Tập đoàn VAS, một doanh nghiệp đi đầu trong lĩnh vực thép, vừa được vinh danh trong danh sách Top 50 doanh nghiệp phát triển bền vững năm 2025 (Top 50 CSA). Đây là sự công nhận cho chiến lược phát triển bền vững và tầm nhìn dài hạn của VAS, thể hiện cam kết mạnh mẽ của doanh nghiệp trong việc cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và trách nhiệm xã hội.

Với gần 30 năm kinh nghiệm, VAS đã tiên phong đầu tư vào công nghệ luyện thép bằng lò điện tiên tiến, quy mô hàng đầu Đông Nam Á. Sự đầu tư này đã giúp giảm thiểu đáng kể lượng khí thải, bụi công nghiệp và tiếng ồn, từ đó đóng góp vào mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Mô hình sản xuất của VAS được xem là một ‘hệ sinh thái’ tuần hoàn khép kín, nơi phế liệu được tái chế thành Thép Xanh VAS, xỉ thép được tái sử dụng làm vật liệu xây dựng và nước thải được tái dùng hiệu quả, giảm thiểu dấu chân carbon của ngành thép.

VAS cũng là doanh nghiệp thép nội địa tiên phong trở thành thành viên của Hiệp hội Thép Thế giới, nơi hội tụ các ông lớn toàn cầu với tiêu chuẩn khắt khe. Điều này không chỉ khẳng định vị thế của VAS trên thị trường thép quốc tế mà còn thể hiện khát vọng hội nhập bằng chất lượng và lan tỏa giá trị bằng tinh thần tiên phong của VAS.

Đại diện công ty cho biết, mỗi tấn Thép Xanh VAS không chỉ là sản phẩm vật chất mà còn là bằng chứng cho cam kết bền vững, là kết tinh của công nghệ hiện đại, tư duy tiến bộ và khát vọng xanh – một khát vọng vượt xa lợi nhuận, hướng đến sự phát triển hài hòa và có trách nhiệm với thế hệ mai sau. Việc sản xuất Thép Xanh VAS là một bước tiến quan trọng trong việc giảm thiểu tác động môi trường của ngành thép, đồng thời đóng góp vào việc xây dựng một tương lai bền vững cho cộng đồng.

VAS cũng hiểu rằng để phát triển vững chắc, trước hết phải có một nền tảng quản trị chuẩn mực – minh bạch – nhân văn. Với triết lý ‘Con người là trung tâm’, VAS xây dựng hệ sinh thái nhân sự phát triển toàn diện, nơi mọi cá nhân được tạo điều kiện phát huy năng lực và trưởng thành trong một môi trường làm việc công bằng, chính trực và đầy cảm hứng. Sự phát triển của nhân sự là yếu tố then chốt giúp VAS duy trì sự ổn định và phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, VAS lặng thầm chia sẻ lợi ích với cộng đồng bằng những chương trình ý nghĩa, từ quỹ học bổng ‘VAS – Vươn cao tinh thần Việt’ dành cho sinh viên nghèo hiếu học, đến chương trình ‘Nối dài sự sống’ tặng oxy trong đại dịch, tặng xe cứu thương, hỗ trợ thiết bị y tế cho vùng sâu… với tổng ngân sách lên đến hơn 40 tỷ đồng. Những hoạt động này thể hiện trách nhiệm xã hội của VAS và cam kết đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng.

Danh hiệu Top 50 doanh nghiệp phát triển bền vững năm 2025 một lần nữa tiếp thêm sức mạnh cho con tàu VAS vững tiến vươn xa. Với ‘Tâm Thép’ vững vàng, VAS khẳng định sẽ tiếp tục kiến tạo một tương lai nơi giá trị kinh tế song hành cùng tiến bộ xã hội và bảo vệ môi trường. Sự công nhận này không chỉ là một vinh dự mà còn là động lực để VAS tiếp tục phấn đấu và đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.

Trên thế giới, hàng chục thành phố đang tích cực triển khai các biện pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí bằng cách thiết lập vùng phát thải thấp (Low Emission Zones – LEZ) hoặc vùng không phát thải (Zero-Emission Zones – ZEZ). Các khu vực này áp dụng các quy định nghiêm ngặt đối với phương tiện giao thông, với mục tiêu giảm thiểu ô nhiễm và cải thiện chất lượng không khí.

Nhiều thành phố đang đối mặt với thách thức về ô nhiễm không khí do mật độ dân số cao và lượng phương tiện giao thông dày đặc. Để giải quyết vấn đề này, các thành phố đã chọn lập các vùng phát thải thấp (LEZ) hoặc vùng không phát thải (ZEZ). LEZ chủ yếu siết chặt tiêu chuẩn khí thải xe động cơ đốt trong, trong khi ZEZ là khu vực chỉ cho phép phương tiện không phát thải như xe điện, xe đạp và người đi bộ được phép di chuyển tự do.

Theo Viện Tài nguyên Thế giới (WRI), chính sách ZEZ không tốn nhiều ngân sách nhưng có thể giúp giảm đáng kể khí thải, đi kèm lợi ích môi trường và kinh tế. Nếu được thiết kế hợp lý, ZEZ có thể giúp giảm lượng xe lưu thông, bớt tắc nghẽn và thúc đẩy thị trường xe điện phát triển nhanh hơn.

ZEZ được đánh giá cao nhưng cũng vấp phải một số e ngại về tác động kinh tế – xã hội. Ví dụ, chi phí mua xe điện hoặc khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ vận chuyển có thể ảnh hưởng đến người dân thu nhập thấp hoặc nhóm dễ bị tổn thương đang sinh sống trong khu vực.

Một số thành phố đã bắt đầu triển khai ZEZ, bao gồm Rotterdam, Amsterdam (Hà Lan), London, Oxford (Anh), Brussels (Bỉ), Santa Monica, Los Angeles (Mỹ), Oslo (Na Uy). Trung Quốc cũng có 4 thành phố áp dụng mô hình này, là Thâm Quyến, Phật Sơn, Đông Quan và Hàng Châu.

Các thành phố tiên phong này đã đưa ra nhiều cách làm hiệu quả, có thể là bài học kinh nghiệm cho những đô thị khác. Một tài xế giao hàng bằng xe điện hai bánh lưu thông trên đường Kiều Hương ở Thâm Quyến, Trung Quốc, cho thấy sự linh hoạt và tiện lợi của phương tiện điện.

Theo Hội đồng Quốc tế về Giao thông Vận tải Sạch (ICCT), vùng không phát thải có thể là bước tiếp theo từ các vùng phát thải thấp (LEZ) hiện có. Với các thành phố đã có LEZ, việc nâng cấp lên vùng không phát thải (ZEZ) là khả thi bằng cách siết chặt dần các tiêu chí.

Amsterdam (Hà Lan) dự kiến trong năm nay lập vùng ZEZ tại khu vực nội đô, áp dụng mọi loại phương tiện, trừ ôtô con. Thành phố Eindhoven (Hà Lan) cũng định thiết lập ZEZ khu vực nội đô, áp dụng cho xe tải, xe giao hàng và ôtô buýt.

Paris đã có kế hoạch dần siết vùng LEZ hiện hữu thành ZEZ vào 2030, áp dụng cho các loại phương tiện. Tuy nhiên, không bắt buộc phải có LEZ trước khi triển khai ZEZ, như kinh nghiệm tại Oxford, Thâm Quyến và Rotterdam.

Mỗi thành phố cần chọn phương án phù hợp nhất với mục tiêu và điều kiện địa phương. Việc vùng phát thải thấp và không phát thải cùng tồn tại trong một thành phố nhưng áp dụng cho các loại phương tiện hoặc khu vực khác nhau cũng là điều khả thi.

Bắt đầu với xe tải là một cách tiếp cận hiệu quả khi triển khai ZEZ. Amsterdam từng đề xuất thiết lập ZEZ cho mọi loại phương tiện khu vực nội đô vào năm 2030. Tuy nhiên, lo ngại về sự đồng thuận của người dân nên nhà chức trách lùi kế hoạch hạn chế xe cá nhân sau mốc này và chuyển sang áp ZEZ cho xe tải bên trong đường vành đai A10 từ 2025.

Thâm Quyến và Hàng Châu (Trung Quốc) đang cấm xe tải chạy diesel đi vào ZEZ, hướng đến xóa sổ ôtô tải nặng khỏi trung tâm thành phố. London và Oxford (Anh) còn mở rộng thí điểm sang xe cá nhân, nhưng chỉ trên một số tuyến phố ngắn dưới 1 km.

Các thành phố cần đảm bảo rằng việc thiết kế ZEZ không làm gián đoạn chuỗi cung ứng hàng hóa hay ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế – xã hội đô thị. Vì vậy, họ bắt đầu ở quy mô nhỏ, như cách của Thâm Quyến.

Thâm Quyến đã thiết lập 10 khu ZEZ, với tổng diện tích 22 km2 chỉ chiếm khoảng 1,1% diện tích thành phố. Các khu vực này được bố trí tại trung tâm các quận nội thành, nơi thường xuyên ghi nhận mức độ ô nhiễm không khí cao, ùn tắc giao thông và thiếu hụt chỗ đỗ xe.

Để doanh nghiệp đủ thời gian chuẩn bị, Rotterdam áp dụng giai đoạn chuyển tiếp kéo dài. Chính sách ZEZ bao phủ diện tích 13 km2 và hạn chế nhiều loại xe tải không được lưu thông được công bố từ năm 2020, khoảng 4 năm trước khi áp dụng.

WRI cho rằng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang phương tiện không phát thải là yếu tố then chốt để cải thiện chất lượng không khí, giảm rủi ro sức khỏe cho con người và cắt giảm lượng phát thải gây hại cho khí hậu và môi trường.

Triển khai ZEZ có thể là thách thức nhưng các thành phố như Amsterdam, Thâm Quyến và Rotterdam đã chứng minh rằng hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, điều quan trọng là chính sách cần tránh gây ra những tác động tiêu cực cho các công ty vận tải nhỏ và cư dân, đồng thời mang lại thêm các lợi ích đi kèm như tăng hiệu quả vận hành và giảm tắc nghẽn.