Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trải qua những biến động lớn do chính sách thuế quan của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, các doanh nghiệp trên toàn thế giới đang nỗ lực thích nghi với một môi trường thương mại đầy thách thức. Việc áp dụng các chiến lược như “kỹ thuật thuế quan” (tariff engineering) để giảm thiểu tác động của thuế quan và đàm phán lại hợp đồng với nhà cung cấp đã trở thành những giải pháp thiết yếu cho các doanh nghiệp nhằm duy trì hoạt động trong bối cảnh mới.

Tái định hình chuỗi cung ứng đang là một trong những nhiệm vụ quan trọng đối với nhiều doanh nghiệp lớn như Conagra Brands, Nike và Fastenal. Những công ty này đang phải đối mặt với chi phí tăng cao và gián đoạn trong chuỗi cung ứng do thuế quan. Conagra, với các thương hiệu nổi tiếng như cà chua đóng hộp Hunt’s và kem tươi Reddi-wip, đã phải tăng giá sản phẩm đóng hộp do chi phí thép tấm nhập khẩu tăng cao. Nike dự kiến sẽ phải trả thêm 1 tỷ USD cho thuế nhập khẩu trong năm nay và đang lên kế hoạch tăng giá sản phẩm có chọn lọc vào mùa Thu. Fastenal, một công ty chuyên về sản xuất và phân phối các sản phẩm công nghiệp, đã phải điều chỉnh cách thức nhập khẩu hàng hóa sang Canada và Mỹ để giảm thiểu chi phí và phức tạp trong chuỗi cung ứng.

Ngành công nghiệp như thép, nhôm và bán dẫn cũng đang chịu tác động lớn từ các mức thuế quan. Với thép và nhôm, mức thuế lên tới 50% đang là một thách thức tài chính đáng kể và buộc các công ty phải xem xét lại mô hình kinh doanh của mình. Để đối phó, nhiều doanh nghiệp đang áp dụng một quy trình 3 bước: lập bản đồ các nhà cung cấp thượng nguồn, định lượng tác động tài chính của thuế quan và triển khai các chiến lược giảm thiểu.

Một số công ty như Hewlett Packard đã chủ động chuyển hướng sản xuất sang các quốc gia ít chịu ảnh hưởng bởi thuế quan như Thái Lan, Việt Nam hay Mexico để giảm thiểu rủi ro từ các mức thuế mới. Việc ứng dụng công nghệ như Sentrisk, một nền tảng sử dụng trí tuệ nhân tạo để cung cấp thông tin chi tiết về chuỗi giá sử dụng, cũng giúp doanh nghiệp biến những ‘điểm mù’ thành cơ hội hành động.

Áp dụng “kỹ thuật thuế quan” (tariff engineering) đang là một chiến lược nổi bật mà các doanh nghiệp đang áp dụng để giảm thiểu tác động của thuế quan. Hãng hàng không Delta là một ví dụ điển hình khi đã tháo động cơ do Mỹ sản xuất từ các máy bay Airbus A321neo ở châu Âu và vận chuyển riêng chúng về Mỹ để tránh mức thuế 10% áp lên máy bay sản xuất tại châu Âu.

Tariff engineering không phải là một khái niệm mới nhưng đang ngày càng được các doanh nghiệp sử dụng một cách sáng tạo. Từ việc thêm các túi khóa kéo nhỏ vào sản phẩm áo mặc để chuyển chúng sang danh mục hàng chịu mức thuế thấp hơn, các công ty như Columbia Sportswear hay Converse tiếp tục áp dụng chiến lược trên để giảm thiểu chi phí thuế.

Ngoài việc thay đổi thiết kế sản phẩm, các công ty còn sử dụng các kho ngoại quan để tạm hoãn nộp thuế. Hàng hóa có thể được lưu trữ trong các kho này tới 5 năm mà không phải chịu thuế, nhờ đó cho phép doanh nghiệp chờ thời điểm thuế suất giảm hoặc điều chỉnh chiến lược nhập khẩu.

Sự bất ổn từ chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp mà còn làm thay đổi cục diện thương mại toàn cầu. Những đồng minh thân cận của Mỹ như EU đang tìm cách mở rộng quan hệ thương mại với các thị trường khác để giảm sự phụ thuộc vào Mỹ.

Các doanh nghiệp lớn đang dự báo những tác động tiêu cực gần như chắc chắn từ thuế quan và đang tìm cách ứng phó. Việc lập kế hoạch mang tính dài hạn, từ việc dự đoán các mức thuế mới đến việc chuẩn bị cho các kịch bản xấu nhất, đã trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng.

Trong bối cảnh các cuộc đàm phán thương mại vẫn tiếp diễn, một thông điệp đang hiện lên rõ ràng: thích nghi hoặc bị tụt hậu. Những công ty chủ động điều chỉnh chuỗi cung ứng, tận dụng các kẽ hở thuế quan hợp pháp và liên tục đánh giá lại chiến lược của mình sẽ có cơ hội vượt qua cơn bão thuế quan và định vị bản thân để phát triển trong một thế giới thương mại đầy bất định.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã ghi nhận một sự tăng trưởng ấn tượng trong lĩnh vực đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI). Tổng vốn FDI đăng ký đã đạt hơn 21,5 tỷ USD, tăng mạnh 32,6% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức tăng cao nhất kể từ năm 2009, cho thấy sự phục hồi và niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài vào nền kinh tế Việt Nam.

Không chỉ mức cam kết vốn đầu tư tăng ấn tượng, mà vốn FDI thực hiện cũng đạt hơn 11,7 tỷ USD, tăng 8,1% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy mức độ thực chất trong các cam kết và giải ngân từ các nhà đầu tư, khẳng định sự ổn định và tiềm năng của môi trường đầu tư tại Việt Nam.

Trong 6 tháng đầu năm, số lượng dự án FDI mới cũng tăng ấn tượng với 1.988 dự án được cấp phép mới, tăng 21,7% so với cùng kỳ năm trước. Tổng vốn đăng ký của các dự án mới này đạt gần 9,3 tỷ USD, phản ánh sự quan tâm ngày càng tăng của các nhà đầu tư nước ngoài tới các cơ hội tại Việt Nam.

Dòng vốn đầu tư nước ngoài đã phân bổ vào 18/21 ngành kinh tế quốc dân, trong đó ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục dẫn đầu về cả số lượng dự án và giá trị vốn đầu tư. Điều này khẳng định vai trò quan trọng của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trong nền kinh tế và trong việc thu hút đầu tư nước ngoài.

Ngoài ra, ngành bất động sản cũng ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc, với tổng vốn đầu tư tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước. Điều này phản ánh kỳ vọng của các nhà đầu tư vào triển vọng dài hạn của thị trường bất động sản Việt Nam, cũng như tiềm năng tăng trưởng của ngành này trong tương lai.

Triển vọng của dòng vốn FDI trong những tháng cuối năm vẫn còn nhiều bất ổn. Các yếu tố địa chính trị và chính sách thương mại toàn cầu đang có những diễn biến phức tạp. Mới đây, Mỹ đã ban hành khung sơ bộ áp thuế đối ứng lên tới 20% với hàng xuất khẩu của Việt Nam. Mặc dù còn phải chờ đợi những chi tiết cụ thể về mức thuế, diễn biến này có thể tác động trực tiếp đến chi phí thương mại, dòng hợp đồng xuất khẩu và tâm lý đầu tư trong khu vực.

Điều này đặt ra thách thức cho việc duy trì và thu hút dòng vốn FDI vào Việt Nam trong thời gian tới. Các cơ quan chức năng và doanh nghiệp cần tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến của tình hình quốc tế, đồng thời nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh trong nước để tiếp tục thu hút và duy trì dòng vốn đầu tư nước ngoài.