Toàn cầu đang trải qua một giai đoạn bất ổn địa chính trị và kinh tế lớn, gây ra những tổn thất đáng kể cho các doanh nghiệp trên toàn thế giới. Theo báo cáo nghiên cứu của EY-Parthenon, gần 3.500 công ty đại chúng trên toàn cầu có doanh thu hàng năm trên 1 tỷ đô la đã mất tổng cộng 320 tỷ đô la lợi nhuận trong các giai đoạn biến động địa chính trị và vĩ mô suốt bảy năm qua.

Sự bất ổn này đã làm mất mát hơn 300 tỷ đô la Mỹ lợi nhuận của các doanh nghiệp toàn cầu kể từ năm 2017. Báo cáo của EY-Parthenon công bố hôm 21-7 cho thấy, các doanh nghiệp trên toàn cầu đã trải qua một giai đoạn biến động địa chính trị và kinh tế lớn. “Sau nhiều năm tiền tệ giá rẻ và địa chính trị tương đối ổn định, một làn sóng thay đổi vĩ mô, từ các căng thẳng thương mại đến các xung đột quân sự toàn cầu đã khiến chính sách của các chính phủ và các sự kiện toàn cầu đang có tác động lớn hơn đến giá trị và lợi nhuận của doanh nghiệp so với nhiều thập kỷ trước”, Mats Persson, trưởng bộ phận vĩ mô và địa chiến lược của chi nhánh của EY-Parthenon tại Anh nhận xét.

Nghiên cứu của EY-Parthenon cũng phát hiện ra rằng, trong ba năm qua, khoảng 40% mức thay đổi về tổng giá trị của chỉ số chứng khoán FTSE100 xảy ra vào những ngày có các sự kiện kinh tế hoặc địa chính trị lớn. Khoảng 25% trong số 3.500 công ty đại chúng được nghiên cứu ghi nhận biên lợi nhuận mất 5% hoặc hơn trong ba năm qua. Thiệt hại được đo lường bằng biên lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao tài sản cố định (EBITDA).

Các doanh nghiệp Trung Quốc chịu cú sốc lợi nhuận lớn nhất, với 40% trong số 833 công ty được phân tích chịu thiệt hại tổng cộng 73 tỷ đô la về EBITDA. Sự sụt giảm lợi nhuận của công ty Trung Quốc chủ yếu tập trung ở lĩnh vực bất động sản, thép và xây dựng. Trong khi đó, doanh nghiệp đại chúng ở Anh chịu ít thiệt hại hơn, chỉ có 14 trong số 100 công ty Anh được nghiên cứu chứng kiến biên lợi nhuận EBITDA suy giảm trong ba năm qua.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp đã thích nghi tốt với bối cảnh vĩ mô đang thay đổi, ghi nhận lợi nhuận vượt trội so với các công ty cùng ngành. Nghiên cứu của EY-Parthenon cho thấy, có 10% trong số các công ty toàn cầu có biên lợi nhuận EBITDA thuộc nhóm 25% cao nhất vào năm 2014 có thể duy trì được mức biên lợi nhuận đó vào năm 2024. Tại Mỹ, các doanh nghiệp có biên lợi nhuận EBITDA tăng so với các đối thủ cùng ngành bao gồm công ty máy móc nông nghiệp Caterpillar, công ty logistics UPS, hai hãng dược thuốc Pfizer và Merck và tập đoàn hàng tiêu dùng Johnson & Johnson. Tại Anh, một vài cái tên nổi bật, như chuỗi cửa hàng thời trang Next, nhà sản xuất hóa chất Croda, công ty khai thác mỏ Rio Tinto và công ty kỹ thuật Spirax vẫn tiếp tục tăng trưởng về biên lợi nhuận.

Theo Persson, những doanh nghiệp có hiệu suất lợi nhuận vượt trội này cho thấy bối cảnh mới đã tạo ra cả người thắng và kẻ thua. Ông giải thích, các doanh nghiệp có thể bảo vệ hoặc đạt được biên lợi nhuận cao nhất đã đa dạng hóa danh mục đầu tư thành công, quản lý tốt chi phí, xác định và hiểu rõ các thay đổi chính sách khác nhau, đồng thời cập nhật quản trị để thích ứng với một thế giới đang thay đổi.

Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện đang trải qua một giai đoạn đầy biến động khi chỉ số VN-Index tiến sát mốc 1.500 điểm, mức cao nhất đã từng được ghi nhận vào năm 2022. Đến phiên sáng ngày 17/7, VN-Index đang giao dịch quanh mốc 1.487 điểm, cho thấy sự sôi động và thu hút của thị trường đối với các nhà đầu tư. Mặc dù ở vùng giá cao, thị trường vẫn chứng kiến nhiều phiên giao dịch với giá trị vượt qua mốc 30.000 tỷ đồng, phản ánh sức hút mạnh mẽ của các cơ hội đầu tư.

Nhóm cổ phiếu trụ cột, đặc biệt là các cổ phiếu thuộc ‘họ Vingroup’, đang tiếp tục dẫn dắt thị trường với đà tăng trưởng mạnh mẽ. VIC, VHM và VRE là những cái tên nổi bật, với mức tăng lần lượt gần 200%, 128% và gần 70% tính từ đầu năm đến phiên sáng ngày 17/7. Sự tăng trưởng ấn tượng của các cổ phiếu này không chỉ phản ánh sự kỳ vọng của nhà đầu tư vào tiềm năng tăng trưởng của các doanh nghiệp lớn mà còn đóng góp lớn vào đà tăng của thị trường.

Tuy nhiên, sự phân hóa của dòng tiền và tâm lý thận trọng của các nhà đầu tư khi VN-Index tiến sát vùng đỉnh lịch sử đang khiến nhiều người lo ngại. Động thái mua ròng trở lại của khối ngoại trong phiên giao dịch ngày 16/7, với giá trị mua ròng lên đến 236,5 tỷ đồng trên sàn HOSE, là một tín hiệu đáng chú ý. Điều này cho thấy sự quan tâm của khối ngoại đối với thị trường Việt Nam vẫn còn rất lớn.

Chúng tôi đã có cơ hội trao đổi với ông Lê Văn Hà, Giám đốc Trung tâm Kinh doanh, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, về những diễn biến gần đây của thị trường và kỳ vọng cho giai đoạn tới. Theo ông Hà, dòng tiền hiện tại không chỉ tập trung vào nhóm Vingroup mà còn phân bổ rộng rãi vào nhóm tài chính, bao gồm ngân hàng, chứng khoán, và bất động sản. Những cổ phiếu có vốn hóa lớn thuộc nhóm VN30 đang là tâm điểm mua vào của khối ngoại, tạo đà tăng vững chắc cho thị trường.

Ông Hà cũng nhấn mạnh rằng thanh khoản của thị trường đang ở mức rất cao, với mỗi phiên giao dịch thường xuyên dao động từ 25.000 đến 30.000 tỷ đồng. Dự kỳ vọng trong giai đoạn cuối năm, thị trường có thể chứng kiến những phiên giao dịch đạt tới 50.000 tỷ đồng/phiên. Đối với nhà đầu tư dài hạn, việc nắm giữ cổ phiếu trong bối cảnh thị trường thu hút dòng tiền lớn như hiện nay được xem là một chiến lược khả thi.

Các nhóm ngành được dự báo sẽ hưởng lợi và có tiềm năng tăng trưởng trong thời gian tới bao gồm ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, thép và đặc biệt là các cổ phiếu đầu ngành. Tuy nhiên, Bộ phận Phân tích của Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam cũng lưu ý rằng thị trường có thể sẽ xuất hiện nhịp điều chỉnh khi chỉ số VN-Index tiến sát mức 1.500 điểm. Rủi ro ngắn hạn cũng có xu hướng gia tăng khi mức định giá của thị trường đang tiệm cận mức trung bình 10 năm và nhiều cổ phiếu đã tăng mạnh vào vùng quá mua.

Trước những biến động và triển vọng của thị trường, nhà đầu tư cần duy trì sự thận trọng và theo dõi sát sao các diễn biến thị trường. Việc cân nhắc và lựa chọn các cơ hội đầu tư phù hợp, dựa trên tình hình tài chính cá nhân và mục tiêu đầu tư, là hết sức quan trọng. Thông tin từ các nguồn uy tín và phân tích chuyên sâu sẽ hỗ trợ đáng kể cho quá trình ra quyết định của nhà đầu tư trong giai đoạn thị trường nhiều biến động này.