Châu Á là vùng đất đa dạng và phong phú về văn hóa ẩm thực, với nhiều món ăn đường phố nổi tiếng khắp thế giới. Các chuyên gia ẩm thực và du khách quốc tế đã xếp hạng 14 món ăn đường phố tiêu biểu của khu vực này. Mỗi món ăn đều mang hương vị độc đáo, phản ánh bản sắc vùng miền và tập tính của người dân nơi đó.

Đầu tiên phải kể đến Phở của Việt Nam, món ăn được coi là quốc hồn quốc túy và đã được vinh danh trong danh sách các món ăn ngon nhất thế giới theo Business Insider. Xuất phát từ Nam Định và Hà Nội, phở đã chinh phục thực khách bằng nước dùng thanh ngọt từ xương hầm, bánh phở mềm mịn, thịt bò hoặc gà thái mỏng, cùng với rau thơm như húng quế, ngò gai. Phở không chỉ là một món ăn mà còn là biểu tượng văn hóa của Việt Nam.

Nhật Bản góp phần với Sushi, một biểu tượng ẩm thực không chỉ của Nhật Bản mà còn của thế giới. Sushi không chỉ là một món ăn mà còn là một nghệ thuật, với sự kết hợp giữa cơm trộn giấm, hải sản tươi sống, wasabi cay nồng và gừng ngâm chua tạo nên hương vị độc đáo.

Thái Lan có Tom Yum Goong, món canh tôm chua cay đặc trưng, được CNN ca ngợi là món ăn tuyệt vời nhất của nước này. Sự kết hợp giữa vị chua, cay, mặn, ngọt từ tôm, sả, lá chanh, riềng và cà chua khiến Tom Yum trở thành món ăn không thể bỏ qua khi đến Thái Lan.

Từ Hàn Quốc, Samgyetang, món gà tần sâm, là lựa chọn hoàn hảo trong những ngày nóng bức. Gà non nhồi sâm, gạo nếp, táo tàu, hoàng kỳ được hầm trong nồi đá, tạo nên hương vị thơm ngon, bổ dưỡng.

Trung Quốc có Sủi cảo, món ăn truyền thống đặc biệt phổ biến trong dịp Tết, tượng trưng cho sự may mắn và đoàn viên. Vỏ bánh mỏng dai, nhân thịt hoặc tôm, được hấp hoặc luộc, ăn kèm nước dùng trong vắt, sủi cảo là món ăn không thể thiếu khi khám phá ẩm thực Trung Hoa.

Ấn Độ và các nước lân cận có Thali, bữa ăn truyền thống Nam Á, mang đến sự cân bằng của sáu hương vị: mặn, ngọt, cay, đắng, chua, béo. Gồm cơm Basmati, bánh mì roti, cà ri rau, sữa chua và đồ ngọt, Thali là biểu tượng của sự đa dạng ẩm thực Ấn Độ, Nepal và các quốc gia lân cận.

Malaysia có Ikan Bakar, món cá nướng đặc trưng, được ướp tương ớt, gia vị, nướng trên lá chuối, tạo nên hương thơm quyến rũ. Món ăn này chinh phục du khách bằng vị ngọt tự nhiên của cá tươi và độ cay nồng.

Một món ăn đường phố nổi tiếng khác của Malaysia là Satay, món thịt xiên nướng, được ướp gia vị cay đặc trưng, nướng trên than hồng, ăn kèm nước chấm đậu phộng béo ngậy.

Bhutan có Jasha Maru, món gà hầm, nổi bật với vị cay đặc trưng từ ớt đỏ Thimphu. Thịt gà thái nhỏ hầm cùng hành tây, cà chua, gừng và rau mùi, món ăn này mang đến trải nghiệm vị giác độc đáo.

Thổ Nhĩ Kỳ có Doner Kebab, món ăn đường phố nổi tiếng, là sự kết hợp của bánh mì phủ mè, thịt nướng xiên quay, rau củ và nước sốt đa dạng. Thịt được cắt mỏng, mềm, thơm, khiến món ăn này trở thành biểu tượng ẩm thực đường phố.

Singapore có Cơm Gà Hải Nam, dù có nguồn gốc từ Trung Quốc, đã trở thành món ăn biểu tượng của Singapore. Gà luộc hoặc quay, cơm nấu cùng gừng, tỏi, lá dứa, ăn kèm nước chấm ớt và dưa chuột, món ăn này phổ biến từ quán bình dân đến nhà hàng sang trọng.

Một món ăn quốc gia khác của Singapore là Cua Ớt, đứng thứ 35 trong danh sách 50 món ngon nhất thế giới. Nước sốt từ tỏi, giấm gạo, trứng và gia vị đặc biệt, kết hợp với cua tươi ngọt, tạo nên trải nghiệm ẩm thực khó quên.

Indonesia có Bò Rendang, món cà ri bò khô, nổi tiếng với vị cay nồng, béo ngậy từ nước dừa, kết hợp sả, gừng, ớt. Thường xuất hiện trong các dịp lễ, Rendang là tinh hoa ẩm thực Bali, ăn kèm cơm trắng hoặc cơm lá tre.

Cuối cùng là Cà Ri Massaman của Thái Lan, đứng đầu danh sách 50 món ngon nhất thế giới của CNN. Với vị cay, ngọt, béo từ nước dừa, đậu phộng, khoai tây và gia vị, món ăn này chinh phục mọi thực khách ngay từ lần thử đầu tiên.

Mỗi món ăn đều mang hương vị độc đáo, phản ánh bản sắc vùng miền và tập tính của người dân nơi đó, tạo nên nét đa dạng và phong phú cho văn hóa ẩm thực Châu Á nói riêng và thế giới nói chung.

Trong những năm gần đây, một hiện tượng đang trở nên phổ biến ở các thành phố lớn là người trẻ ngày càng ít ăn các món ăn truyền thống như phở, bún chả…, trong khi các chuỗi ăn uống ngoại quốc như lẩu băng chuyền, bò nướng lại thu hút đông đảo giới trẻ. Điều này đặt ra một câu hỏi về nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch này.

Gần đây, tôi có dịp đến một tiệm phở quen trên con con phố nhỏ, nơi đã tồn tại gần 30 năm. Quán nổi tiếng với nước dùng ninh xương trong 8 tiếng và miếng nạm gầu ăn một lần là ghiền. Tuy nhiên, sau nhiều lần ngồi ăn, tôi nhận ra một điều kỳ lạ: hầu hết khách ra vào đều ngoài 40. Trong khi đó, các quán trà sữa, quán thức ăn nhanh, gà rán, lẩu băng chuyền… lại chật kín sinh viên, nhân viên văn phòng trẻ hơn.

Một trong những lý do chính là đời sống đô thị, với guồng quay nhanh và sự tiện lợi làm chuẩn mực, khiến bữa sáng trở thành một phần của cuộc đua thời gian. Từ góc độ người bán, nhiều quán phở cũng không còn mặn mà với giới trẻ. Một bác chủ quán nói: ‘Tụi nhỏ lâu thật lâu mới đến ăn, giờ người già mới chịu ngồi lại ăn phở’. Phở, theo cách vận hành của nhiều hàng quán hiện nay, mặc định là món ăn của thế hệ đi trước.

Nhưng điều đáng nói hơn là sự đứt gãy. Phở không chỉ là món ăn, nó còn là biểu tượng. Nếu phở muốn tồn tại không chỉ như một biểu tượng hoài niệm, thì chính những người làm phở nói riêng và các món ăn truyền thống khác cần nhìn nhận lại cách đối thoại với thế hệ mới. Làm thế nào để các món ăn truyền thống như phở, bún chả… có thể tiếp cận và thu hút thế hệ trẻ là một thách thức cần được giải quyết.

Thế hệ trẻ ngày nay có xu hướng tìm kiếm những trải nghiệm mới mẻ và tiện lợi. Các chuỗi ăn uống ngoại quốc như lẩu băng chuyền, bò nướng đã tận dụng được lợi thế này để thu hút giới trẻ. Trong khi đó, các món ăn truyền thống như phở, bún chả… vẫn giữ nguyên cách phục vụ và hương vị truyền thống, không có nhiều đổi mới để thu hút thế hệ trẻ.

Để giải quyết vấn đề này, các chủ quán và người làm phở cần phải có cái nhìn mới mẻ và sáng tạo. Họ cần phải tìm hiểu về nhu cầu và sở thích của thế hệ trẻ, từ đó đổi mới cách phục vụ và hương vị của các món ăn truyền thống. Chỉ có như vậy, các món ăn truyền thống như phở, bún chả… mới có thể tiếp tục tồn tại và phát triển trong thời đại hiện nay.