Nghị định 207/2025 mới ban hành đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền làm mẹ của phụ nữ độc thân. Theo quy định mới, phụ nữ độc thân giờ đây có thể thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bao gồm thụ tinh ống nghiệm IVF, mà không cần phải có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật. Đây là một sự thay đổi đáng kể so với Nghị định số 10/2015, khi chỉ những cặp vợ chồng vô sinh và phụ nữ độc thân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa mới được áp dụng kỹ thuật này.

TS.BS Bạch Huy Anh, Phó Giám đốc Trung tâm hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, cho biết Nghị định 207 đã mở rộng quyền cho nhiều chị em độc thân có nguyện vọng hỗ trợ sinh sản để làm mẹ. Nguyên tắc vô danh giữa người hiến và người nhận tinh trùng tiếp tục được duy trì để đảm bảo các quy định về đạo đức và pháp luật. Điều này đảm bảo rằng quy trình hỗ trợ sinh sản được thực hiện một cách minh bạch và công bằng.

Các tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới quy định về ngân hàng tinh trùng yêu cầu những tinh trùng không định danh, không được cho ngẫu nhiên mà phải hoán đổi theo quy định của pháp luật. Tinh trùng phải đạt tiêu chí: Người cho khỏe mạnh, không dị tật, các bệnh di truyền, ở lứa tuổi nhất định, ngoài không định danh phải có trình độ học vấn rất tốt thì mới được đưa vào mẫu ở ngân hàng tinh trùng. Điều này nhằm đảm bảo chất lượng và an toàn của tinh trùng được sử dụng trong hỗ trợ sinh sản.

BSCK I Nguyễn Thị Nhã, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, chia sẻ người phụ nữ nào cũng có quyền được sinh con, trong đó có phụ nữ độc thân. Hiện nay, nhiều phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại như bơm tinh trùng vào buồng trứng (IUI), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)… giúp phụ nữ đơn thân có nguyện vọng đều có thể hiện thực hóa ước mơ làm mẹ của mình. Điều này thể hiện sự quan tâm và hỗ trợ của y tế đối với phụ nữ độc thân.

Tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Bưu điện, số phụ nữ chủ động đi trữ trứng tăng nhanh, lên tới vài trăm ca/năm, hầu hết đều là phụ nữ độc thân, độ tuổi trung bình phổ biến là 33-40 tuổi. Điều này cho thấy nhu cầu về hỗ trợ sinh sản của phụ nữ độc thân đang tăng cao.

Theo Bộ Y tế, kỹ thuật IVF được thực hiện tại Việt Nam từ năm 1998, đến nay đã có hơn 150.000 trẻ ra đời từ kỹ thuật này. Hiện toàn quốc có hơn 50 cơ sở hỗ trợ sinh sản, làm chủ nhiều kỹ thuật tiên tiến trên thế giới, có những trung tâm có tỷ lệ điều trị IVF thành công lên đến 70%, tương đương các trung tâm hỗ trợ sinh sản lớn trên thế giới, với chi phí thực hiện chỉ bằng 1/3 đến 1/5 so với nhiều nước trong khu vực. Điều này cho thấy Việt Nam đã có những thành tựu đáng kể trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản.

Nghị định 207/2025/NĐ-CP, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1.10.2025, sẽ quy định chi tiết về các điều kiện và thủ tục liên quan đến sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản cũng như điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.

Theo đó, chỉ các cặp vợ chồng vô sinh hoặc có chỉ định về y tế và phụ nữ độc thân không có quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật có nguyện vọng mới được thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Điều này nhằm đảm bảo rằng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản chỉ được sử dụng cho những trường hợp thực sự cần thiết và có đủ điều kiện.

Nghị định cũng đặt ra các quy định cụ thể về việc hiến tặng tinh trùng, noãn và phôi. Theo đó, việc hiến tặng phải tuân thủ nguyên tắc chỉ được hiến tại một cơ sở được phép lưu giữ và sử dụng cho một phụ nữ hoặc một cặp vợ chồng trên nguyên tắc vô danh. Điều này giúp bảo đảm quyền lợi và sự ẩn danh của người hiến tặng.

Về thủ tục mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, Nghị định quy định các cặp vợ chồng vô sinh cần gửi hồ sơ đề nghị đến cơ sở khám chữa bệnh được phép thực hiện kỹ thuật này. Hồ sơ bao gồm đơn đề nghị, xác nhận của UBND cấp xã và giấy tờ chứng minh mối quan hệ thân thích. Người mang thai hộ cũng cần chứng minh đã từng sinh con với giấy khai sinh, giấy chứng sinh hoặc bản xác nhận của UBND cấp xã.

Nghị định 207/2025/NĐ-CP cũng đưa ra định nghĩa rõ ràng về các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Thụ tinh trong ống nghiệm là phương pháp kết hợp noãn và tinh trùng trong ống nghiệm để tạo thành phôi. Thụ tinh nhân tạo là phương pháp đưa tinh trùng đã được lọc rửa vào buồng tử cung để tạo điều kiện thuận lợi cho sự thụ tinh.

Định nghĩa về vô sinh cũng được làm rõ trong Nghị định. Vô sinh là tình trạng vợ chồng sau một năm chung sống có quan hệ tình dục, không sử dụng biện pháp tránh thai mà người phụ nữ vẫn không có thai; hoặc phụ nữ, nam giới có khuyết tật hoặc tình trạng bệnh lý dẫn đến suy giảm khả năng sinh con.

Có thể thấy, Nghị định 207/2025/NĐ-CP nhằm mục đích đảm bảo việc thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và mang thai hộ vì mục đích nhân đạo được thực hiện một cách minh bạch, công bằng và an toàn cho tất cả các bên liên quan.

Nghị định 207/2025/NĐ-CP, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/10/2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quyền sinh sản của phụ nữ độc thân tại Việt Nam. Theo quy định mới, phụ nữ không kết hôn sẽ có cơ hội tiếp cận kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bao gồm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), nếu có nhu cầu và nguyện vọng chính đáng.

Trước đây, theo Nghị định 10/2015/NĐ-CP, phụ nữ độc thân chỉ được phép thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Tuy nhiên, với việc ban hành Nghị định 207, họ sẽ không còn phải có lý do y tế để thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Điều này mở rộng quyền chủ động làm mẹ, không còn ràng buộc bởi lý do y tế, phù hợp hơn với xu hướng xã hội hiện đại và nhu cầu cá nhân của phụ nữ độc thân.

Nghị định 207 cho phép kỹ thuật hỗ trợ sinh sản được áp dụng cho các cặp vợ chồng vô sinh có chỉ định y tế hoặc phụ nữ không có quan hệ hôn nhân hợp pháp nhưng mong muốn sinh con. Quá trình hiến tinh trùng, noãn, phôi phải diễn ra tại các cơ sở được cấp phép lưu giữ và chỉ được sử dụng cho một người hoặc một cặp vợ chồng. Điều này nhằm đảm bảo tính minh bạch và đạo đức trong việc sử dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Nghị định cũng quy định nhiều điều kiện chặt chẽ để thực hiện mang thai hộ. Các cơ sở y tế được phép thực hiện kỹ thuật này phải có ít nhất 2 năm kinh nghiệm trong kỹ thuật thụ tinh ống nghiệm và tối thiểu 500 chu kỳ thụ tinh mỗi năm trong 2 năm gần nhất. Hơn nữa, Nghị định cũng quy định rõ hồ sơ và quy trình mang thai hộ để đảm bảo tính pháp lý và đạo đức.

Cặp vợ chồng vô sinh muốn nhờ mang thai hộ cần nộp hồ sơ tại cơ sở y tế được cấp phép, bao gồm đơn đề nghị được thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, bản xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi thường trú của bên mang thai hộ hoặc bên nhờ mang thai hộ, giấy tờ chứng minh người mang thai hộ đã từng sinh con và thỏa thuận về mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.

Trẻ sinh ra thông qua hình thức mang thai hộ cũng được pháp luật công nhận và bảo vệ quyền lợi như mọi trẻ em khác. Điều này thể hiện sự quan tâm và bảo vệ của pháp luật đối với quyền lợi của trẻ em và các bên liên quan.

Có thể thấy, Nghị định 207/2025/NĐ-CP không chỉ mở rộng quyền sinh sản cho phụ nữ độc thân mà còn đặt ra những quy định chặt chẽ để đảm bảo tính minh bạch, đạo đức và quyền lợi của tất cả các bên liên quan. Việc này cũng thể hiện sự thay đổi trong cách tiếp cận về quyền sinh sản và gia đình tại Việt Nam, phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội hiện đại.