Trong bối cảnh kinh tế đang phục hồi, đầu tư tư nhân đang cho thấy dấu hiệu khởi sắc với xu hướng chuyển dịch vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao hơn. Số liệu mới nhất về đăng ký kinh doanh và gia nhập thị trường của doanh nghiệp trong thời gian gần đây đã phản ánh rõ nét sự phục hồi này.

Tháng 6/2025 đã ghi nhận một mốc lịch sử với hơn 24.000 doanh nghiệp thành lập mới, tăng gần gấp đôi so với giai đoạn 2021-2024. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng số doanh nghiệp thành lập mới đạt 91.000, cùng với đó là trên 61.000 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng hơn 57% so với cùng kỳ năm trước. Điều đáng chú ý là số doanh nghiệp gia nhập thị trường và tái gia nhập thị trường cao hơn 1,2 lần so với số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Điều này cho thấy niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp vào môi trường kinh doanh và triển vọng phục hồi của nền kinh tế đang tăng lên.

TS Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, nhận định rằng đầu tư tư nhân đã khởi sắc và phục hồi tăng trưởng, đặc biệt là thông qua cơ cấu doanh nghiệp mới thành lập. Điều này cho thấy xu hướng đầu tư tư nhân đang chuyển dịch vào những lĩnh vực có hàm lượng trí tuệ, đổi mới sáng tạo, có năng suất lao động cao hơn. Động lực tăng trưởng mới dựa vào đổi mới sáng tạo, năng suất lao động được xem như tiền đề trong quá trình ra quyết định đầu tư của các doanh nghiệp.

Để tiếp tục khuyến khích doanh nghiệp khởi nghiệp và ứng dụng khoa học công nghệ, chuyên gia kinh tế Châu Đình Linh cho rằng cần tiếp tục quan tâm và cải thiện môi trường kinh doanh. Với môi trường kinh doanh thông thoáng, thuận lợi, doanh nghiệp sẽ nhìn thấy cơ hội kinh doanh ở nhiều lĩnh vực khác nhau và thu hút mạnh mẽ hơn các nguồn lực từ đầu tư tư nhân. Việc cải thiện môi trường kinh doanh không chỉ giúp tăng cường niềm tin của doanh nghiệp mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các startup và doanh nghiệp nhỏ, từ đó đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Nhìn chung, sự phục hồi và tăng trưởng của đầu tư tư nhân trong thời gian gần đây là một tín hiệu tích cực cho nền kinh tế. Tuy nhiên, để duy trì và thúc đẩy xu hướng này, việc cải thiện môi trường kinh doanh và khuyến khích đổi mới sáng tạo vẫn là những nhiệm vụ quan trọng. Bằng cách tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, chúng ta có thể khai thác tối đa tiềm năng của đầu tư tư nhân và đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

https://www.vietnam.vn/

https://economica.vn/

Phát triển nguồn nhân lực khoa học và công nghệ (KH&CN) đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế – xã hội, đặc biệt trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ. Việt Nam đã có những nỗ lực đáng kể nhằm nâng cao chất lượng và số lượng nguồn nhân lực KH&CN, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết để đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế.

Thực trạng phát triển nguồn nhân lực KH&CN ở Việt Nam cho thấy một số thành tựu đáng kể. Số lượng nhân lực nghiên cứu và phát triển (R&D) đã tăng đều đặn, từ khoảng 112.583 người vào năm 2018 lên 197.887 người vào năm 2021. Đội ngũ nhà khoa học có trình độ cao cũng gia tăng, với số lượng cán bộ có trình độ sau đại học trong lĩnh vực KH&CN tăng đáng kể. Điều này cho thấy sự đầu tư và nỗ lực của Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực KH&CN.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu, vẫn còn một số hạn chế và thách thức cần được giải quyết. Tỷ lệ nhân lực R&D trên dân số còn thấp, chỉ đạt khoảng 8-9 người trên một vạn dân vào năm 2023. Năng suất lao động chưa cao, với năng suất lao động năm 2024 ước đạt khoảng 218 triệu đồng/lao động. Đặc biệt, khoảng cách giữa đào tạo và yêu cầu thực tiễn vẫn còn lớn, với nhiều doanh nghiệp phản ánh rằng sinh viên mới tốt nghiệp thường cần đào tạo lại để đáp ứng yêu cầu công việc. Điều này cho thấy cần có sự đổi mới trong đào tạo và phát triển nhân lực KH&CN để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động và phát triển kinh tế – xã hội.

Để thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực KH&CN, cần thực hiện một số giải pháp quyết liệt. Trước hết, cần đổi mới mạnh mẽ đào tạo và phát triển nhân lực KH&CN, bao gồm việc cập nhật chương trình đào tạo, tăng cường thực hành và gắn kết giữa nhà trường, viện nghiên cứu và doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp nâng cao chất lượng đào tạo và đáp ứng yêu cầu thực tiễn của thị trường lao động. Tiếp theo, cần hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút và trọng dụng nhân tài, bao gồm việc xây dựng thang lương, phụ cấp đặc thù và cạnh tranh. Việc thu hút và trọng dụng nhân tài sẽ giúp Việt Nam giữ chân và thu hút những người có trình độ cao trong lĩnh vực KH&CN.

Một giải pháp quan trọng khác là tăng cường đầu tư và đa dạng hóa nguồn lực tài chính cho phát triển nhân lực KH&CN. Việt Nam cần phấn đấu đạt mức 1% GDP trong ngắn hạn và hướng tới 2% trong dài hạn để đầu tư cho phát triển nhân lực KH&CN. Điều này sẽ giúp cung cấp nguồn lực tài chính cần thiết để phát triển nguồn nhân lực KH&CN chất lượng cao. Cuối cùng, cần xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo, bao gồm việc thay đổi cách đánh giá, tạo không gian cho thử nghiệm và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Văn hóa đổi mới sáng tạo sẽ giúp tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của nguồn nhân lực KH&CN.

Kết luận, phát triển nguồn nhân lực KH&CN là một nhiệm vụ quan trọng trong việc thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam. Với những nỗ lực và giải pháp quyết liệt, Việt Nam có thể xây dựng một đội ngũ nhân lực KH&CN chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế. Để biết thêm thông tin về phát triển nguồn nhân lực KH&CN ở Việt Nam, có thể tham khảo thêm tại https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780128238469000125 và các nguồn tài liệu khác.

TS. Cấn Văn Lực: ‘Việt Nam cần tái cấu trúc tăng trưởng để đạt hiệu quả cao hơn’

Trong Diễn đàn Tăng trưởng Kinh tế Việt Nam 2025 (VEGF), TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, đã nhấn mạnh sự cần thiết phải xác định chính xác “bối cảnh mới” cho kinh tế Việt Nam trong trung và dài hạn. Ông cảnh báo về sự gia tăng của các rủi ro bất định toàn cầu và những thách thức mà Việt Nam cần vượt qua để đạt được tăng trưởng bền vững.

Tuy nhiên, ông Lực cũng khẳng định rằng thế giới vẫn còn những thuận lợi cơ bản mà Việt Nam có thể tận dụng. Sự phát triển của khoa học – công nghệ đang tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển kinh tế. Sức chống chịu của kinh tế toàn cầu và Việt Nam đã được cải thiện sau đại dịch COVID-19. Bên cạnh đó, cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu đang tái định hình, mang lại cơ hội cho Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Về tăng trưởng kinh tế, TS. Cấn Văn Lực cho rằng Việt Nam cần gắn tăng trưởng cao với tính bền vững trên bốn trụ cột: kinh tế, chính trị, xã hội và môi trường. Để đạt được mục tiêu này, ông đề xuất giảm tỷ lệ đầu tư toàn xã hội xuống còn 37% GDP và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Điều này sẽ giúp Việt Nam chuyển đổi từ mô hình tăng trưởng dựa vào vốn sang mô hình tăng trưởng dựa vào năng suất và đổi mới sáng tạo.

TS. Lực phân tích rằng tăng trưởng của Việt Nam vẫn còn phụ thuộc nhiều vào vốn, trong khi năng suất lao động và yếu tố năng suất tổng hợp (TFP) còn đóng góp thấp. Để thay đổi tình hình này, ông kiến nghị nâng tốc độ tăng năng suất lao động lên ít nhất 6,5-7%/năm trong giai đoạn 2026-2030 và tăng tỷ trọng đóng góp của TFP lên 55-60% đến năm 2045. Điều này đòi hỏi sự đổi mới trong mô hình tăng trưởng, với sự kết hợp của “3I đồng thời” (Đầu tư – Nhập công nghệ – Đổi mới sáng tạo).

Để huy động nguồn lực cho sự đổi mới này, TS. Lực đề xuất cần có sự đổi mới trong thể chế và huy động nguồn lực từ trong dân. Ông nhấn mạnh việc chống lãng phí và tiết kiệm nguồn lực cần được đưa vào chiến lược quốc gia, nhằm đảm bảo sự sử dụng hiệu quả nguồn lực và tránh khủng hoảng bong bóng khi tăng trưởng nóng.

Cuối cùng, TS. Lực lưu ý về nguy cơ khủng hoảng bong bóng khi tăng trưởng nóng và đề xuất các giải pháp để kiểm soát thị trường tài chính và bất động sản. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các chính sách tài khóa, tiền tệ và đầu tư công, nhằm đảm bảo tăng trưởng bền vững và ổn định kinh tế vĩ mô.

Công nghệ 4.0 đã trở thành xương sống của nền sản xuất hiện đại, giúp tạo ra một hệ sinh thái sản xuất thông minh, linh hoạt và hiệu quả cho nền kinh tế. Tại Quảng Ninh, các doanh nghiệp đã thể hiện sự chủ động đáng kể trong việc thích ứng với môi trường sản xuất hiện đại.

Nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã mạnh dạn ứng dụng các giải pháp tự động hóa, robot công nghiệp và hệ thống quản lý sản xuất thông minh. Điều này giúp họ tối ưu hóa quy trình, giảm thiểu lỗi, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Một số nhà máy chế biến than hoặc sản xuất vật liệu xây dựng đã triển khai các dây chuyền tự động hóa cao, giảm sự phụ thuộc vào lao động thủ công và cải thiện điều kiện làm việc.

Ông Nguyễn Hoài Nam, Công ty TNHH Nam Việt, cho biết rằng trong kỷ nguyên Công nghiệp 4.0, người lao động không chỉ cần làm quen mà còn phải chủ động thích nghi để không bị tụt hậu. Sự xuất hiện của các công nghệ như robot, trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa đang thay đổi bản chất công việc, loại bỏ một số công việc lặp đi lặp lại nhưng đồng thời tạo ra những vị trí mới đòi hỏi kỹ năng cao hơn.

Để thích ứng, người lao động cần nâng cao trình độ chuyên môn và phát triển các kỹ năng mềm. Khả năng học hỏi liên tục là cực kỳ quan trọng, bởi công nghệ thay đổi nhanh chóng. Các kỹ năng như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, sáng tạo và làm việc nhóm ngày càng được đề cao, vì đây là những điểm mạnh mà máy móc khó có thể thay thế.

Chị Đỗ Thanh Hoa, công nhân bộ phận MAE – Công ty TNHH Yazaki Hải Phòng Việt Nam, cho biết rằng người lao động phải luôn học hỏi, nếu không sẽ bị đào thải. Anh Tô Hải Nam, Xưởng lò hơi – Công ty TNHH KCN Hải Hà Việt Nam, cũng chia sẻ rằng anh luôn chủ động tìm hiểu, nâng cao tay nghề để làm chủ dây chuyền hiện đại.

Thực tế cho thấy, dưới tác động của cách mạng công nghiệp mới, công nhân phải chủ động chuyển đổi tư duy, học tập công nghệ và liên tục đổi mới. Những người lao động trẻ như chị Hoa, anh Nam đang trở thành hình mẫu tiêu biểu, không ngừng thích nghi, sáng tạo và cống hiến trong môi trường sản xuất công nghệ cao.

Ông Phạm Văn Thể, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Quảng Ninh, cho biết rằng các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh cũng chú trọng vào việc nâng cao năng lực cho nguồn nhân lực. Họ nhận thức được rằng công nghệ hiện đại đòi hỏi những kỹ năng mới.

Theo số liệu từ Liên đoàn Lao động tỉnh Quảng Ninh, năm 2024 toàn tỉnh có hơn 4.600 sáng kiến, cải tiến kỹ thuật do công nhân, viên chức, lao động đề xuất và áp dụng, mang lại giá trị làm lợi trên 56 tỷ đồng, phần lớn đến từ lực lượng lao động trực tiếp trong các nhà máy, xí nghiệp.

Trước xu thế toàn cầu hóa và chuyển đổi số, người lao động, đặc biệt là lực lượng trẻ, cần chủ động học tập, trau dồi kỹ năng, nhất là trong lĩnh vực công nghệ. Khi làm chủ được kỹ năng và công nghệ, người công nhân mới thực sự trở thành công dân toàn cầu.

Cách mạng công nghiệp 4.0 đang mở ra cả cơ hội lẫn thách thức. Với tinh thần cầu tiến, chủ động học hỏi và tư duy đổi mới, lực lượng công nhân trẻ trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đang cho thấy khả năng thích ứng mạnh mẽ. Chính họ là lực lượng then chốt giúp doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng, đồng thời khẳng định vai trò trung tâm của người lao động trong kỷ nguyên công nghệ số.

Được quản lý trực tiếp bởi Bộ Tài chính, Báo Tài chính – Đầu tư là một trong những ấn phẩm chính thức hàng đầu tại Việt Nam, chuyên cung cấp thông tin đa chiều về lĩnh vực tài chính và đầu tư. Với giấy phép báo điện tử số 289/GP-BTTTT ngày 14/08/2023 được cấp bởi Bộ Thông tin và Truyền thông, cơ quan báo chí này đã khẳng định vị thế của mình trong việc cung cấp thông tin chính xác và cập nhật về các vấn đề kinh tế, tài chính trong nước và quốc tế.

Tổng Biên tập của báo, ông Phạm Văn Hoành, là người đứng đầu đội ngũ biên tập và xuất bản nội dung chuyên nghiệp của Báo Tài chính – Đầu tư. Dưới sự lãnh đạo của ông, báo đã và đang duy trì một nền tảng thông tin đa dạng và phong phú, đáp ứng nhu cầu của độc giả. Trụ sở chính của tòa soạn đặt tại số 34 phố Tuệ Tĩnh, phường Hai Bà Trưng, Thành phố Hà Nội, là trung tâm hoạt động của báo.

Mục tiêu hoạt động của Báo Tài chính – Đầu tư là cung cấp thông tin chính xác, cập nhật và hữu ích về các vấn đề kinh tế, tài chính trong nước và quốc tế. Thông tin đăng tải trên website của báo bao gồm các bài viết chuyên sâu, phân tích thị trường, chính sách tài chính, cũng như các thông tin liên quan khác. Những nội dung này không chỉ phục vụ cho các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính mà còn giúp công chúng hiểu rõ hơn về các vấn đề kinh tế.

Để đảm bảo quyền sở hữu trí tuệ và tuân thủ quy định, việc phát hành lại thông tin từ website của Báo Tài chính – Đầu tư cần có sự đồng ý bằng văn bản từ báo. Điều này cho thấy sự chuyên nghiệp và nghiêm túc của báo trong việc quản lý và bảo vệ nội dung của mình.

Đối với những ai muốn liên hệ với tòa soạn, các thông tin liên lạc bao gồm email: [email protected]; [email protected]; [email protected] và số fax: 0243.9431632. Tại trụ sở chính, tổng đài luôn sẵn sàng hỗ trợ với số điện thoại là 024.73.082.686. Ngoài ra, đường dây nóng dành cho liên hệ quảng cáo và phát hành là 0965.199.586, cung cấp một kênh liên lạc thuận tiện cho các đối tác và độc giả.