Chuyển đổi số khu vực công tại Việt Nam hiện đang là một yêu cầu cấp thiết nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển trong thời đại công nghệ số. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức và câu hỏi được đặt ra về cách đầu tư vào chuyển đổi số một cách hiệu quả và bền vững. Để giải quyết thách thức này, các chuyên gia cho rằng cần có một cách tiếp cận toàn diện và chiến lược.

Ông Nguyễn Minh Khôi, Giám đốc Chính sách & Chuyển đổi, Viện Tony Blair vì Thay đổi Toàn cầu, đã đưa ra quan điểm của mình về vấn đề này. Theo ông, thay vì chỉ tập trung vào hạ tầng phần cứng và kỹ năng CNTT cơ bản, Việt Nam cần thay đổi tư duy về một hệ sinh thái số. Hệ sinh thái số này bao gồm hạ tầng, thể chế và con người, hoạt động như một nền tảng điều phối chính sách, dữ liệu và dịch vụ công.

Quan điểm này cho thấy sự cần thiết của một cách tiếp cận tích hợp và đồng bộ trong việc phát triển hệ sinh thái số. Hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông là nền tảng cơ bản, nhưng không đủ. Thể chế và quy định pháp luật cần được điều chỉnh để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của hệ sinh thái số. Con người, với kỹ năng và kiến thức về công nghệ số, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc vận hành và phát triển hệ sinh thái này.

Xây dựng một hệ sinh thái số như vậy đòi hỏi sự đầu tư và nỗ lực từ nhiều phía, bao gồm cả chính phủ, khu vực tư nhân và xã hội dân sự. Chính phủ có vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường pháp lý và chính sách thuận lợi, cũng như đầu tư vào hạ tầng và đào tạo. Khu vực tư nhân đóng góp vào việc phát triển và cung cấp các giải pháp công nghệ, dịch vụ và ứng dụng số. Xã hội dân sự có thể tham gia vào việc giám sát và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số.

Trước những thách thức và cơ hội trong quá trình chuyển đổi số, Việt Nam cần phải có chiến lược và kế hoạch cụ thể, rõ ràng. Việc xây dựng một hệ sinh thái số mạnh mẽ và bền vững sẽ giúp Việt Nam đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số khu vực công, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Cuối cùng, để chuyển đổi số khu vực công tại Việt Nam thành công, cần có sự cam kết và đồng thuận của tất cả các bên liên quan. Quá trình này không thể thực hiện một cách nhanh chóng và dễ dàng, nhưng với sự nỗ lực và kiên nhẫn, Việt Nam có thể đạt được mục tiêu chuyển đổi số và phát triển bền vững.

Trong bối cảnh hiện nay, với sự phát triển không ngừng của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư và xu hướng toàn cầu hóa, kinh tế số, thương mại điện tử và chuyển đổi số đã trở thành động lực then chốt thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội. Tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ Bộ Công Thương lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Lê Hoàng Oanh, đã trình bày tham luận về chủ đề ‘Hoàn thiện thể chế phát triển thương mại điện tử và chuyển đổi số đáp ứng yêu cầu cho kỷ nguyên mới’.

Giai đoạn 2020-2025, Chi bộ Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã triển khai nhiều nội dung quan trọng và đạt được những kết quả đáng kể trong lĩnh vực phát triển thương mại điện tử và chuyển đổi số. Theo đó, vào năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ tại Việt Nam đã đạt khoảng 25 tỷ USD, tăng trên 20% so với năm trước và chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng. Đặc biệt, thương mại điện tử đã đóng góp hai phần ba giá trị kinh tế số quốc gia, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có tốc độ phát triển thương mại điện tử nhanh nhất thế giới.

Công tác chuyển đổi số cũng được đẩy mạnh thông qua việc hoàn thiện các giải pháp kỹ thuật và quy trình số hóa, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ cải cách hành chính và hiện đại hóa hoạt động của Bộ Công Thương. Gần 4 triệu hồ sơ trực tuyến đã được xử lý qua Cổng dịch vụ công của Bộ và đồng bộ hoàn toàn sang Cổng dịch vụ công quốc gia. Tỷ lệ số hóa tại Bộ Công Thương đạt 100% và vào năm 2024, Bộ tiếp tục dẫn đầu các Bộ, ngành về chỉ số phục vụ người dân và doanh nghiệp qua dịch vụ công trực tuyến.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử cũng đặt ra một số vấn đề cần giải quyết. Sự xuất hiện của các loại hình mới như thương mại điện tử xuyên quốc gia và thương mại điện tử trên mạng xã hội đòi hỏi một khung pháp lý đồng bộ và minh bạch để quản lý hiệu quả, bảo vệ người tiêu dùng và chống thất thu thuế. Bên cạnh đó, tốc độ tăng trưởng nhanh của thương mại điện tử cũng đặt ra rủi ro về môi trường và việc xây dựng, kết nối cơ sở dữ liệu vẫn còn nhiều dư địa để phát triển.

Để đáp ứng được những yêu cầu trong kỷ nguyên mới trong giai đoạn 2025-2030, Chi bộ Cục xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm là tiếp tục thể chế hóa các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước về phát triển thương mại điện tử và chuyển đổi số. Ba nội dung kiến nghị chính bao gồm: đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án Luật thương mại điện tử, đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện hệ sinh thái số trong lĩnh vực công thương, và tiếp tục triển khai hiệu quả các chủ trương về phân cấp thủ tục hành chính cho địa phương và thực hiện mô hình chính quyền hai cấp.

Cục trưởng Lê Hoàng Oanh nhấn mạnh rằng thương mại điện tử và chuyển đổi số không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu tất yếu để Việt Nam hội nhập và phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới. Chi bộ Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số sẽ tiếp tục bám sát chỉ đạo của Đảng ủy Bộ, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để tích cực triển khai các nhiệm vụ được giao, góp phần vào thành công chung của Đại hội Đảng bộ Bộ Công Thương nhiệm kỳ 2025-2030.