt may Việt Nam nên chủ động tìm kiếm nguồn nguyên liệu thay thế, mặc dù chi phí có thể cao hơn. Dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu có thể phải được điều chỉnh lại theo hướng thu hẹp. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2025 sẽ là 2,9%, thấp hơn so với mức 3,3% của năm 2024, và nhiều khả năng sẽ khó đạt được mục tiêu này.
Khả năng nền kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái đang ngày càng tăng cao. Trong bối cảnh này, việc các quốc gia và doanh nghiệp chủ động xây dựng các chiến lược ứng phó và thích nghi với những biến động của thị trường toàn cầu là rất quan trọng. Việt Nam cũng cần theo dõi sát sao diễn biến của tình hình kinh tế toàn cầu để có thể đưa ra những quyết sách phù hợp nhằm bảo vệ và phát triển nền kinh tế trong nước.
Để đối phó với những thách thức này, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tăng cường năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước, và cải thiện môi trường đầu tư để thu hút thêm vốn FDI. Ngoài ra, chính phủ và các cơ quan chức năng cần duy trì sự ổn định và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh, đồng thời xây dựng các kịch bản ứng phó với những rủi ro tiềm ẩn từ tình hình kinh tế toàn cầu.
