Trí tuệ nhân tạo (AI) đang cách mạng hóa thị trường lao động, đặc biệt là đối với những người mới tốt nghiệp. Khi AI ngày càng hiện diện trong mọi lĩnh vực, các công việc cấp đầu vào (Entry level) đang bị ảnh hưởng rõ rệt. Những công việc này thường yêu cầu ít hoặc không cần kinh nghiệm và được xem là bước khởi đầu để người trẻ tích lũy kinh nghiệm và hình thành tư duy nghề nghiệp.

Theo ông Fawad Bajwa, chuyên gia từ Công ty tư vấn nhân sự cấp cao Russell Reynolds Associates, AI đang thay đổi cách thực hiện các công việc cấp đầu vào. Thay vì thực hiện các nhiệm vụ lặp lại, đơn điệu, người mới đi làm giờ đây cần tập trung vào việc chọn lọc đầu ra do AI tạo ra và đưa ra đánh giá cuối cùng. Điều này cho phép người trẻ phát triển kỹ năng phân tích và tư duy phản biện, thay vì chỉ thực hiện các nhiệm vụ tự động.

Một ví dụ điển hình là lĩnh vực marketing, nơi nhân viên trẻ sử dụng AI để soạn nháp các tài liệu quảng bá. Trong lĩnh vực phân tích dữ liệu, AI hỗ trợ chuẩn bị dữ liệu để con người xử lý sâu hơn. Ông Zanele Munyikwa, chuyên gia kinh tế tại Revelio Labs, cho rằng AI đang thúc đẩy một ‘cuộc chuyển đổi nghề nghiệp’ ở nhóm công việc đầu vào. Các nhiệm vụ do nhân sự trẻ đảm nhận đang chuyển dần sang những phần việc ít bị AI can thiệp hơn.

Tuy nhiên, AI chưa xóa sổ hoàn toàn nhóm công việc đầu vào. Tác động của nó đang khiến các doanh nghiệp phải cân nhắc lại cách tuyển dụng và đào tạo người trẻ. Nếu không còn các nhiệm vụ cơ bản để bắt đầu, người trẻ sẽ thiếu cơ hội học hỏi, tích lũy kinh nghiệm thực tế và hình thành sự tự tin nghề nghiệp. Một khảo sát của Russell Reynolds Associates cho thấy 54% lãnh đạo doanh nghiệp lo ngại việc phụ thuộc vào AI sẽ làm xói mòn tư duy phản biện của nhân sự trẻ. Khoảng 25% quan ngại AI có thể làm giảm chất lượng sản phẩm và quy trình nội bộ.

Những công việc nào dễ bị thay thế? Theo phân tích của Revelio Labs, những vị trí dễ bị AI thay thế nhất là các nghề mang tính kỹ thuật cao như kỹ sư dữ liệu, quản trị cơ sở dữ liệu, chuyên viên an ninh mạng, kiểm toán viên… Trong khi đó, các công việc đòi hỏi sự tương tác trực tiếp như dịch vụ lưu trú, sản xuất thủ công hay chăm sóc khách hàng vẫn có nhu cầu cao và ít bị ảnh hưởng.

Để thích nghi với sự thay đổi này, các doanh nghiệp cần nghĩ đến những ‘đường băng’ mới để người trẻ có thể học nghề và phát triển. Các mô hình học việc, các khóa huấn luyện có hỗ trợ AI hoặc chương trình đào tạo tích hợp công nghệ sẽ đóng vai trò quan trọng. Người trẻ cần chuẩn bị hành trang mới để bước vào thị trường lao động. Không chỉ là kiến thức chuyên môn, họ cần biết cách sử dụng công cụ AI, phát triển tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, và khả năng thích ứng nhanh.

AI không giành mất cơ hội nghề nghiệp của người trẻ, nhưng nó đang định nghĩa lại ‘cơ hội’ đó theo cách hoàn toàn khác. Người thành công trong thời đại này là người biết tận dụng công nghệ như một bàn đạp để học hỏi, thích nghi và phát triển bền vững. Để biết thêm thông tin về cách AI đang thay đổi thị trường lao động, bạn có thể truy cập vào trang web của Russell Reynolds Associates hoặc trang web của Revelio Labs để tìm hiểu thêm.

Ngày 26-7, lễ khai mạc Cuộc thi phim ngắn Inspiring Vietnam 2025 với chủ đề ‘Sức khỏe tinh thần của người trẻ’ đã diễn ra tại trường Đại học Fulbright Việt Nam (TP.HCM). Cuộc thi này tạo cơ hội cho các nhà làm phim, sinh viên, tổ chức xã hội… sử dụng điện ảnh để nói về vấn đề sức khỏe tinh thần của người trẻ.

Phát biểu tại lễ khai mạc, đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh, đại diện ban tổ chức, cho biết hiện nay có nhiều đề tài được các nhà làm phim trẻ quan tâm, như những khó khăn của người trẻ trong thời đại mới, những biến động xã hội, và các bạn trẻ muốn chia sẻ những vấn đề đó không chỉ với cộng đồng làm phim mà còn với khán giả, thế giới xung quanh mình.

“Với chủ đề của cuộc thi phim ngắn Inspiring Vietnam 2025, tôi nghĩ đây là một chủ đề cực kỳ quan trọng, giúp những người trẻ lên tiếng về những vấn đề mà họ đang gặp phải, những điều mà họ đang loay hoay, vấp phải mà không biết chia sẻ với ai… thông qua ngôn ngữ của điện ảnh” – đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh chia sẻ.

Đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh nhận định, cuộc thi không chỉ khích lệ, tạo động lực mà còn là một sân chơi để các nhà làm phim trẻ có thể cùng làm phim, chia sẻ và trao đổi về nghề nghiệp, cũng như những vấn đề liên quan đến cuộc thi.

“Chúng tôi hi vọng sẽ nhận được các tác phẩm từ các bạn trẻ, trong đó chứa đựng sự chân thành, nói lên được những vấn đề mà họ hay gặp phải. Và mong rằng những bộ phim đạt giải của Việt Nam năm nay khi mang đến Inspiring Asia, các bạn cũng sẽ đóng góp một tiếng nói lớn trong khu vực Đông Nam Á, Châu Á, và thể hiện được tinh thần của những nhà làm phim trẻ Việt Nam” – đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh nói.

Cuộc thi phim ngắn Inspiring Vietnam 2025 được tổ chức và tài trợ bởi Quỹ Gia đình Nguyễn – Phương (Nguyễn-Phương Family Foundation) với mong muốn kêu gọi và đồng hành cùng các nhà làm phim trẻ, cũng như các tổ chức xã hội trong hành trình lan tỏa những thông điệp nhân văn về sức khỏe tinh thần của người trẻ tại Việt Nam.

Đây là lần đầu tiên Inspiring Asia, chuỗi liên hoan phim ngắn truyền cảm hứng, được tổ chức tại Việt Nam. Những mùa trước, cuộc thi được tổ chức thường niên tại các quốc gia như Trung Quốc, Singapore, Indonesia, Thái Lan…

Theo đó, hơn 20% thanh thiếu niên trên thế giới đang trải qua lo âu và gần 1/4 có biểu hiện trầm cảm, nhưng phần lớn vẫn im lặng vì định kiến và thiếu hệ thống hỗ trợ. Điện ảnh có thể là chiếc cầu nối giúp các câu chuyện thầm lặng ấy được lắng nghe, thấu hiểu và truyền cảm hứng để hành động.

Cuộc thi phim ngắn Sức khỏe tinh thần của người trẻ Inspiring Vietnam 2025 bắt đầu nhận tác phẩm từ ngày 14-7 đến 30-8-2025. Cuộc thi mở ra cơ hội cho các nhà làm phim độc lập, sinh viên, tổ chức xã hội và bất kỳ ai mong muốn sử dụng điện ảnh như một công cụ để lên tiếng về những vấn đề mà mình trăn trở.

Người tham dự có thể gửi các phim ngắn dài từ 2–7 phút, được sản xuất trong 3 năm gần nhất, phản ánh chân thật và sáng tạo góc nhìn về sức khỏe tinh thần của người trẻ.

Hai tác phẩm xuất sắc nhất sẽ đại diện Việt Nam tranh tài tại vòng chung kết khu vực được tổ chức tại Singapore vào ngày 25-10-2025, với tổng giá trị giải thưởng lên đến 100.000 USD.

Thực trạng dân số Việt Nam đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng khi Tổng tỷ suất sinh (TFR) năm 2024 chỉ đạt mức 1,91 con/phụ nữ, mức thấp nhất trong lịch sử. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này được cho là do giá nhà đất tăng cao, khiến người trẻ không thể “an cư” và từ bỏ kế hoạch lập gia đình, sinh con.

“Thế hệ 3 Không” – Không nhà, Không hôn nhân, Không sinh con – đang hình thành một cách lặng lẽ. Việt Nam đang tiến nhanh đến trạng thái “xã hội ít trẻ em” và nguy cơ rơi vào bẫy “già hóa trước khi giàu”. Kinh nghiệm từ nhiều quốc gia cho thấy, mức sinh giảm sâu rất khó phục hồi.

Giá nhà đất phi mã là nguyên nhân thầm lặng nhưng quan trọng dẫn đến đà giảm sinh. Tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM, nhà ở đã vượt xa tầm với của người trẻ. Không ít người trẻ từ bỏ giấc mơ lập gia đình, chọn sống một mình, làm nghề tự do, tận hưởng trải nghiệm cá nhân. Kết quả khảo sát cho thấy 62% người trẻ trì hoãn kết hôn vì lý do tài chính, trong đó nhà ở là mối lo lớn nhất.

Thực trạng này cảnh báo về các hệ lụy như suy giảm năng suất lao động, thiếu hụt nguồn lực đóng góp vào bảo hiểm, y tế, áp lực ngân sách cho chăm sóc người cao tuổi tăng mạnh. Từ năm 2011, Việt Nam đã bước vào giai đoạn già hóa dân số. Đến năm 2024, cả nước có khoảng 14,2 triệu người từ 60 tuổi trở lên. Con số này dự báo sẽ lên tới 18 triệu vào năm 2030, chiếm 25% dân số.

Chính sách nhà ở không chỉ là câu chuyện kinh tế, mà là điều kiện tồn tại của một quốc gia trong tương lai. Đã đến lúc cần nhìn thẳng vào vấn đề và hành động quyết liệt để giải quyết tận gốc vấn đề nhà ở, động lực cốt lõi để người trẻ an cư, lạc nghiệp và sinh con. Mục tiêu này cần được ưu tiên trong các chính sách phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Giới chuyên gia và người dân đang chờ đợi các giải pháp đồng bộ và hiệu quả từ chính phủ để giải quyết vấn đề nhà ở, từ đó giúp người trẻ an tâm lập gia đình và sinh con, đảm bảo sự phát triển bền vững của đất nước trong tương lai.