Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tích cực xây dựng Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc đổi mới và nâng cao chất lượng phát triển nông thôn bền vững tại Việt Nam. Dự thảo này kế thừa và phát huy những nền tảng tích cực từ giai đoạn 2021-2025, đồng thời bổ sung nhiều nội dung mới theo hướng hiện đại hóa, phân cấp linh hoạt và phản ánh thực chất kết quả phát triển nông thôn.

Một điểm đáng chú ý trong Dự thảo là việc phân chia các xã thành 3 nhóm theo điều kiện thực tiễn để áp dụng các mức chỉ tiêu phù hợp. Cùng với đó, Dự thảo đề xuất mạnh mẽ việc phân quyền cho UBND cấp tỉnh trong việc quy định tỷ lệ cụ thể nhiều tiêu chí như hạ tầng giao thông, điện, nước, nhà ở, thu nhập, đào tạo… nhằm đảm bảo tính linh hoạt và sát thực tế.

Dự thảo cũng bổ sung một số tiêu chí mới, bao gồm tiêu chí về bảo tồn làng nghề, phát triển OCOP, tiêu chí làng thông minh, tiêu chí hạnh phúc và chuyển đổi số trong quản trị xã. Những tiêu chí này thể hiện sự quan tâm đến việc nâng cao chất lượng sống và sức khỏe người dân nông thôn, cũng như phát triển nông thôn bền vững.

Về hạ tầng giao thông nông thôn, Dự thảo đặt ra mục tiêu: 100% đường xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, ít nhất 80% đường thôn, liên thôn được cứng hóa và 70% đường ngõ xóm sạch, thuận tiện. Ngoài ra, tỷ lệ đất nông nghiệp có hệ thống tưới tiêu chủ động cũng được giữ ở mức ≥80%.

Dự thảo cũng đề xuất tiêu chí thu nhập bình quân đầu người đặt ra mục tiêu tăng ít nhất 2 lần so với năm 2020 — tương đương mức ≥72 triệu đồng/người với xã nhóm 1, ≥100 triệu đồng với xã nhóm 2 và ≥118 triệu đồng với xã nhóm 3.

Bên cạnh đó, Dự thảo cũng nhấn mạnh đến việc nâng cao vai trò kinh tế tập thể, sản xuất quy mô và tiêu chuẩn hóa nông sản. Yêu cầu mỗi xã có ít nhất 1 hợp tác xã hoặc tổ hợp tác hoạt động hiệu quả, ít nhất một mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm chủ lực, và có kế hoạch phát triển sản phẩm OCOP.

Chuyển dịch cơ cấu lao động và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là nội dung xuyên suốt trong bộ tiêu chí. Dự thảo đặt mục tiêu tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt từ 30%–40% tùy nhóm xã; tất cả các xã phải triển khai kế hoạch đào tạo cộng đồng, chuyển đổi nghề, đồng thời có tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả.

Bộ tiêu chí cũng phản ánh rõ những vấn đề xã hội đương đại như bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, bảo vệ trẻ em, với các chỉ tiêu cụ thể hơn, phù hợp với chức năng quản lý của từng bộ, ngành.

Tóm lại, Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2026-2030 thể hiện rõ định hướng phát triển nông thôn không chỉ là kinh tế, hạ tầng, mà còn là nơi an cư, hạnh phúc, có dịch vụ tốt, môi trường bền vững và người dân được phục vụ tận tâm. Với những mục tiêu và tiêu chí mới, Dự thảo đang hướng tới một tương lai phát triển bền vững và toàn diện cho khu vực nông thôn tại Việt Nam.

Nguồn: Trang thông tin điện tử Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn

Chương trình ‘Mỗi xã một sản phẩm’ (OCOP) tại tỉnh Thái Nguyên đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong thời gian qua, góp phần quan trọng vào việc khẳng định thương hiệu nông sản và các sản phẩm đặc trưng của địa phương. Tính đến nay, toàn tỉnh Thái Nguyên đã có 560 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP từ 3 sao trở lên.

Đáng chú ý, tỉnh đã có 10 sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia, bao gồm các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm chức năng, sản phẩm chè, miến dong, du lịch văn hóa dân tộc và nấm hương. Các sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia của tỉnh Thái Nguyên gồm: 03 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Vicumax của Công ty cổ phần Công nghệ Dược liệu Bắc Hà; sản phẩm miến dong Tài Hoan của Hợp tác xã Tài Hoan; sản phẩm chè đinh và chè tôm nõn của Hợp tác xã Chè Hảo Đạt; sản phẩm du lịch văn hóa dân tộc Tày – Bản làng Thái Hải của Công ty TNHH Thái Hải; sản phẩm miến dong của Hợp tác xã Miến Việt Cường; sản phẩm trà tôm nõn hương quê của Hợp tác xã Nông sản Phú Lương và sản phẩm nấm hương của Công ty TNHH Công nghệ sinh học Phú Gia.

Bên cạnh đó, tỉnh còn có 113 sản phẩm đạt OCOP 4 sao và 397 sản phẩm đạt OCOP 3 sao, chủ yếu thuộc các nhóm ngành như chế biến chè, nông sản, sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Sự gia tăng của các sản phẩm OCOP không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho người dân, mà còn đóng góp vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế tại khu vực nông thôn, chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang phát triển theo chuỗi giá trị với tiêu chuẩn, quy chuẩn và truy xuất nguồn gốc rõ ràng.

Các sản phẩm OCOP của Thái Nguyên đã từng bước khẳng định chất lượng và đáp ứng nhu cầu của thị trường. Nhiều sản phẩm OCOP của tỉnh đã có mặt tại các siêu thị, trung tâm thương mại trong và ngoài tỉnh, ngày càng được người tiêu dùng tin tưởng và lựa chọn. Một số sản phẩm thậm chí đã được xuất khẩu sang thị trường quốc tế, từ đó góp phần nâng tầm thương hiệu nông sản của Thái Nguyên.

Trong những năm gần đây, tỉnh Hưng Yên đã nổi bật với nhiều sản phẩm đặc trưng đạt chuẩn OCOP (Mỗi xã một sản phẩm), giúp tăng cao giá trị sản phẩm và khẳng định vị thế trên thị trường. Chương trình OCOP đã tạo động lực để các địa phương khơi dậy tiềm năng, lợi thế, nâng cao chất lượng sản phẩm đặc trưng.

Nhờ đó, nhiều sản phẩm OCOP 4 sao của Hưng Yên không chỉ khẳng định vị thế về chất lượng mà còn từng bước vươn ra thị trường rộng lớn, góp phần xây dựng thương hiệu địa phương ngày càng uy tín, bền vững. Công ty TNHH Hải sản Ngọc Minh tại xã Nam Cường là một trong những đơn vị tiên phong kết hợp giữa sản xuất truyền thống và tiêu chuẩn OCOP hiện đại. Sản phẩm ruốc bề bề của công ty đã được Hội đồng OCOP tỉnh công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao. Sản phẩm này là kết tinh của cả một quy trình nghiêm ngặt từ khâu lựa chọn nguyên liệu tươi ngon, chế biến sạch, không phụ gia đến đóng gói hiện đại.

Không chỉ nổi bật với hải sản, Hưng Yên còn lưu giữ nhiều sản vật truyền thống mang đậm hồn cốt quê lúa, trong đó có bánh cáy – đặc sản làng Nguyễn, xã Đông Hưng. Chiếc bánh mộc mạc làm từ nếp cái hoa vàng, lạc, gừng, vừng… là kết tinh của đất đai, khí hậu và bàn tay người thợ tài hoa. Những chiếc bánh này không chỉ mang đến hương vị đặc trưng mà còn là câu chuyện về văn hóa và truyền thống của người dân Hưng Yên.

Những kết quả tích cực từ chương trình OCOP tại Hưng Yên cho thấy rõ hiệu quả của việc phát triển sản phẩm nông thôn gắn với xây dựng thương hiệu địa phương. Tuy nhiên, để OCOP thực sự trở thành động lực thúc đẩy kinh tế nông thôn, bên cạnh nỗ lực của các chủ thể, còn có sự đồng hành tích cực của chính quyền các cấp. Hưng Yên xác định OCOP tiếp tục là giải pháp chủ lực để phát triển nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.

Sự đồng hành của chính quyền, doanh nghiệp và người dân sẽ là chìa khóa giúp sản phẩm quê hương không chỉ được biết đến mà còn được tin tưởng, vươn xa và khẳng định thương hiệu trên thị trường. Với sự nỗ lực và quyết tâm của các cấp chính quyền và nhân dân, Hưng Yên tin tưởng rằng chương trình OCOP sẽ tiếp tục mang lại những thành công và góp phần xây dựng nền kinh tế nông thôn bền vững.

Lâm Đồng đang tập trung phát triển kinh tế nông thôn như một trụ cột quan trọng trong chiến lược xây dựng nông thôn mới hiện đại, xanh, bền vững và giàu bản sắc giai đoạn 2026-2035. Một trong những mô hình được xem là hiệu quả và đang được triển khai tại xã Quảng Khê là dự án sinh kế về trồng dâu, nuôi tằm. Dự án này nằm trong chương trình mục tiêu quốc gia về Giảm nghèo bền vững và đã mang lại những kết quả tích cực.

Dự án trồng dâu, nuôi tằm tại Quảng Khê được triển khai với sự tham gia của 22 hộ dân. Qua đó, người dân đã có được nguồn thu nhập ổn định. Trung bình mỗi tháng, các hộ có thể thu được 2 lứa kén, với thu nhập dao động từ 8-13 triệu đồng mỗi tháng cho mỗi hộ. Không chỉ giúp người dân thoát nghèo, mô hình này còn tạo ra việc làm ổn định tại chỗ, giúp họ chủ động hơn trong sản xuất.

Chị H’Liêm, một thành viên của dự án, dân tộc Mạ, xã Quảng Khê, chia sẻ rằng việc quyết định phát triển nghề trồng dâu, nuôi tằm là một quyết định đúng đắn. Gia đình chị đã có thể tận dụng đất đai để trồng dâu và nuôi tằm. Quá trình nuôi tằm không đòi hỏi kỹ thuật quá khó nhưng đòi hỏi sự siêng năng và cẩn thận. Từ đó, gia đình chị đã có được thu nhập tương đối ổn định và đều đặn.

Ông Mai Văn Tùng, Chủ tịch UBND xã Quảng Khê, đánh giá cao mô hình trồng dâu, nuôi tằm tại địa phương. Theo ông, mô hình này phù hợp với điều kiện tự nhiên và tập quán sản xuất của người dân nơi đây. Các hộ được chọn tham gia đều là những người có nhu cầu thực sự và có ý chí vươn lên. Sự kết hợp giữa sự chủ động của người dân và vai trò hỗ trợ của hệ thống chính trị cơ sở đã góp phần quyết định đến hiệu quả thực tế của chương trình.

Ông Tùng cũng nhấn mạnh rằng cấp ủy, chính quyền cơ sở đã phân công cụ thể người đứng đầu và tổ phụ trách thường xuyên đôn đốc, kiểm tra và nắm tình hình để tạo bước phát triển ổn định cho nghề trồng dâu, nuôi tằm của bà con. Hiện xã Quảng Khê đã có trên 200 hộ trồng dâu, nuôi tằm, với diện tích hơn 100 ha. Mô hình này đã tạo ra hiệu quả vượt mong đợi, giúp nhiều hộ không chỉ thoát nghèo mà còn phát triển sản xuất theo quy mô lớn và bền vững hơn.

Kết quả này cho thấy sự vào cuộc mạnh mẽ và quyết tâm cao trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền cơ sở. Đây là kinh nghiệm quý báu mà Việt Nam có thể tiếp tục phát huy trong giai đoạn tới. Trong thời gian tới, chủ trương chung là tiếp tục phân công nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, các cấp và quán triệt, thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, hiệu quả sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng chí Tổng Bí thư.