Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, liên kết doanh nghiệp đang trở thành một yếu tố quan trọng giúp các doanh nghiệp mở rộng và đa dạng hóa thị trường, kết nối và hiện thực hóa các mô hình kinh doanh mới. Thông qua việc liên kết, doanh nghiệp có thể chia sẻ và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực, giảm thiểu rủi ro và ứng phó hiệu quả với các diễn biến bất lợi, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Hiện nay, các hình thức liên kết doanh nghiệp rất đa dạng, bao gồm hợp tác doanh nghiệp cùng ngành, hình thành chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng, đầu tư, góp vốn, mua bán, sáp nhập và hình thành các nhóm công ty, ký kết hợp tác chiến lược. Đặc biệt, trong mối liên kết với doanh nghiệp nước ngoài, số lượng doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng của các tập đoàn đa quốc gia có xu hướng tăng. Sự liên kết giữa doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp ngoài nhà nước cũng có điều kiện thuận lợi để phát triển thông qua chủ trương cổ phần hóa và đa dạng hóa sở hữu doanh nghiệp nhà nước.

Tuy nhiên, theo TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược, doanh nghiệp Việt Nam vẫn thiếu sự liên kết chặt chẽ có tính hệ thống và bài bản. Việt Nam đã có một số doanh nghiệp lớn tham gia cạnh tranh quốc tế và tham gia một số khâu của chuỗi giá trị sản xuất khu vực và thế giới. Tuy nhiên, mạng lưới doanh nghiệp liên kết vẫn bị giới hạn trong phạm vi số ít các doanh nghiệp cùng hệ thống sở hữu. Đồng thời, còn thiếu các doanh nghiệp lớn, cả doanh nghiệp nhà nước và khu vực tư nhân, có khả năng kết nối, làm chủ chuỗi giá trị và dẫn dắt hệ sinh thái doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước.

Hầu hết doanh nghiệp Việt Nam là doanh nghiệp nhỏ và vừa, hoạt động đơn lẻ và chưa chủ động tham gia vào các quan hệ đối tác, liên kết. Trong giai đoạn kinh tế khó khăn, chuỗi cung ứng đứt gãy, các doanh nghiệp trong nước không tạo được vòng tuần hoàn chặt chẽ để cùng liên kết, cung ứng, chia sẻ và tối đa hóa đầu vào, tiêu thụ sản phẩm đầu ra. Số lượng doanh nghiệp trong nước tham gia vào chuỗi cung ứng của các tập đoàn đa quốc gia và doanh nghiệp FDI còn hạn chế.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng này, bao gồm năng lực nội tại của phần lớn doanh nghiệp Việt Nam còn yếu, thể chế, chính sách thúc đẩy liên kết doanh nghiệp chưa đủ. Do đó, cần có các giải pháp đồng bộ để thúc đẩy liên kết doanh nghiệp, bao gồm việc tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, pháp luật, môi trường kinh doanh, xây dựng và phát triển hạ tầng số hiện đại, và chính sách ưu đãi vượt trội về thuế, tiếp cận vốn, bảo lãnh tín dụng.

Các chuyên gia cũng kiến nghị việc cần thiết phải điều chỉnh chính sách thu hút đầu tư nước ngoài theo hướng nâng cao điều kiện ràng buộc về tỷ lệ nội địa hóa và tỷ lệ sản phẩm, dịch vụ được cung cấp bởi các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam. Nhà nước cần đầu tư và có cơ chế ưu đãi đầu tư xây dựng các khu công nghiệp chuyên biệt cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Cần thúc đẩy hình thành và phát triển các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam quy mô lớn đóng vai trò liên kết, quy tụ, dẫn dắt doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước ở một số ngành, lĩnh vực có thể đem lại vị thế quan trọng của quốc gia trong chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị toàn cầu.

Việt Nam đang tích cực đẩy mạnh việc thiết kế và đánh giá chính sách đổi mới sáng tạo (ĐMST) nhằm tạo ra tăng trưởng kinh tế bền vững. Mới đây, trong hai ngày 16-17/7, tại Hà Nội, Cục Thông tin, Thống kê – Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã phối hợp với Tổ chức Nghiên cứu Khoa học và Công nghiệp Khối Thịnh vượng chung Australia (CSIRO) tổ chức chuỗi sự kiện chuyên đề nhằm tăng cường năng lực thiết kế và đánh giá chính sách ĐMST tại Việt Nam. Sự kiện này nằm trong khuôn khổ Chương trình Aus4Innovation – sáng kiến hợp tác giữa Chính phủ Australia và Việt Nam, góp phần thúc đẩy năng lực thể chế và tạo nền tảng bền vững cho hệ sinh thái ĐMST quốc gia.

Chuỗi sự kiện bao gồm chương trình tập huấn chuyên sâu về thiết kế và đánh giá tác động chính sách, cũng như hội thảo về nâng cao hiệu quả chính sách khoa học, công nghệ và ĐMST thông qua cơ chế đánh giá và điều tiết phù hợp với tình hình thực tiễn. Với sự tham gia của gần 100 đại biểu đến từ các bộ, ngành trung ương, viện nghiên cứu, trường đại học, khu công nghệ cao, tổ chức quốc tế và doanh nghiệp ĐMST, sự kiện này thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính sách ĐMST hiệu quả.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy nhấn mạnh rằng ngành khoa học, công nghệ và ĐMST phải tạo ra và tác động đến tăng trưởng kinh tế hai con số, và việc đánh giá hiệu quả từ chính sách để điều chỉnh hằng năm là rất quan trọng. Ông cũng nhấn mạnh vai trò của việc thiết kế thể chế chính sách dựa trên dữ liệu từ việc đánh giá tác động thực tiễn để cơ quan quản lý có sự điều tiết phù hợp, kịp thời.

Hội thảo cũng là dịp để các đại biểu tập trung thảo luận về hiệu quả thực tế và khả năng điều chỉnh các chính sách gần đây như Luật KHCN và ĐMST, Nghị quyết 57 về đột phá phát triển KH,CN, ĐMST và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân.

Các chuyên gia cũng cho rằng Việt Nam cần tiếp tục phát triển và chuẩn hóa hệ thống công cụ đánh giá chính sách như RIA, đồng thời tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ ở các cấp từ Trung ương đến địa phương nhằm bảo đảm năng lực vận hành chính sách linh hoạt và hiệu quả trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số sâu rộng.

Diễn đàn về vai trò của hiệp hội, doanh nghiệp và cơ quan báo chí trong xây dựng và phản biện chính sách đã được tổ chức thành công bởi Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam và Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam vào ngày 16/7 vừa qua. Mục tiêu chính của diễn đàn là tạo ra một diễn đàn thảo luận cởi mở và thẳng thắn giữa các hiệp hội, doanh nghiệp và cơ quan báo chí về vai trò quan trọng của họ trong quá trình xây dựng và phản biện chính sách.

Trong bối cảnh hiện nay, việc cải cách thể chế đang trở thành một nhu cầu cấp thiết và thiết yếu cho sự phát triển của đất nước. Các chuyên gia và đại biểu tham dự diễn đàn đã cùng nhau nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng một hệ thống pháp luật hiện đại, thực chất, hướng tới phục vụ nhân dân và doanh nghiệp. Việc này không chỉ giúp hoàn thiện hệ thống pháp luật mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế – xã hội.

Tiến sĩ Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, đã nhấn mạnh rằng Nghị quyết của Bộ Chính trị ban hành gần đây đã thể hiện quyết tâm chính trị cao và nỗ lực bền bỉ trong việc xây dựng một hệ thống pháp luật hiện đại. Nghị quyết này không chỉ là một văn bản chính sách thông thường mà còn là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về bất động sản và thị trường bất động sản ở Việt Nam.

Tiến sĩ Phan Đức Hiếu, đại biểu Quốc hội và Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế Tài chính của Quốc hội, đã chỉ ra rằng tính chính xác, độc lập và khách quan của báo chí trong thông tin là vô cùng quan trọng. Báo chí không chỉ có vai trò trong việc cung cấp thông tin mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và phản biện xã hội, góp phần xây dựng và hoàn thiện chính sách.

Ngoài ra, diễn đàn cũng tập trung thảo luận về các giải pháp để phát huy vai trò của các hiệp hội, doanh nghiệp và cơ quan báo chí trong việc xây dựng và thực thi chính sách hiệu quả. Các đại biểu tham dự diễn đàn đã đưa ra nhiều ý kiến và đề xuất nhằm cải thiện cơ chế phản hồi các ý kiến đề xuất đóng góp và tăng cường vai trò của báo chí trong việc phản biện chính sách. Điều này không chỉ giúp cho quá trình xây dựng chính sách được tốt hơn mà còn đảm bảo rằng chính sách khi được ban hành sẽ thật sự hiệu quả và sát thực tế.

Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Kinh tế Tài chính của Quốc hội, đã đề xuất cần thay đổi tư duy ‘không quản được thì cấm’ và thay vào đó, điều chỉnh chính sách để doanh nghiệp có thể tuân thủ và làm tốt. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong cách tiếp cận và quản lý, không chỉ từ phía cơ quan quản lý nhà nước mà còn từ chính các doanh nghiệp.

Tóm lại, diễn đàn đã thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của các hiệp hội, doanh nghiệp và cơ quan báo chí trong việc xây dựng và phản biện chính sách. Sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ giữa các bên sẽ giúp tạo ra một hệ thống pháp luật hiện đại, thực chất và hiệu quả, góp phần thúc đẩy sự phát triển của đất nước trong tương lai.