Nghị định 205/2025/NĐ-CP: Cú hích chiến lược cho ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam

Từ ngày 1/9/2025, Nghị định 205/2025/NĐ-CP của Chính phủ chính thức có hiệu lực, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chính sách phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ (CNHT) tại Việt Nam. Nghị định này được kỳ vọng sẽ trở thành cú hích chiến lược, giúp ngành CNHT Việt Nam bứt phá và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Chính sách mới mở đường cho doanh nghiệp bứt phá

Nghị định 205/2025/NĐ-CP là văn bản sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 111/2015/NĐ-CP, với hướng mở rộng đối tượng, tăng cường mức ưu đãi và đơn giản hóa thủ tục cho doanh nghiệp CNHT. Theo đó, doanh nghiệp thuộc danh mục ưu tiên sẽ được hỗ trợ tới 70% chi phí nghiên cứu phát triển, đầu tư máy móc thiết bị, thuê chuyên gia tư vấn chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực. Đồng thời, doanh nghiệp cũng sẽ được hỗ trợ chi phí kiểm định, đăng ký sở hữu trí tuệ, mã số mã vạch, xúc tiến thương mại và tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.

Ông Trần Quốc Toản, Phó Vụ trưởng Vụ Công nghiệp (Bộ Công Thương) chia sẻ, Nghị định 205/2025/NĐ-CP không chỉ là sự tiếp nối mà là bước ngoặt trong chính sách phát triển CNHT. Lần đầu tiên, mức hỗ trợ tài chính được mở rộng và tập trung vào các nhu cầu thiết yếu của doanh nghiệp, từ đầu tư công nghệ đến phát triển thị trường.

Tuy nhiên, để tận dụng tối đa cơ hội, các chuyên gia cho rằng nỗ lực bứt phá không thể chỉ trông chờ vào chính sách mà còn cần sự chủ động và quyết liệt từ chính các doanh nghiệp trong ngành. Giới chuyên gia đều chung quan điểm rằng chính sách dù tốt đến đâu cũng chỉ là điều kiện cần, điều kiện đủ rất cần sự chủ động và quyết liệt từ phía doanh nghiệp.

Giải pháp cụ thể để tạo sức bật cho doanh nghiệp

Để ngành CNHT phát triển đúng hướng, các chuyên gia đề xuất 5 nhóm giải pháp trọng tâm mà doanh nghiệp cần tập trung. Thứ nhất, doanh nghiệp cần mạnh dạn thay thế dây chuyền lạc hậu, tận dụng các chương trình hỗ trợ tài chính từ Nghị định 205/2025/NĐ-CP và từ địa phương để đầu tư máy móc, công nghệ cao. Thứ hai, việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 9001, ISO 14001, IATF 16949 là yêu cầu tất yếu nếu muốn trở thành nhà cung ứng chính thức cho các tập đoàn FDI.

Thứ ba, doanh nghiệp cần chủ động tham gia hội chợ công nghiệp, liên kết với các hiệp hội ngành hàng và chủ động tiếp cận các tập đoàn lớn đang đầu tư tại Việt Nam. Thứ tư, doanh nghiệp cần hợp tác với các trường nghề, đại học kỹ thuật và tận dụng chính sách hỗ trợ đào tạo để xây dựng đội ngũ vận hành công nghệ mới. Cuối cùng, việc đáp ứng tiêu chuẩn ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) đang dần trở thành điều kiện bắt buộc khi tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.

Nếu tận dụng tốt chính sách và chủ động cải tiến, ngành CNHT Việt Nam hoàn toàn có thể bước lên nấc thang cao hơn trong chuỗi giá trị khu vực. Với sự quyết tâm và nỗ lực của cả doanh nghiệp và Chính phủ, ngành CNHT Việt Nam hứa hẹn sẽ có một tương lai tươi sáng trong thời gian tới.

Ấn Độ đang xem xét áp dụng mức nhiệt tối thiểu cho máy điều hòa nhằm giảm tiêu thụ điện trong bối cảnh nhu cầu năng lượng tăng cao. Bộ trưởng Năng lượng Ấn Độ Manohar Lal Khattar cho biết, quy định giới hạn nhiệt độ cài đặt thấp nhất của các máy điều hòa mới ở mức 20°C đang được xem xét và có thể sớm được ban hành.

Hiện tại, mức nhiệt tối thiểu của các máy lạnh ở Ấn Độ thường là 17°C. Theo các quan chức, cứ mỗi độ tăng thêm sẽ giúp tiết kiệm khoảng 6% năng lượng tiêu thụ. Ước tính mỗi năm có từ 10 đến 15 triệu máy điều hòa được bán ra tại Ấn Độ, trong bối cảnh dân số hơn 1,4 tỷ người ngày càng bị đô thị hóa và có thu nhập cao hơn.

Máy điều hòa phòng chiếm gần 1/4 lượng điện tiêu thụ trong các đợt cao điểm năm 2024. Trong giai đoạn 2019 – 2024, số lượng máy điều hòa tăng thêm đã khiến mức tiêu thụ điện tối đa tăng tương đương với lượng điện cần để vận hành thủ đô New Delhi trong một năm.

Chuyên gia Nikit Abhyankar từ Trung tâm Năng lượng và Khí hậu Ấn Độ cho biết, các thành phố lớn như New Delhi đang ghi nhận hai đỉnh tiêu thụ điện mỗi ngày: buổi chiều và nửa đêm, phần lớn do máy lạnh. Trong khi năng lượng mặt trời có thể hỗ trợ ban ngày, việc làm mát vào ban đêm vẫn phụ thuộc chủ yếu vào nhiên liệu hóa thạch như than.

Dù ủng hộ quy định mới, ông Abhyankar cho rằng điều quan trọng hơn là nâng chuẩn hiệu suất năng lượng tối thiểu của thiết bị. Nhiều máy lạnh đang bán ở Ấn Độ có hiệu suất thấp đến mức không đủ tiêu chuẩn để bán ở nhiều nước khác.

Theo một số chuyên gia, kết hợp với các biện pháp khác như tăng cường thông gió trong công trình mới, sử dụng quạt trần song song với máy lạnh, hay tích hợp công nghệ thông minh… cũng có thể giúp giảm tiêu thụ điện.

Ngày 16/7, tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC) ở TPHCM, chuỗi triển lãm về năng lượng đã chính thức khai mạc. Sự kiện này bao gồm Triển lãm Quốc tế lần thứ 18 về công nghệ, thiết bị điện (Vietnam ETE 2025), triển lãm sản phẩm tiết kiệm năng lượng, năng lượng xanh (Greenergy Expo 2025) và Triển lãm Điện và Năng lượng (Elecs Vietnam 2025).

Chuỗi triển lãm này diễn ra trong bối cảnh ngành điện và năng lượng Việt Nam đang trải qua những bước chuyển mình đáng kể về chính sách và định hướng phát triển. Tính đến năm 2024, Việt Nam đã cơ bản hoàn thiện khung chính sách hỗ trợ cho lĩnh vực năng lượng tái tạo và khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút đầu tư từ năm 2025 trở đi. Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đặt ra mục tiêu cụ thể là tỷ trọng năng lượng tái tạo sẽ đạt 35% trong tổng cơ cấu điện năng quốc gia vào năm 2030.

Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Trần Minh, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, Bộ Công Thương, nhấn mạnh vai trò kết nối của triển lãm trong tiến trình chuyển đổi năng lượng bền vững. Ông cho biết, các triển lãm quốc tế này không chỉ là nơi giới thiệu công nghệ và thiết bị hiện đại mà còn đóng vai trò cầu nối giữa các giải pháp tiết kiệm năng lượng, sáng kiến đổi mới sáng tạo và các đối tác trong và ngoài nước.

Sự kiện quy tụ gần 650 gian hàng của hơn 500 doanh nghiệp đến từ các quốc gia có ngành công nghiệp năng lượng phát triển như Hàn Quốc, Đức, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Pháp và nhiều nước khu vực ASEAN. Các doanh nghiệp giới thiệu loạt công nghệ mới trong các lĩnh vực như thiết bị điện công nghiệp, năng lượng tái tạo, thiết bị đo lường, điều khiển tự động và giải pháp tiết kiệm năng lượng.

Trong suốt 3 ngày diễn ra triển lãm, chương trình kết nối Giao thương B2B sẽ được tổ chức liên tục, giúp doanh nghiệp gặp gỡ, đàm phán và ký kết hợp đồng với các đối tác trong và ngoài nước. Bên cạnh đó, các hội thảo chuyên ngành cũng được tổ chức nhằm thảo luận về xu hướng phát triển năng lượng xanh và các chính sách đồng bộ liên quan.

Ông Kwon Tae Han, Phó Tổng Lãnh sự Hàn Quốc tại TPHCM, cho biết: “Chúng tôi mong muốn tăng cường hợp tác với Việt Nam thông qua các hoạt động chuyển giao công nghệ, liên kết sản xuất và phát triển nguồn năng lượng sạch. Triển lãm lần này là cơ hội quan trọng để doanh nghiệp Hàn Quốc tiếp cận thị trường năng lượng đang phát triển nhanh chóng tại Việt Nam.”

Với sự tham gia của gần 500 doanh nghiệp và hàng trăm gian hàng, triển lãm này hứa hẹn sẽ là một sự kiện đáng chú ý trong ngành năng lượng Việt Nam. Thông qua sự kiện này, các doanh nghiệp có cơ hội để giới thiệu sản phẩm, dịch vụ và công nghệ mới, cũng như kết nối với các đối tác tiềm năng trong và ngoài nước.

Để biết thêm thông tin về triển lãm và các hoạt động liên quan, vui lòng truy cập vào trang web https://www.ete-expo.com.vn/ hoặc liên hệ với tổ chức triển lãm để được hỗ trợ.

Tiết kiệm năng lượng đã trở thành một giải pháp thiết thực và hiệu quả giúp giảm thiểu chi phí cho doanh nghiệp, người dân và bảo vệ môi trường. Theo khảo sát của Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019-2030 (VNEEP3), tiềm năng tiết kiệm năng lượng tại Việt Nam vẫn còn rất lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp.

Với hơn 3.000 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm trên cả nước, mức tiêu thụ điện hàng năm lên đến hơn 80 tỷ kWh, chỉ cần thực hiện tiết kiệm tối thiểu 2% điện năng mỗi năm, sẽ giúp tiết kiệm khoảng 1,6 tỷ kWh, tương đương hơn 3.200 tỷ đồng chi phí tiền điện hàng năm. Ông Đặng Hải Dũng, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, Bộ Công Thương, nhấn mạnh rằng tiết kiệm năng lượng và tiết kiệm điện là những giải pháp cấp thiết và hiệu quả trong cả ngắn hạn và dài hạn.

Những giải pháp này không chỉ giúp giảm áp lực cung ứng năng lượng mà còn bảo vệ môi trường và tăng cường an ninh năng lượng quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh nguồn cung năng lượng toàn cầu tiềm ẩn nhiều bất ổn. Ngày 18/6/2025, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, có hiệu lực từ 1/1/2026.

Luat này sửa đổi, bổ sung nhiều quy định mới và khẳng định vai trò quan trọng của tiết kiệm năng lượng trong phát triển kinh tế – xã hội và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Ông Nguyễn Đình Hiệp, Chủ tịch Hội sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả, cho biết một trong những điểm mới quan trọng nhất là tăng cường trách nhiệm của địa phương, các bộ ngành và tăng cường chế tài xử phạt.

Việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả trở thành một chỉ tiêu trong kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội quốc gia, tỉnh, thành phố và cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm. Trong khuôn khổ hội thảo, đại diện Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Trường Đại học Điện lực đã chia sẻ về một số giải pháp đã triển khai thành công và đóng góp đáng kể vào kết quả tiết kiệm điện trong những năm gần đây.

Thời gian tới, Chính phủ cũng sẽ xây dựng cơ chế khuyến khích và hỗ trợ thúc đẩy ứng dụng quá trình chuyển đổi phù hợp với cuộc cách mạng công nghệ, chuyển đổi số trong sản xuất, chế biến công nghiệp, đặc biệt là đổi mới sáng tạo trong sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Tại buổi tập huấn, các phóng viên, nhà báo cũng được trao đổi kỹ năng tác nghiệp báo chí trong lĩnh vực năng lượng.

Các kỹ năng này bao gồm cách khai thác, sử dụng thuật ngữ kỹ thuật, xây dựng câu chuyện và góc nhìn mới để tiếp cận bạn đọc. Từ đó, góp phần thay đổi nhận thức và hình thành thói quen tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Thông qua những nỗ lực này, chúng ta có thể khai thác hiệu quả tiềm năng tiết kiệm năng lượng và đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước.