Bộ phim tài liệu “Xẩm đỏ” – một tác phẩm ghi lại hình ảnh và âm thanh quý báu của nghệ nhân Hà Thị Cầu, người hát xẩm cuối cùng của thế kỷ 20 – đang trong quá trình hoàn tất thủ tục chuyển giao bản quyền cho tỉnh Ninh Bình. Đạo diễn Lương Đình Dũng, người đứng sau dự án phim này, cho biết ông đang tích cực hoàn thiện các thủ tục cần thiết để bàn giao bản quyền của bộ phim.

Bộ phim “Xẩm đỏ” được hoàn thành vào năm 2011, nhưng đến nay, chính quyền tỉnh Ninh Bình vẫn bày tỏ mong muốn sở hữu bản quyền để bảo tồn và quảng bá di sản văn hóa đặc sắc này. Quá trình thực hiện bộ phim bắt đầu từ năm 2008 và kéo dài đến 2010, với hơn 1.200 phút quay thực địa. Sau đó, bộ phim được chỉnh sửa và biên tập lại với thời lượng 68 phút, nhằm giúp khán giả có thể thưởng thức nhiều bài hát hơn từ nghệ nhân Hà Thị Cầu.

Một điểm đặc biệt của “Xẩm đỏ” là không sử dụng lời bình, mà để nghệ nhân Hà Thị Cầu thể hiện một cách tự nhiên và thoải mái nhất khi hát, như thể đang trò chuyện trực tiếp với khán giả. Đạo diễn Lương Đình Dũng chia sẻ, mục tiêu của ông là lưu giữ lại tất cả những giá trị văn hóa truyền thống mà nghệ nhân Hà Thị Cầu đã để lại cho Ninh Bình nói riêng và cho kho tàng nghệ thuật xẩm Việt Nam nói chung.

Bộ phim “Xẩm đỏ” không chỉ là một tác phẩm về nghệ nhân Hà Thị Cầu, mà còn là một bức tranh sinh động về miền quê Việt Nam với những cảnh chợ quê, hoa gạo, bến đò… ẩn hiện trong tiếng sênh, nhịp phách. Về phía đạo diễn Lương Đình Dũng, ông đã có nhiều tác phẩm nổi tiếng về nghệ thuật chèo như “Hề cu Sứt”, “Thầy bói đi chợ”, “Lý trưởng mẹ Đốp”, “Phù thủy sợ ma”, “Thị Màu lên chùa”. Ông cho rằng, gốc rễ để tạo nên những tác phẩm nghệ thuật đích thực vẫn phải xuất phát từ những giá trị văn học và nghệ thuật dân tộc.

Việc chuyển giao bản quyền “Xẩm đỏ” cho tỉnh Ninh Bình được xem là một nỗ lực nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa này. Trong thời gian tới, bộ phim sẽ được sử dụng như một công cụ quan trọng trong việc quảng bá và giới thiệu nghệ thuật xẩm đến công chúng, cũng như trong việc đào tạo, nghiên cứu về lĩnh vực văn hóa và nghệ thuật truyền thống.

Phim hoạt hình chiếu rạp của Việt Nam đang ngày càng khẳng định vị thế của mình trên thị trường điện ảnh nội địa. Mùa phim hè năm nay, hai bộ phim hoạt hình chiếu rạp đã ra mắt khán giả, trong đó có bộ phim ‘Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm lầy lội’ và ‘Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu’. Đặc biệt, ‘Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu’ của đạo diễn Trịnh Lâm Tùng đã mang lại niềm hy vọng cho phim hoạt hình chiếu rạp của Việt Nam với chất lượng vượt trội.

Bộ phim ‘Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu’ được phát triển từ series hoạt hình ‘Trạng Quỳnh thời nhí nhố’ từng gây chú ý trên YouTube. Đây là phim hoạt hình chiếu rạp thương mại đầu tiên của Việt Nam khai thác đề tài văn hóa dân gian. Các nhân vật trong phim được lấy cảm hứng từ những hình tượng truyền kỳ trong dân gian Việt Nam xưa như: Trạng Quỳnh, Thần Kim Ngưu… Kịch bản phim được phát triển với sự kết hợp và làm mới hai câu chuyện dân gian nổi tiếng: Huyền tích Trâu vàng ở Hồ Tây (Hà Nội) và thần tích tại chùa Kim Ngưu (Bắc Ninh) cùng truyền thuyết về Lạc Long Quân, Âu Cơ và các trận chiến tiêu diệt quái yêu… trong tác phẩm Lĩnh Nam chích quái.

Đạo diễn Trịnh Lâm Tùng đã thể hiện tư duy của mình trong việc xây dựng một hệ thống thần thoại Việt mang tính thống nhất và có chiều sâu. Bộ phim không chỉ gìn giữ mà còn làm sống lại tinh thần dân gian Việt trong một hình thái mới: huyền bí, sử thi và đầy cảm xúc thông qua câu chuyện truyền thuyết được kể lại bằng ngôn ngữ điện ảnh hiện đại, đầy mới mẻ. ‘Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu’ tái hiện bối cảnh làng quê đậm chất Bắc Bộ như cây đa, bến nước, ao sen, sân đình….

Đạo diễn Trịnh Lâm Tùng đã gửi gắm thông điệp niềm tin tạo nên sức mạnh, chỉ cần giữ được lòng tin, lòng biết ơn, cái thiện sẽ luôn chiến thắng. Bộ phim ‘Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu’ không chỉ là bước tiến về mặt kỹ thuật 3D mà còn là sự khẳng định: văn hóa dân gian Việt chính là kho báu để hoạt hình Việt Nam tìm được bản sắc riêng, chạm đến trái tim khán giả trẻ bằng tinh thần dân tộc và sáng tạo hiện đại.

Đặc biệt, lần đầu tiên Cửu vĩ hồ xuất hiện trong phim Việt. Truyền thuyết về Thần Kim Ngưu và Cửu vĩ hồ là một sáng tạo mang màu sắc huyền sử của kịch bản. Cửu vĩ hồ trong phim mang nhiều chất liệu từ các loài cáo bản địa. Tạo hình và chuyển động animation theo lối hoạt họa truyền thống 2D cắt giấy, kết hợp hoa văn gốm cổ, họa tiết sóng nước Đông Dương cùng nhiều hoạ tiết từ những hiện vật cổ xưa của dân tộc Việt Nam.

PGS,TS Bùi Hoài Sơn đã đồng hành cùng bộ phim ‘Trạng Quỳnh nhí: Truyền thuyết Kim Ngưu’ trong vai trò Đại sứ Hoạt hình. Ông đã nhấn mạnh rằng việc khai thác chiều sâu văn hóa Việt sẽ là một trong bốn trụ cột quan trọng mà các nhà làm phim và doanh nghiệp sản xuất phim hoạt hình cần chú trọng trong thời gian tới. Văn hóa chính là nguồn tư liệu đắt giá giúp hoạt hình Việt Nam có được một bản sắc riêng trên thị trường hoạt hình của thế giới.