Tổng Công ty May10- CTCP, một trong những thương hiệu thời trang hàng đầu trong nước, vừa lên tiếng về tình trạng bị lợi dụng và giả mạo thương hiệu. Theo Phó Tổng Giám đốc Hoàng Thế Nhu, từ đầu năm 2022 đến nay, doanh nghiệp đã phát hiện nhiều trường hợp các tổ chức, cá nhân lập công ty, cửa hàng có tên gần giống như ‘May Mười’, ‘May10 Hà Nội’, gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Những đối tượng này chào hàng các đơn đồng phục, may mặc giá rẻ, hàng xả kho, hàng xuất dư… kém chất lượng, khiến người tiêu dùng lầm tưởng là đang làm việc với thương hiệu thời trang May10. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp mà còn gây thiệt hại cho người tiêu dùng.

PGS, TS Nguyễn Thị Chính, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam, cũng chia sẻ về vấn đề hàng giả, hàng nhái trong lĩnh vực thực phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, và thuốc. Bà cho rằng, tình trạng này đang là một thách thức lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng và uy tín của cả một ngành công nghiệp.

Ông Dương Mạnh Hùng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, đã báo cáo về tình hình kiểm tra và xử lý vi phạm trong sáu tháng đầu năm. Chi cục đã kiểm tra, xử lý 2.068 vụ việc về buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng; chuyển cơ quan điều tra 37 vụ việc. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước là 53,3 tỷ đồng; trị giá hàng hóa buộc tiêu hủy, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là 41,2 tỷ đồng.

Ông Lại Hoàng Dương, Giám đốc Công ty CP Truyền thông Máy tính Thánh Gióng, cho rằng, nguyên nhân lớn nhất khiến hàng giả, hàng nhái vẫn tồn tại và len lỏi trên môi trường số hiện nay xuất phát từ hai yếu tố, đó là nhu cầu thị trường và lỗ hổng nhận thức của người tiêu dùng. Một bộ phận người tiêu dùng vẫn bị hấp dẫn bởi giá rẻ, thiếu thông tin để phân biệt sản phẩm chính hãng.

Để bảo vệ thương hiệu Việt trên thị trường, ông Lại Hoàng Dương chia sẻ về mô hình Truyền thông-Trải nghiệm-Tin tưởng. Cụ thể, đơn vị đẩy mạnh các chiến dịch quảng bá hình ảnh, giá trị hàng Việt; phối hợp tham gia các hội chợ, gian hàng trực tuyến, nơi người tiêu dùng được trực tiếp so sánh, kiểm tra chất lượng hàng Việt. Theo dõi thêm thông tin về tình hình kinh tế Việt Nam để có cái nhìn tổng quan.

Đại diện Tổng công ty May10-CTCP kiến nghị, để có một thị trường lành mạnh, cạnh tranh bình đẳng, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác quản lý, giám sát các hoạt động kinh doanh trên không gian mạng, đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok và Zalo. PGS, TS Nguyễn Thị Chính nhìn nhận, khi mua phải hàng giả, người tiêu dùng sẽ mất lòng tin vào các sản phẩm nói chung. Do đó, cần xây dựng và bắt buộc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm để người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra thông tin về nguồn gốc, quy trình sản xuất của sản phẩm.

Hiện nay, tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng đang trở thành một thách thức lớn, gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người tiêu dùng cũng như uy tín của các ngành công nghiệp và doanh nghiệp. Để có thể triệt tiêu tận gốc hàng giả, hàng kém chất lượng, cần có sự phối hợp đồng bộ và chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Thủ đoạn của các đối tượng sản xuất hàng giả ngày càng tinh vi và phức tạp. Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý Thị trường (QLTT) Hà Nội Dương Mạnh Hùng, các đối tượng đã lợi dụng thương mại điện tử và các trang mạng xã hội để kinh doanh hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng. Chúng sử dụng các tài khoản ảo, không đăng ký kinh doanh, không niêm yết địa chỉ cụ thể, thậm chí sử dụng kho hàng di động hoặc vận chuyển thông qua shipper, cộng tác viên trung gian, gây khó khăn trong công tác quản lý, kiểm tra và xử lý vi phạm.

Mới đây, lực lượng QLTT Hà Nội đã bắt giữ một số lượng lớn nước hoa giả và mỹ phẩm mang nhãn hiệu nổi tiếng như GUCCI, LANCÔME, DIOR, LOUIS VUITTON, MOSCHINO, VALENTINO, MISS COCO. Đối tượng đã lợi dụng mạng xã hội và sàn thương mại điện tử để tiêu thụ hàng giả, hàng kém nhãn mác.

Để ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng, ngoài sự vào cuộc tích cực của lực lượng chức năng, còn đòi hỏi người tiêu dùng phải thông minh và có kiến thức phân biệt hàng thật và hàng giả. Cần đẩy mạnh truyền thông, quảng bá sản phẩm, kết nối cung-cầu để giúp người tiêu dùng có thể nhận biết và lựa chọn sản phẩm chất lượng.

Các chuyên gia và doanh nghiệp cho rằng cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Cơ quan quản lý cần tăng cường thanh tra, kiểm tra đột xuất tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái.

PGS.TS Nguyễn Thị Chính, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam, cho rằng cần xây dựng và bắt buộc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm để người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra thông tin về nguồn gốc, quy trình sản xuất của sản phẩm.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP. Hà Nội sẽ phối hợp với Sở Công Thương Hà Nội và các doanh nghiệp tổ chức các chương trình kết nối cung-cầu, đưa hàng Việt về khu dân cư ngoại thành, các khu công nghiệp, khu chế xuất, qua đó giúp người dân được tiếp cận sản phẩm hàng Việt chất lượng, giá cả hợp lý.

Một nghiên cứu gần đây của tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Which? đã chỉ ra rằng phần lớn các sản phẩm mỹ phẩm được bán bởi bên thứ ba trên các nền tảng trực tuyến như Amazon, eBay, TikTok và Vinted là hàng giả và có thể gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng.

Các nhà nghiên cứu mô tả phát hiện này là ‘đáng báo động’ và cảnh báo người mua cần cẩn trọng, đặc biệt là những người bị hấp dẫn bởi mức giá giảm mạnh của các sản phẩm mang nhãn hiệu nổi tiếng. Trong nghiên cứu, Which? đã mua 34 sản phẩm trang điểm và chăm sóc da từ các nhà bán hàng từng bán hàng nghìn mặt hàng tương tự. Các sản phẩm này được quảng cáo là đến từ 8 thương hiệu nổi tiếng, bao gồm Charlotte Tilbury, La Roche-Posay, Maybelline, MAC và The Ordinary. Tuy nhiên, 23 trong số 34 sản phẩm (chiếm 67%) rất có thể là hàng giả.

Các nhà điều tra từ Which? đã tiến hành kiểm tra bằng mắt thường bao bì và sản phẩm bên trong, so sánh với hàng thật được mua từ các nhà bán lẻ uy tín. Kết quả cho thấy 4/11 sản phẩm đặt mua từ Amazon được xác định là giả, 8/11 từ eBay, 5/6 từ TikTok Shop và toàn bộ 6 sản phẩm mua từ Vinted đều là hàng giả.

Nhiều sản phẩm hàng giả được làm nhái tinh vi, khó nhận biết nếu không so sánh trực tiếp với hàng thật. Các bác sĩ cảnh báo hậu quả khi sử dụng mỹ phẩm giả có thể ‘nghiêm trọng’, bao gồm kích ứng da, nhiễm trùng da hoặc thậm chí bỏng hóa chất.

Which? kêu gọi chính phủ cải cách hệ thống thực thi pháp luật và khuyên người tiêu dùng cần cẩn trọng khi mua sắm qua các sàn thương mại điện tử. Tổ chức này cho biết cách mua mỹ phẩm an toàn nhất là đặt trực tiếp từ website chính thức của thương hiệu hoặc từ các nhà phân phối, đại lý được ủy quyền.

Các nền tảng mua sắm trực tuyến đều khẳng định họ nghiêm cấm hành vi bán hàng giả và đã có các biện pháp nhằm ngăn chặn hàng nhái. Tuy nhiên, người tiêu dùng vẫn cần cảnh giác khi mua sắm trực tuyến.

Thực trạng thuốc giả, thực phẩm giả kém chất lượng và quảng cáo sai sự thật đang trở thành vấn đề cấp thiết trên thị trường, gây ra những lo ngại sâu sắc về sức khỏe của cộng đồng. Mặc dù các cơ quan chức năng đã triển khai nhiều biện pháp nhằm kiểm soát và xử lý các vi phạm, việc giải quyết triệt để các vấn đề này vẫn còn nhiều thách thức. Một trong những khó khăn chính đến từ cơ chế hậu kiểm còn hạn chế và sự thiếu đồng bộ trong các quy định pháp luật. Các doanh nghiệp vi phạm thường dễ dàng tái phạm do các chế tài xử phạt còn nhẹ và chưa đủ sức răn đe.

Từ khi Nghị định 15/2018/NĐ-CP được ban hành, nhiều loại dược phẩm và thực phẩm đã chuyển từ giai đoạn tiền kiểm sang hậu kiểm. Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy rằng việc áp dụng cơ chế hậu kiểm thuần túy đối với một số nhóm sản phẩm có nguy cơ cao như thực phẩm chức năng, dược liệu, đã bộc lộ nhiều rủi ro. Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh, đã chỉ ra một thách thức lớn trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm là việc lấy mẫu kiểm nghiệm và khâu thu hồi hay truy xuất sản phẩm không đạt tiêu chuẩn. Ngoài ra, việc quảng cáo quá công dụng hoặc không chính xác về sản phẩm cũng gây ra nhiều vấn đề.

Theo báo cáo của Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, trong năm qua, hàng trăm mẫu dược phẩm và thực phẩm đã được lấy để kiểm tra, và đã phát hiện ra nhiều mẫu không đạt tiêu chuẩn. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa tương xứng với quy mô thực tế của thị trường. Điều này cho thấy rằng việc kiểm soát chất lượng sản phẩm còn nhiều hạn chế và cần được cải thiện.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều chuyên gia và cơ quan chức năng đã đề xuất cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn. Ông Nguyễn Tiến Đạt đề xuất cần sớm có định nghĩa rõ ràng về các khái niệm như ‘thuốc giả’, ‘sữa giả’, ‘thực phẩm chức năng giả’ để làm căn cứ xử lý. Ông cũng đề xuất cần bổ sung rõ vai trò của sở vào Luật An toàn thực phẩm để tạo cơ sở pháp lý thống nhất. Những đề xuất này nhằm mục đích hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao hiệu quả công tác kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố Nguyễn Hoài Nam cho rằng việc vận hành mô hình chính quyền 2 cấp chính là điểm cộng cho công tác kiểm tra, giám sát cơ sở y tế. Ông cũng đề xuất cần xây dựng thêm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với thực phẩm để giúp cho việc kiểm tra đúng đối tượng hơn. Những giải pháp này nhằm tăng cường hiệu quả của công tác kiểm soát chất lượng sản phẩm và đảm bảo an toàn cho sức khỏe của cộng đồng.

Đại diện ngành y tế Thành phố Hồ Chí Minh cũng kiến nghị gửi Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt đối với hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng. Đồng thời, cần bổ sung mức xử phạt đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân. Những kiến nghị này nhằm mục đích tăng cường chế tài xử phạt và ngăn chặn các hành vi vi phạm.

Nhìn chung, việc kiểm soát chất lượng sản phẩm và quảng cáo trên thị trường đang là một thách thức lớn. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và việc hoàn thiện hệ thống pháp luật. Những giải pháp mạnh mẽ và đồng bộ là cần thiết để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của cộng đồng và nâng cao hiệu quả của công tác kiểm soát chất lượng sản phẩm.

Một nghiên cứu gần đây của tổ chức bảo vệ người tiêu dùng Which? đã chỉ ra rằng hơn 65% sản phẩm chăm sóc sắc đẹp bán trên các thị trường trực tuyến như Amazon, eBay, TikTok Shop và Vinted có khả năng là hàng giả. Điều này đã khiến Which? kêu gọi chính phủ Anh “ưu tiên khẩn cấp” cải cách hệ thống thực thi pháp luật đối với người tiêu dùng.

Trong cuộc điều tra, Which? đã mua 34 sản phẩm mỹ phẩm từ các nhà bán hàng thứ ba trên các thị trường trực tuyến mentioned trên. Các sản phẩm này được quảng cáo là từ các thương hiệu nổi tiếng như Charlotte Tilbury, La Roche-Posay, Maybelline, The Ordinary và MAC Cosmetics. Sau khi kiểm tra trực quan bao bì và nội dung, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng 23 trong 34 sản phẩm mua được cho là hàng giả (67%).

Các sản phẩm giả này rất khó phát hiện và chỉ trở nên rõ ràng khi so sánh trực tiếp với mẫu chính hãng. Which? cho biết bản chất thuyết phục cao của các sản phẩm giả này có nghĩa là người tiêu dùng có thể dễ dàng bị lừa, đặt họ vào tình thế nguy hiểm. Một số sản phẩm giả thậm chí chứa các thành phần độc hại như chì, thủy ngân hoặc asen và trong một số trường hợp, thậm chí là phân động vật.

Các nhà nghiên cứu cũng xác định được các vấn đề rõ ràng hơn với các sản phẩm mua, bao gồm các vấn đề với bao bì – như lỗi chính tả và lỗi phong cách – cũng như các mối quan ngại về nội dung. Tiến sĩ Aamna Adel, bác sĩ da liễu tư vấn, cho biết ngay cả khi một sản phẩm giả chứa các thành phần hoạt tính chính hãng, sự thiếu hụt quy định hoặc giám sát trong sản xuất của họ có nghĩa là chúng có thể được xây dựng không chính xác, đặt ra nguy cơ kích ứng da, nhiễm trùng da hoặc thậm chí bỏng hóa chất.

Which? cho biết rõ ràng là cần có hành động thực thi mạnh mẽ để đóng cửa các nhà bán hàng này, nhưng nghiên cứu trước đó của họ đã chỉ ra rằng hàng hóa giả và các tội phạm khác không phải lúc nào cũng được điều tra ở nhiều nơi của Vương quốc Anh vì một số dịch vụ Tiêu chuẩn Thương mại đã bỏ qua lĩnh vực này.

Tổng giám đốc của Nhóm chống hàng giả Phil Lewis cho biết Which? rằng ngay cả đối với các sản phẩm giả rẻ hơn, lợi nhuận biên cũng rất cao, có nghĩa là người tiêu dùng nên cảnh giác ngay cả khi mức giảm giá dường như hợp lý hơn.

Giám đốc Chính sách và Vận động của Which? Rocio Concha cho biết: “Điều đáng báo động là các nhà nghiên cứu của Which? đã có thể tìm thấy số lượng lớn các sản phẩm mỹ phẩm giả mạo nguy hiểm có thể như vậy trên các thị trường trực tuyến phổ biến, nơi mà các thanh thiếu niên đặc biệt có thể bị lôi cuốn bởi những gì dường như là giảm giá lớn đối với các thương hiệu nổi tiếng. Người tiêu dùng nên tự tin như vậy khi mua sản phẩm trực tuyến tương tự như khi họ mua hàng trực tiếp, nhưng trên thực tế họ có nguy cơ mua mỹ phẩm không được kiểm tra, không quản lý và có khả năng độc hại.”

Which? cũng cảnh báo người mua hàng nên cảnh giác khi mua hàng trên các thị trường trực tuyến. Tổ chức này khuyến khích mọi người mua mỹ phẩm tại cửa hàng hoặc trực tuyến trực tiếp từ trang web chính thức của thương hiệu hoặc thông qua một trong những nhà bán lẻ trực tiếp hoặc cổ đông được phê duyệt.

Vấn nạn hàng giả, hàng nhái đang diễn ra phức tạp trên toàn quốc, gây ra nhiều hệ lụy cho nền kinh tế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng, cũng như sức cạnh tranh của các doanh nghiệp làm ăn chân chính. Hoạt động lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc có xu hướng gia tăng.

Trước thực trạng trên, để ngăn chặn và đẩy lùi vấn nạn hàng giả, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ của lực lượng chức năng, sự vào cuộc mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp cũng là giải pháp hữu hiệu để làm lành mạnh thị trường, ngăn ngừa từ gốc những vi phạm. Hàng giả, hàng nhái ngày càng được làm tinh vi, với các sản phẩm đưa ra thị trường ‘nhái’ y hệt từ tem nhãn đến mã QR… và được bán với giá thấp hơn, khiến người tiêu dùng không phân biệt được.

Nhiều doanh nghiệp đã gặp phải vấn đề về hàng giả, hàng kém chất lượng, và đã phải phối hợp với các lực lượng chức năng để xử lý. Công ty cổ phần Ngôi sao châu Âu (Eurostars JSC) là một trong những đơn vị gặp nhiều vấn đề về hàng giả, hàng kém chất lượng. Ông Trần Việt Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Ngôi sao châu Âu cho biết, doanh nghiệp của mình đã gặp phải các đối tượng làm giả giấy tờ nguồn gốc nước ngoài để đưa ra thị trường hàng trăm nghìn sản phẩm giả.

Trong khi đó, Công ty cổ phần Dược phẩm Thái Minh cũng đã có nhiều kinh nghiệm trong việc chống hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Ông Hàn Ngọc Anh, Giám đốc Điều hành Công ty cổ phần Dược phẩm Thái Minh cho biết, công ty đã triển khai chương trình đổi vỏ lấy quà để hỗ trợ khách hàng dùng lâu dài, và đã cài mã định danh cho sản phẩm để giúp khách hàng kiểm tra sản phẩm.

Báo cáo của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo389 Quốc gia cho thấy, tình trạng hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, ngày càng được sản xuất quy mô lớn, có dấu hiệu tăng dần, các hành vi gian lận thương mại ngày một tinh vi, phức tạp, khó kiểm soát. Trong 6 tháng đầu năm 2025, các đơn vị chức năng và các địa phương đã bắt giữ, xử lý 50.736 vụ việc vi phạm; thu nộp ngân sách hơn 6.532,6 tỷ đồng (tăng 7,68% so với cùng kỳ); khởi tố hình sự 1.875 vụ (tăng 188,46% so với cùng kỳ), 3.235 đối tượng (tăng 69,11% so với cùng kỳ).

Để ngăn chặn, đấu tranh với vấn nạn hàng giả, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho hay, trong thời gian tới, Cục sẽ tiếp tục chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường cả nước đẩy mạnh giám sát thị trường thông qua công nghệ số, kết nối dữ liệu liên thông và hoàn thiện cơ chế pháp lý phù hợp với đặc thù thương mại hiện đại, đặc biệt là thương mại điện tử.

Cùng với đó, lực lượng sẽ triển khai các chuyên đề kiểm tra hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ sẽ tiếp tục được triển khai, song song với hoạt động tuyên truyền, ký cam kết với tổ chức, cá nhân kinh doanh trên nền tảng số để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật.

Lãnh đạo thành phố Hà Nội đã yêu cầu các sở, ngành thành viên Ban Chỉ đạo389 Thành phố, ủy ban nhân dân các xã, phường cương quyết xử lý triệt để đối với các vấn đề liên quan đến sức khoẻ và an toàn của người dân như: thực phẩm bẩn, dược phẩm, mỹ phẩm… Lãnh đạo thành phố cũng lưu ý các lực lượng tập trung tăng cường kiểm tra đột xuất các địa bàn, lĩnh vực, mặt hàng trọng điểm, nhất là kinh doanh trên thương mại điện tử, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao ý thức, trách nhiệm, ý thức của người dân và doanh nghiệp ‘nói không’ với hàng giả; hỗ trợ người dân và doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, đăng ký sở hữu trí tuệ, sản xuất, kinh doanh đúng chất lượng, công bố đối với sản phẩm theo quy định.

Chiều ngày 22-7, tại TP.HCM, Ủy ban Văn hóa – Xã hội của Quốc hội đã tổ chức buổi khảo sát về việc thực hiện chính sách, pháp luật trong phòng chống thuốc giả, thực phẩm giả. Tình hình sản xuất và kinh doanh thuốc giả, thực phẩm giả hiện nay đang diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi.

Bác sĩ Nguyễn Hoài Nam, Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM, cho biết trên địa bàn TP hiện có 164 bệnh viện công lập cùng hàng chục ngàn cơ sở sản xuất, kinh doanh dược phẩm và thực phẩm. TP.HCM cũng là đầu mối phân phối thuốc lớn cho cả nước. Trong lĩnh vực thực phẩm, TP quản lý hơn 13.700 cơ sở kinh doanh, 2.800 cơ sở sản xuất – chế biến, hàng ngàn bếp ăn, siêu thị, chợ đầu mối và cửa hàng tiện lợi.

Theo bác sĩ Nam, hoạt động sản xuất, kinh doanh thuốc và thực phẩm giả hiện nay đang diễn biến rất phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi. Đây là hành vi phi pháp nhưng mang lại lợi nhuận cao, nên các đối tượng ngày càng manh động và khó kiểm soát. Quá trình sản xuất thuốc giả thường được tổ chức tại nhiều địa điểm cùng lúc, nhằm gây khó khăn cho việc phát hiện. Các đối tượng sử dụng mạng xã hội, ứng dụng giao hàng tận nơi để mua bán, che giấu địa điểm giao dịch.

Khu vực sản xuất thường nằm ở nhà không số, nơi vắng người qua lại hoặc được nguỵ trang dưới vỏ bọc công ty hợp pháp, gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc kiểm tra, xử lý. Liên quan đến sản xuất và buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, bác sĩ Nam cho biết các đối tượng thường nhắm đến các mặt hàng có giá trị cao. Thay vì sản xuất hàng loạt, họ chọn cách xé lẻ, sản xuất nhỏ giọt theo đơn hàng, tiêu thụ đến đâu làm đến đó. Đặc biệt, người đặt hàng không được tiếp cận nơi sản xuất, nhằm hạn chế nguy cơ bị lộ và qua mặt cơ quan chức năng.

Trước đây, hàng giả lưu thông trên thị trường đa số là sản phẩm làm giả bao bì, tem nhãn mạo danh sản phẩm thật; tập trung vào những loại mặt hàng có sức tiêu thụ lớn, các thương hiệu lớn trên thị trường. Hiện nay, một số cơ sở sản xuất hàng giả còn tinh vi hơn khi tự thiết kế mẫu sản phẩm chưa được cấp phép lưu hành, tự đặt tên cơ sở sản xuất, in giả số đăng ký hoặc số công bố sản phẩm. Các đối tượng cũng sử dụng mã vạch, mã QR và tem chứng nhận giả nhằm đánh lừa các điểm bán lẻ và người tiêu dùng.

Trong thời gian qua, TP.HCM đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt nhằm kiểm soát chặt chẽ chất lượng thuốc, ngăn chặn tình trạng thuốc giả, thực phẩm giả thuốc kém chất lượng lưu hành trên thị trường. Cụ thể, Công an TP.HCM đã phát hiện nhiều vụ việc quy mô lớn. Điển hình như một vụ thu giữ hơn 1.160 thùng thuốc giả trị giá hàng tỉ đồng cùng dây chuyền sản xuất hiện đại và nguyên liệu không rõ nguồn gốc.

Một vụ khác do Công an TP.HCM phối hợp với Công an tỉnh Bình Dương triệt phá cho thấy cơ sở sản xuất sữa giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng như Abbott Ensure, Glucerna với tổng giá trị lên đến 14,5 tỉ đồng. Các đối tượng thường xuyên thay đổi địa điểm, chỉ bán hàng qua mạng để tránh bị phát hiện.

Từ năm 2024 đến giữa năm 2025, Sở Y tế và Sở An toàn thực phẩm TP.HCM đã kiểm tra hàng chục ngàn cơ sở, xử phạt hàng trăm trường hợp sản xuất kinh doanh thuốc giả, thực phẩm giả với tổng số tiền phạt lên đến hàng tỉ đồng, áp dụng các biện pháp như đình chỉ hoạt động, thu hồi sản phẩm và tiêu hủy hàng giả.

Riêng trong tháng cao điểm từ 15-5 đến 15-6, TP.HCM xử lý 3.341 vụ, khởi tố 2 vụ với 6 bị can. Để tăng cường hiệu quả quản lý, TP.HCM đã triển khai cổng tra cứu hành nghề y dược và công khai danh sách cơ sở vi phạm trên các cổng thông tin điện tử. Hệ thống quản lý thuốc quốc gia được áp dụng để theo dõi vòng đời thuốc.

Tuy nhiên, theo bác sĩ Nam, cuộc chiến chống thuốc giả, thực phẩm giả vẫn còn nhiều thách thức. Lực lượng kiểm tra còn mỏng, trong khi số lượng cơ sở sản xuất, kinh doanh quá lớn. Các đối tượng vi phạm ngày càng tinh vi, đặc biệt là lợi dụng thương mại điện tử để buôn bán, gây khó khăn trong việc phát hiện và xử lý.

Từ thực tiễn đó, TP.HCM kiến nghị Quốc hội sửa đổi Bộ luật Hình sự, tăng khung hình phạt đối với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả. Đồng thời, thành phố đề xuất Chính phủ nâng mức xử phạt hành chính, xây dựng cơ sở dữ liệu liên thông để quản lý hoạt động thương mại điện tử.

TP cũng đề nghị Bộ Y tế đẩy mạnh số hóa dữ liệu kiểm nghiệm, bổ sung thiết bị kiểm tra nhanh và hoàn thiện các quy định liên quan đến an toàn thực phẩm. Bộ Tài chính được kiến nghị sớm hướng dẫn việc xây dựng kho lưu trữ tang vật phục vụ điều tra và xét xử.

Thực trạng hàng giả và hàng độc hại đang ngày càng len lỏi vào cuộc sống của người dân thông qua các loại thực phẩm, dược phẩm và hàng tiêu dùng. Mới đây, trong một đợt cao điểm chống hàng giả, hàng lậu và gian lận thương mại, Công an TP.HCM đã thu giữ hàng hóa với giá trị lên đến 40 tỷ đồng.

Trong số các vụ điển hình, cơ quan chức năng đã thu giữ hơn 30.000 đơn vị mỹ phẩm giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng được bảo hộ tại Việt Nam như Johnson’s baby, Clear, Sensodyne, Nivea, Romano… Ngoài ra, một đường dây sản xuất 220.000 chai nhớt giả thương hiệu Castrol, Yamaha, Honda cũng bị phát hiện. Đáng chú ý, một băng nhóm sản xuất dầu gió con ó giả nhãn hiệu ‘Eagle Brand Medicated Oil’ của Singapore với số lượng gần 70.000 chai cũng bị triệt phá.

Theo thống kê, năm 2024, có 47.000 vụ hàng giả, gian lận được xử lý, với xu hướng tăng trên sàn thương mại điện tử và mạng xã hội. Điều này đặt ra câu hỏi về lý do tại sao những sản phẩm độc hại này vẫn được sản xuất và tiêu thụ. Câu trả lời nằm ở chính người tiêu dùng, những người vô tình biến mình thành ‘con tin’ của việc chạy theo giá rẻ mà quên mất kiểm chứng chất lượng thực tế.

Một khảo sát về hành vi mua sắm bốc đồng trên 400 người dân ở TP.HCM cho thấy, có đến 36% người được hỏi thừa nhận họ thường xuyên mua hàng mà không kiểm tra kỹ chất lượng, nguồn gốc sản phẩm. Lý do chủ yếu là tâm lý ‘sợ lỡ deal’, sợ bỏ lỡ cơ hội mua hàng giảm giá. Con số 68% tin tưởng tuyệt đối vào người nổi tiếng quảng cáo càng cho thấy sức mạnh của marketing trong việc chi phối quyết định mua sắm. Đặc biệt, 82% người tiêu dùng chọn sản phẩm dựa trên yếu tố giá cả, thay vì chất lượng.

Chuyện khởi nghiệp với dòng chả lụa thuần khiết, không hàn the, gói bằng lá chuối tự nhiên, buộc bằng lạt tre, nhưng thất thế trước nhóm hàng giá rẻ chỉ 80.000-100.000 đồng/kg, cho thấy một bộ phận người tiêu dùng coi trọng giá rẻ hơn sức khỏe. Điều này cho thấy cần có một chiến lược toàn diện để giải quyết vấn đề an toàn thực phẩm.

Để tạo ra ‘phép màu’ trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, cần triển khai chiến lược toàn diện trên ba vấn đề chính. Mỗi người tiêu dùng cần được trang bị kỹ năng cơ bản như đọc nhãn mác, kiểm tra nguồn gốc xuất xứ, không tin mù quáng vào quảng cáo… Về mặt pháp lý, cần xử phạt nghiêm khắc các doanh nghiệp vi phạm môi trường, xử lý hình sự nghiêm minh các hành vi sản xuất thực phẩm độc hại, công khai rộng rãi danh tính người vi phạm trên mọi phương tiện thông tin đại chúng.

Cuộc chiến với hàng giả, độc hại rõ ràng không đơn thuần là vấn đề y tế công cộng, mà còn là cuộc chiến về đạo đức kinh doanh và niềm tin xã hội. Chỉ khi nào người tiêu dùng thực sự đặt sức khỏe và chất lượng cuộc sống lên trên yếu tố giá cả, khi đó Việt Nam mới có thể tạo ra ‘phép màu’ về tiêu dùng, góp phần vào cuộc chiến chống hàng giả.

Ngày 22/7, Đoàn khảo sát của Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội do ông Nguyễn Hoàng Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với UBND TPHCM về việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng chống thuốc giả, thực phẩm giả tại Thành phố. Mục đích của buổi làm việc là tìm hiểu thông tin, thực trạng quản lý nhà nước về thuốc, thực phẩm và công tác theo dõi, kiểm tra, thanh tra, phát hiện, xử lý thuốc giả, thực phẩm giả của địa phương.

Ông Nguyễn Hoàng Mai cho biết, Đoàn khảo sát muốn nhận diện những hạn chế, khó khăn trong hệ thống pháp luật và trong tổ chức thực hiện về dược, an toàn thực phẩm. Từ đó, có thể đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng chống thuốc giả, thực phẩm giả.

Các cơ quan chức năng của TPHCM nhận định, tình hình sản xuất và kinh doanh hàng giả hiện nay diễn ra hết sức phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi. Các cơ sở sản xuất hàng giả tự tạo mẫu sản phẩm không được cấp giấy đăng ký lưu hành, tự đặt tên cơ sở sản xuất, in số đăng ký hoặc số công bố sản phẩm giả, sử dụng mã vạch, mã QR giả, tem chứng nhận sản phẩm giả để đánh lừa cơ sở bán lẻ và người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, mạng xã hội và các kênh bán hàng trực tuyến cũng khiến hoạt động quản lý, giám sát việc quảng cáo, mua bán hàng hóa trên không gian mạng gặp nhiều khó khăn. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để có thể ngăn chặn hiệu quả.

Thời gian qua, Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389) TPHCM đã triển khai nhiều đợt ra quân đấu tranh phòng chống tội phạm về sản xuất kinh doanh hàng gian, hàng giả trên nhiều lĩnh vực. Thành phố đã tăng cường tổ chức các đợt kiểm tra liên ngành, định kỳ và đột xuất gồm Sở Y tế, Công an, Quản lý thị trường,… để tập trung kiểm tra các cơ sở có dấu hiệu nghi vấn, điểm nóng, khu vực giáp ranh hoặc có nhiều phản ánh của người dân.

Để ngăn chặn thuốc giả, thực phẩm giả, UBND TPHCM chỉ đạo Sở Y tế tăng cường phối hợp với Sở Công Thương, Sở Văn hóa và Thể thao kiểm soát việc kinh doanh, quảng cáo qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử; công khai danh sách và vị trí các cơ sở vi phạm trên nền tảng số để người dân tra cứu, giám sát.

Tại buổi làm việc, TPHCM kiến nghị Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Bộ luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt; bổ sung mức xử phạt nặng đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân.

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Dũng cho biết, Thành phố sẽ tổng hợp các ý kiến tại buổi làm việc và gửi báo cáo chính thức của Thành phố cho Đoàn khảo sát Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội. Đồng thời, mong muốn các kiến nghị của Thành phố sẽ được Đoàn công tác đề xuất trong Phiên giải trình của Ủy ban Văn hóa và Xã hội và Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, từ đó sẽ có hành lang pháp lý cho các địa phương trên cả nước triển khai thực hiện.

Theo báo cáo của Sở Y tế TPHCM, trong 18 tháng (từ tháng 1/2024 đến tháng 6/2025), các lực lượng chức năng trong Ban Chỉ đạo 389 Thành phố đã kiểm tra hơn 27.700 doanh nghiệp, cơ sở. Qua đó, phát hiện và xử lý 1.475 vụ vi phạm liên quan đến hàng giả, trong đó có nhiều vụ là thuốc và thực phẩm chức năng. Công an TPHCM đã triệt phá 9 vụ việc sản xuất và buôn bán thuốc giả.

Thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc sữa giả, thực phẩm chức năng kém chất lượng bị phanh phui đã phơi bày những lỗ hổng nghiêm trọng trong công tác quản lý chất lượng thực phẩm. Nhiều sản phẩm được phép lưu hành chỉ dựa trên hồ sơ, doanh nghiệp tự công bố và tự chịu trách nhiệm, trong khi khâu kiểm nghiệm thực tế gần như bị bỏ qua. Cơ chế hậu kiểm được áp dụng sau khi sản phẩm đã ra thị trường, song lại không thực hiện thường xuyên, tạo điều kiện để các sản phẩm giả, kém chất lượng dễ dàng “lọt lưới”.

Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp chỉ cần nộp hồ sơ công bố chất lượng sản phẩm tới cơ quan chức năng. Sau khi được cấp số tiếp nhận, sản phẩm có thể đưa ra thị trường và doanh nghiệp sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm về tính an toàn. Tuy nhiên, việc hậu kiểm, lấy mẫu sản phẩm trên thị trường để kiểm tra thành phần, chất lượng lại không được tiến hành định kỳ hay rộng khắp. Chính điều này khiến nhiều sản phẩm không hề qua khâu kiểm nghiệm độc lập vẫn ung dung bày bán, trong khi công dụng, thành phần được kê khai lại “hào nhoáng” một cách dễ dàng trên giấy tờ.

Thực trạng này tạo ra kẽ hở lớn cho hành vi gian dối. Doanh nghiệp có thể cố tình giảm tỷ lệ hoạt chất, phóng đại công dụng nhằm cắt giảm chi phí và thu lợi bất chính. Vụ việc sữa giả quy mô lớn bị phát hiện vào tháng 4/2025 là ví dụ điển hình. Gần 600 loại sản phẩm bị xác định không đạt chất lượng như công bố, có mẫu chỉ chứa 50-70% hàm lượng dinh dưỡng, thậm chí có sản phẩm hoàn toàn không chứa thành phần đã quảng cáo. Điều đáng nói là tất cả những sản phẩm này đều đã được cấp phép lưu hành, nghĩa là quá trình thẩm định chỉ dừng lại ở hồ sơ mà không hề có kiểm nghiệm thực tế nào.

Không chỉ dừng lại ở sữa, tình trạng này còn lan sang các loại thực phẩm chức năng. Trên thị trường, không khó để bắt gặp những sản phẩm được giới thiệu có công dụng như thuốc điều trị: hỗ trợ chữa ung thư, tiểu đường, tăng chiều cao, sinh lý… Những lời quảng cáo này phần lớn không được kiểm chứng. Người tiêu dùng, trong khi mong mỏi tìm kiếm giải pháp cho sức khỏe, lại dễ bị đánh lừa bởi thông tin mập mờ. Sự nhập nhèm giữa thực phẩm chức năng và thuốc điều trị có thể khiến người bệnh từ chối điều trị y khoa chính thống, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Tình trạng công bố chất lượng trên giấy nhưng không có kiểm tra thực tế đang làm suy yếu toàn bộ hệ thống kiểm soát chất lượng. Trong khi đó, ở nhiều quốc gia phát triển, sản phẩm trước khi được lưu hành bắt buộc phải trải qua kiểm nghiệm độc lập về độ an toàn, hiệu quả và chất lượng. Các cơ sở sản xuất cũng phải tuân thủ chuẩn GMP, truy xuất được nguồn gốc nguyên liệu và đảm bảo chất lượng ở mọi khâu trong chuỗi cung ứng. Sự chặt chẽ trong quản lý giúp các nước này kiểm soát tốt hơn nguy cơ từ hàng giả, hàng kém chất lượng.

Trước thực trạng đáng lo ngại trên, Chính phủ đã có những động thái mạnh mẽ nhằm siết chặt quản lý thị trường. Mới đây, Nghị quyết số 205/NQ-CP được ban hành với yêu cầu rõ ràng: Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhập lậu, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu như sữa, thuốc và thực phẩm. Lực lượng quản lý thị trường toàn quốc được giao trọng trách triển khai quyết liệt chỉ đạo này, nhằm dẹp bỏ tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và kinh doanh hàng không rõ nguồn gốc.

Thông điệp được truyền đi là rất rõ ràng: Không còn vùng xám cho những hành vi trục lợi từ sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Trong bối cảnh người tiêu dùng liên tiếp bị mất niềm tin bởi các vụ việc hàng giả bị phát hiện, sự quyết liệt từ Chính phủ là điều cần thiết để trấn an dư luận và tạo điểm tựa pháp lý cho lực lượng chức năng.

Đã đến lúc phải bịt kín những kẽ hở trong quy trình cấp phép sản phẩm thực phẩm chức năng, sữa bột và các mặt hàng nhạy cảm khác. Cần quy định bắt buộc kiểm nghiệm chất lượng thực tế trước và sau khi cấp phép, đồng thời tăng cường hậu kiểm định kỳ. Chỉ khi chất lượng được kiểm soát chặt chẽ từ gốc đến ngọn, niềm tin người tiêu dùng mới có thể được khôi phục và môi trường kinh doanh mới thực sự lành mạnh.

Đội Quản lý thị trường số 2, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thanh Hóa vừa tổ chức giám sát tiêu hủy 37 bình rượu sâm với tổng khối lượng 142 lít không rõ nguồn gốc xuất xứ. Đây là tang vật vi phạm hành chính của Hộ kinh doanh V.B.N.S, địa chỉ tại đường Lê Lợi, phường Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.

Trước đó, ngày 1/6/2025, Đội Quản lý thị trường số 2 phối hợp với Công an phường Trường Sơn tiến hành kiểm tra đột xuất Hộ kinh doanh V.B.N.S theo chỉ đạo của Giám đốc Sở Công Thương và Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hóa. Việc này nhằm thực hiện Công điện số 65/CĐ-TTg ngày 15/5/2025 và Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 17/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trong tình hình mới.

Trong quá trình kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện Hộ kinh doanh này đang bày bán 37 bình rượu sâm, tương đương 142 lít, nhưng không xuất trình được hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ. Đồng thời, cơ sở cũng không có giấy phép bán lẻ rượu theo quy định của pháp luật.

Căn cứ vào hồ sơ vụ việc và mức độ vi phạm, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Hộ kinh doanh V.B.N.S số tiền 62,5 triệu đồng. Nguyên nhân là hai hành vi: Kinh doanh hàng hóa thuộc ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nhưng không có giấy phép; Kinh doanh hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp.

Số rượu vi phạm đã được tổ chức tiêu hủy theo đúng quy định dưới sự giám sát của Đội Quản lý thị trường số 2. Đại diện Đội Quản lý thị trường số 2 cho biết, việc kiểm tra và xử lý nghiêm vụ việc này không chỉ góp phần bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng mà còn thể hiện quyết tâm của lực lượng chức năng trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Phương châm của họ là “xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.

Trong thời gian tới, Đội Quản lý thị trường số 2 sẽ tiếp tục chủ động nắm chắc tình hình địa bàn, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường. Họ tập trung xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về an toàn thực phẩm, đo lường, giá cả, hàng giả, hàng kém chất lượng… Thông qua đó, lực lượng quản lý thị trường hướng tới mục tiêu xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh; bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của người tiêu dùng và các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh chân chính.

Trong thời gian gần đây, lực lượng Hải quan đã phát hiện và ngăn chặn nhiều vụ việc lợi dụng loại hình quá cảnh hàng hóa để buôn lậu, vận chuyển hàng giả mạo xuất xứ và giả nhãn hiệu. Các vụ việc này cho thấy các đối tượng buôn lậu đã lợi dụng sự phức tạp của loại hình vận chuyển hàng hóa quá cảnh để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

Cụ thể, trong tháng 5 và tháng 6 vừa qua, Đội 2 (Chi cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Hải quan) đã phối hợp với các đơn vị khác trong ngành Hải quan để kiểm tra và bắt giữ 6 lô hàng quá cảnh từ Trung Quốc đi Lào qua cửa khẩu quốc tế Cha Lo. Qua kiểm tra, lực lượng Hải quan đã phát hiện số lượng lớn hàng vi phạm, gồm 19.309 sản phẩm các loại, trị giá 4,188 tỷ đồng. Các mặt hàng vi phạm bao gồm điện thoại di động, quần áo, màn hình máy tính, kính mắt, màn hình máy tính bảng, ốp điện thoại, đèn xe ô tô tải, màn hình LCD, loa vi tính, máy điện tâm đồ, tai nghe, dây cáp sạc điện thoại, quạt đa năng, loa mini cầm tay, đèn trần trang trí, thắt lưng nam, đồng hồ đeo tay loa JBL, túi xách tay PRADA (Milano)…

Đặc biệt, có 2 lô hàng cất giấu 130 túi xách tay PRADA (Milano) và 120 chiếc loa JBL có dấu hiệu hàng giả nhãn hiệu (có gắn các nhãn hiệu PRADO và JBL). Ngoài ra, 3.369 sản phẩm, trị giá khoảng 2,8 tỷ đồng là hàng bách hoá, tiêu dùng không khai báo hải quan, được cất giấu xen lẫn trong các container.

Liên quan đến hành vi giả mạo xuất xứ, ngày 24/4/2025, tại một bãi kiểm tra thực tế hàng hoá xuất nhập khẩu ở khu vực cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn), Tổ công tác thuộc Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã phối hợp với Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Chi cục Hải quan khu vực VI) kiểm tra thực tế 1 lô hàng quá cảnh do Công ty H (tên viết tắt) đăng ký ngày 22/4/2025, nghi vấn vi phạm về khai báo hải quan.

Theo khai báo của doanh nghiệp, hàng hóa trong lô hàng gồm 35 mục hàng. Kết quả kiểm tra thực tế hàng hoá cho thấy, đối với 35 mục hàng theo bảng kê doanh nghiệp xuất trình chỉ có 2/35 mục hàng phù hợp với khai báo hải quan. Trong 33 mục hàng còn lại có 11 mục hàng khai thừa hoặc thiếu số lượng so với thực tế hàng hoá; 1 mục hàng không rõ nhãn hiệu và xuất xứ hàng hoá; 16 mục hàng không có hàng hoá thực tế; 5 mục hàng khai sai nhãn hiệu và tên hàng.

Ngoài ra, cơ quan Hải quan còn phát hiện 91 mục hàng không có trong khai báo hải quan, trong đó 23 mục hàng (trên 5.000 sản phẩm dép, giày, áo thể thao, tất, dây thắt lưng, túi, đồng hồ,…) nghi vấn vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đáng chú ý, trong số 91 mục hàng không khai báo hải quan có 6 mục hàng với số lượng gần 2.000 sản phẩm đã dán sẵn tem nhãn “Made in Viet Nam”. Đặc biệt, 5 mục hàng (hơn 1.700 sản phẩm giày, dép) vừa có nghi vấn vi phạm sở hữu trí tuệ vừa có dấu hiệu giả mạo xuất xứ Việt Nam (dán tem nhãn “Made in Viet Nam”).

Nếu lực lượng Hải quan không kịp thời phát hiện, bắt giữ, khi hàng hoá nêu trên được vận chuyển ra nước ngoài tiêu thụ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến uy tín, thương hiệu của hàng hóa Việt Nam.

Cũng trong tháng 6, Đội 3 (Chi cục Điều tra chống buôn lậu) chủ trì, phối hợp với Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép và PC03, Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (nay là Công an TP Hồ Chí Minh) bắt giữ 525.000 bao thuốc lá giả mạo nhãn hiệu CHESTERFIELD là hàng vận chuyển quá cảnh tại cảng Cái Mép. Trị giá hàng hóa vi phạm trong vụ việc này lên đến hơn 48,6 tỷ đồng.

Theo Chi cục Điều tra chống buôn lậu, thủ đoạn buôn lậu, vi phạm về hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ của các đối tượng rất đa dạng, tinh vi. Điều này đòi hỏi lực lượng Hải quan và cơ quan chức năng phải không ngừng nâng cao cảnh giác để kịp thời phát hiện, bắt giữ, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái đang tràn lan trên thị trường, việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm đã trở thành một công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, duy trì uy tín cho các doanh nghiệp và tăng cường hiệu lực quản lý của Nhà nước. Một giải pháp then chốt để giải quyết vấn đề này là sớm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Công nghệ hiện đại đang đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Việc sử dụng điện thoại thông minh để quét mã QR trên sản phẩm đã trở nên phổ biến, cho phép người dùng đọc thông tin về sản phẩm như hạn sử dụng, nơi sản xuất, kiểm định, và thậm chí thông tin về đóng gói và vận chuyển. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc triển khai rộng rãi hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Một trong những thách thức lớn là không phải tất cả các sản phẩm tại các cửa hàng tiện lợi và siêu thị đều có mã QR để truy xuất nguồn gốc. Điều này cho thấy cần có sự đầu tư và hỗ trợ từ các doanh nghiệp và cơ quan chức năng để triển khai rộng rãi hệ thống này. Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc số để cung cấp thông tin về sản phẩm của mình. Mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm là một dạng mã vạch hai chiều, giúp người dùng kiểm tra thông tin về sản phẩm một cách tiện lợi.

Các doanh nghiệp đã thấy được lợi ích của việc áp dụng hệ thống này, không chỉ giúp tăng cường uy tín cho doanh nghiệp mà còn giúp ngăn chặn hàng giả, hàng nhái. Tuy nhiên, để hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm thực sự hiệu quả, cần có sự phối hợp và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng. Việc tạo mã QR phải được cơ quan chức năng kiểm soát và kiểm tra định kỳ để tránh tình trạng làm giả, làm lại mã QR.

Thông tin từ Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 6 tháng và tổng kết đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả cho biết, lực lượng công an đã tập trung triệt phá các đường dây sản xuất, buôn bán thực phẩm giả quy mô lớn. Để ngăn chặn hàng giả, hàng nhái, cần có sự đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia.

Bộ Công an đang phối hợp với Bộ Công Thương và VNPT xây dựng hệ thống dữ liệu về xuất xứ hàng hóa. Khi hệ thống này đi vào hoạt động, sẽ giúp người dân truy xuất nguồn gốc sản phẩm, góp phần ngăn chặn gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhập lậu. Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã chỉ đạo các đơn vị thành viên Ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội tăng cường chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái. Ông cũng nhấn mạnh rằng TP Hà Nội không có ngoại lệ, không có vùng cấm trong hoạt động chống buôn lậu.

Bộ trưởng Bộ Công Thương vừa có yêu cầu khẩn trương đối với các cơ quan quản lý thị trường địa phương nhằm tăng cường các biện pháp ngăn chặn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, và hàng giả. Yêu cầu này được đặt ra trong bối cảnh tình hình vi phạm trong sản xuất và kinh doanh hàng hóa, đặc biệt là những mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng như thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm chức năng, và thực phẩm thiết yếu, đang có xu hướng gia tăng với tính chất và mức độ ngày càng tinh vi và phức tạp.

Bộ trưởng nhấn mạnh rằng các Sở Công Thương địa phương, các đơn vị của Bộ, và hiệp hội ngành hàng cần phải khẩn trương và chủ động thực hiện một cách đồng bộ, quyết liệt, và hiệu quả các nhiệm vụ và giải pháp đã được giao, phù hợp với mô hình chính quyền mới. Đồng thời, cần chủ động và tích cực tham gia vào công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước được yêu cầu phối hợp chặt chẽ với Sở Công Thương các tỉnh để chỉ đạo Chi cục Quản lý thị trường tiếp tục đẩy mạnh các đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, bao gồm cả việc ngăn chặn sản xuất và kinh doanh sữa giả, thuốc giả, thực phẩm chức năng giả, và thực phẩm không đảm bảo chất lượng.

Đặc biệt, Bộ Công Thương cũng yêu cầu tăng cường kiểm tra đối với thực phẩm giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ, đang được bán qua các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, và các hình thức livestream. Ngoài ra, cần xử lý nghiêm các trường hợp kho hàng không đăng ký, giao dịch không có chứng từ hợp lệ.

Theo báo cáo của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, trong 6 tháng đầu năm, lực lượng Quản lý thị trường trên cả nước đã tiến hành kiểm tra 11.568 vụ và xử lý 9.919 vụ vi phạm. Tổng số tiền xử lý vi phạm hành chính trong nửa đầu năm đã lên đến 266 tỷ đồng.

Tình trạng sản xuất và buôn bán hàng giả, hàng nhái trong thời gian gần đây đã trở nên nghiêm trọng hơn bao giờ hết, với hàng loạt vụ án lớn được phát giác. Tại tỉnh Thanh Hóa, lực lượng công an đã triệt phá thành công hai vụ án lớn liên quan đến sản xuất và buôn bán thuốc tân dược và thực phẩm chức năng giả trong tháng 5 và tháng 6 vừa qua.

Những thủ đoạn tinh vi và hoạt động kéo dài nhiều năm của các đối tượng đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi và sức khỏe của người tiêu dùng. Đáng lo ngại là mạng xã hội và thương mại điện tử đang trở thành kênh lưu thông chính cho hàng giả, hàng nhái, hàng lậu và hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Các đối tượng sản xuất hàng giả không chỉ làm giả nhãn hiệu sản phẩm quen thuộc mà còn tự đặt tên mới, tạo lập công ty và đầu tư máy móc để sản xuất hàng loạt sản phẩm giả.

Mới đây, vào ngày 3/6/2025, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố vụ án và ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với đối tượng Hoàng Thị Ngọc, Giám đốc Công ty TNHH sản xuất tân thảo dược Nam Hoa, về tội sản xuất và buôn bán hàng giả là thực phẩm. Hoạt động sản xuất và kinh doanh hàng giả được tổ chức thực hiện một cách bài bản, với danh mục lên tới 12 loại sản phẩm khác nhau. Những sản phẩm này được phân phối đến nhiều đại lý và khách hàng trong cả nước.

Trước đó, một vụ án chấn động khác về thuốc tân dược giả cũng được Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá thành công. Trong tháng qua, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Giám đốc và Thủ trưởng cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thanh Hóa, Phòng Cảnh sát Kinh tế đã triệt phá thành công đường dây sản xuất và buôn bán thuốc tân dược giả với quy mô lên tới 10 tấn thuốc tân dược giả, với 24 loại thuốc khác nhau, bắt giữ 14 đối tượng.

Những vụ việc trên cho thấy hàng giả đang bủa vây người tiêu dùng, không chỉ ở đô thị mà còn ở các huyện miền núi, vùng sâu, vùng xa. Vấn đề đặt ra hiện nay là cần soát pháp luật để bổ sung chính sách đủ mạnh, lực lượng chức năng đủ công cụ để xử phạt tội sản xuất hàng giả, hàng nhái, không chỉ xử lý hành chính mà kiên quyết xử lý hình sự đối với những hành vi nghiêm trọng.

Để giải quyết vấn đề này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, bao gồm cả lực lượng công an, cơ quan quản lý thị trường và các bộ ngành liên quan khác. Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng cần tỉnh táo và có kiến thức để phân biệt hàng thật và hàng giả, hàng nhái, giúp ngăn chặn tình trạng này.

Song song với việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, các cơ quan chức năng cũng cần nâng cao nhận thức của người dân về những nguy hiểm của hàng giả, hàng nhái và hàng không rõ nguồn gốc. đồng thời, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật để có thể xử lý triệt để các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái.

Việc sản xuất và buôn bán hàng giả, hàng nhái không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của người tiêu dùng mà còn làm mất lòng tin vào thị trường và ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế. Vì vậy, việc ngăn chặn và xử lý các hành vi này là rất cần thiết và cấp bách.

Trong thời đại kỹ thuật số hiện nay, việc mua bán hàng hóa trên mạng xã hội đã trở thành một xu hướng phổ biến. Sự tiện lợi và dễ dàng của hình thức mua bán này đã thu hút nhiều người tham gia. Tuy nhiên, đằng sau sự tiện lợi ấy là những nguy cơ về hàng giả, hàng kém chất lượng đang ngày càng gia tăng.

Mới đây, trên các nền tảng mạng xã hội phổ biến như TikTok, Facebook, Zalo, xuất hiện nhiều tài khoản quảng cáo bán hàng là thực phẩm chức năng, thuốc đông y, mỹ phẩm, thực phẩm với những lời quảng cáo hấp dẫn và hoa mỹ. Một số quảng cáo nổi bật như ‘Cam kết hàng Nhật nội địa’, ‘Xách tay chuẩn Âu’, ‘Trị khớp tận gốc sau 7 ngày’, ‘Trắng da thần tốc’, hay ‘Uống 2 hộp giảm 4-8kg/tuần’… Những lời quảng cáo này thường không được kiểm chứng và có thể gây hiểu lầm về chất lượng cũng như hiệu quả của sản phẩm.

Đáng chú ý, hình thức quảng cáo và bán hàng này không khác gì một dạng bán hàng ‘đa cấp’, nơi bất kể ai cũng có thể trở thành người tiếp thị liên kết, tư vấn bán hàng mà không cần có chuyên môn hay thông tin về tính pháp lý, chất lượng sản phẩm. Điều này dẫn đến rủi ro về chất lượng và nguồn gốc sản phẩm, có khi từ bên nước ngoài. Việc không có kiểm soát và quản lý chặt chẽ đối với hình thức bán hàng này có thể gây ra những hậu quả tiêu cực cho người tiêu dùng.

Người tiêu dùng cần cẩn thận và tỉnh táo khi gặp phải những quảng cáo hấp dẫn và không thực tế. Việc xác minh nguồn gốc và chất lượng sản phẩm trước khi mua hàng là rất quan trọng. Các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường kiểm tra và quản lý để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng và duy trì trật tự trong hoạt động kinh doanh trực tuyến.

Chúng ta hy vọng rằng, trong tương lai, sẽ có những giải pháp hiệu quả để kiểm soát và ngăn chặn việc quảng cáo và bán hàng giả, hàng kém chất lượng trên mạng xã hội, giúp người tiêu dùng có thể mua sắm an toàn và tin tưởng vào chất lượng sản phẩm.

Để cập nhật thông tin mới nhất về vấn đề này, bạn có thể truy cập vào các nguồn thông tin chính thức và trang web có uy tín TikTok, Facebook, Zalo để có cái nhìn tổng quan và chính xác hơn.