Thành phố Hà Nội đang đẩy mạnh việc chuyển đổi số trên nhiều lĩnh vực khác nhau, từ xây dựng chính quyền số, phát triển kinh tế số và xã hội số đến hiện đại hóa các phương thức phục vụ. Thông qua việc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả nổi bật.

Ngay từ đầu năm 2025, UBND TP. Hà Nội đã chỉ đạo quyết liệt việc tổ chức thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW và Quyết định số 204-QĐ/TW của Ban Bí thư về chuyển đổi số trong các cơ quan Đảng. Thành phố tập trung vào các trụ cột chính như hoàn thiện thể chế, chính sách, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.

Về xây dựng chính quyền số, Hà Nội đã triển khai hiệu quả 5 trụ cột chính, bao gồm hạ tầng số, nền tảng và hệ thống số, dữ liệu số, ứng dụng dịch vụ số và đảm bảo an toàn thông tin mạng. Dữ liệu trong các lĩnh vực then chốt như người có công, an sinh xã hội, hộ tịch, bảo trợ xã hội và trẻ em đã được chuẩn hóa, làm sạch và liên thông.

Trong lĩnh vực giáo dục, Hà Nội đã thí điểm học bạ số cho toàn bộ học sinh trung cấp cơ sở (THCS) và trung tâm giáo dục thường xuyên từ học kỳ II năm học 2024-2025. Lĩnh vực giao thông cũng chứng kiến bước đột phá khi Thành phố tiên phong ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong điều hành, tối ưu hóa đèn tín hiệu và xử lý vi phạm giao thông.

Trong hệ thống các cơ quan Đảng, đoàn thể Thành phố, chuyển đổi số được Thành ủy Hà Nội chỉ đạo quyết liệt với nhiều sáng kiến đồng bộ. Một dấu ấn nổi bật là việc tích hợp thành công 4 thủ tục hành chính Đảng lên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh: “Dữ liệu số là tài sản, là nền tảng cho phát triển và quản trị thông minh. Người đứng đầu các đơn vị phải trở thành hạt nhân, người truyền cảm hứng và dẫn dắt công cuộc chuyển đổi số”.

Hà Nội cũng là địa phương đi đầu trong thực hiện Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Thành phố triển khai hiệu quả các nền tảng như: Ứng dụng Công dân Thủ đô số – iHanoi, sổ sức khỏe điện tử, cấp lý lịch tư pháp trên VNeID…

Tới đây, Hà Nội sẽ tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng chính quyền số hiện đại, phục vụ toàn diện cho người dân và doanh nghiệp.

Trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số và giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu, câu hỏi về việc liệu đất nước có thể giảm phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài và xây dựng nền kinh tế số vững mạnh với Luật Công nghiệp công nghệ số mới ban hành đã trở thành một vấn đề quan trọng. Với việc là một trong những nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu, Việt Nam đang chịu áp lực ngày càng lớn từ căng thẳng thương mại toàn cầu.

Các ‘đòn’ thuế quan gần đây của Mỹ đã bộc lộ sự phụ thuộc của Việt Nam không chỉ vào thị trường nước ngoài mà còn vào công nghệ nhập khẩu, đặc biệt trong các lĩnh vực như điện toán đám mây, an ninh mạng và trí tuệ nhân tạo (AI). Điều này đã đặt ra yêu cầu cấp thiết cho Việt Nam phải xem xét lại chiến lược số của đất nước.

Thay vì tiếp tục dựa vào nền tảng và hạ tầng nước ngoài, Việt Nam có thể đẩy nhanh quá trình tự chủ bằng cách đầu tư vào công nghệ trong nước. Luật Công nghiệp công nghệ số được thông qua mới đây là một khung pháp lý kịp thời để hỗ trợ quá trình chuyển đổi này. Một trong những vấn đề quan trọng là giảm phụ thuộc vào công nghệ nhập khẩu.

Hiện tại, Việt Nam nhập khẩu phần lớn hạ tầng kỹ thuật số, từ phần cứng, phần mềm đến các dịch vụ đám mây và Internet vạn vật (IoT). Những công nghệ này chủ yếu đến từ các quốc gia như Mỹ và Israel, có chi phí cao và hạn chế quyền kiểm soát dữ liệu. Việc phát triển các nền tảng và công cụ trong nước sẽ giúp giảm thiểu rủi ro trên và mở rộng quyền truy cập cho người dùng Việt Nam.

Các nền tảng, công cụ trong nước sẽ lưu trữ và chia sẻ dữ liệu theo quy định của Việt Nam, qua đó cũng đảm bảo tuân thủ các yêu cầu về quyền riêng tư và chủ quyền dữ liệu trong Luật Công nghiệp công nghệ số. Tầm quan trọng của các nền tảng công nghệ nội địa không thể bị bỏ qua.

Ngoài các dịch vụ đám mây và an ninh mạng đang phụ thuộc vào nhà cung cấp quốc tế, thị trường tiêu dùng số của Việt Nam cũng bị chi phối bởi các nền tảng nước ngoài như Shopee và Grab. Tuy nhiên, với đầu tư đúng đắn vào kỹ năng và hạ tầng, chúng ta có thể khắc phục sự mất cân bằng này.

Ấn Độ là một ví dụ đáng tham khảo. Các nền tảng nội địa như Ola và Rapido đã thành công trong việc cạnh tranh với Uber bằng cách cung cấp dịch vụ phù hợp với nhu cầu địa phương. Các nền tảng Việt Nam có thể đi theo con đường tương tự, đặc biệt khi nhận được ưu đãi tài chính và hỗ trợ kinh phí mua sắm công nghệ mà Luật Công nghiệp công nghệ số đề ra.

Bên cạnh đó, việc xây dựng lực lượng lao động hỗ trợ tăng trưởng số cũng là yếu tố quan trọng. Lợi thế nhân khẩu học của Việt Nam là rất rõ ràng khi cả nước có đến 51,7% dân số dưới 34 tuổi tính đến năm 2024. Lực lượng lao động trẻ, am hiểu công nghệ này là tài sản lớn trong quá trình chuyển đổi từ sản xuất giá rẻ sang nền kinh tế số.

Tuy nhiên, chỉ 28,8% người lao động có bằng cấp, chứng chỉ từ sơ cấp trở lên – điều này cho thấy khoảng cách đáng kể giữa cung và cầu kỹ năng. Việc hợp tác giữa các trường và doanh nghiệp để thiết kế chương trình đào tạo và đánh giá người học sẽ rất quan trọng.

Chính phủ nên triển khai các nỗ lực đưa CNTT vào chương trình học từ sớm. Đồng thời, cần xem xét hỗ trợ các cơ sở đào tạo nhỏ cung cấp các khóa học nâng cao kỹ năng và cấp chứng chỉ theo nhu cầu của các ngành.

Tóm lại, Luật Công nghiệp công nghệ số là một bước đi chiến lược hướng tới chủ quyền số và một nền kinh tế vững bền. Bằng cách thúc đẩy đổi mới trong nước, giảm phụ thuộc vào các nền tảng nước ngoài và đầu tư vào nguồn nhân lực, Việt Nam đang đặt nền móng để trở thành quốc gia lãnh đạo nền kinh tế số Đông Nam Á trong dài hạn.

Ở tỉnh Hà Tĩnh, lực lượng thanh niên tình nguyện đang đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người dân tiếp cận và sử dụng dịch vụ hành chính công trực tuyến. Sự tham gia của các tình nguyện viên đã giúp người dân ở các xã vùng sâu, vùng xa dễ dàng thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số tại địa phương.

Từ đầu tháng 7, khi chính quyền hai cấp chính thức đi vào vận hành, các đội hình thanh niên tình nguyện đã được triển khai đồng loạt tại 69 xã, phường trên toàn tỉnh. Các đội hình này chủ yếu hỗ trợ người dân thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến, giúp giảm tải áp lực cho cán bộ công vụ và thúc đẩy người dân làm quen với môi trường hành chính công hiện đại.

Tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công xã Sơn Kim 1, các tình nguyện viên đã hỗ trợ người dân sử dụng Cổng Dịch vụ công quốc gia, hướng dẫn từng người cách đăng nhập, kê khai hồ sơ và thực hiện các thủ tục trực tuyến. Tình nguyện viên Nguyễn Phạm Ánh Dương, học sinh lớp 10 Trường THPT Cao Thắng, chia sẻ: “Nhiều người dân nơi đây vẫn quen đăng ký và kê khai bằng giấy, nên khi chuyển sang làm thủ tục bằng sử dụng điện thoại, không ít người lúng túng, không biết cách thao tác.”

Với sự hỗ trợ của các tình nguyện viên, người dân đã có thể thực hiện các thủ tục hành chính một cách nhanh chóng và hiệu quả. Bí thư Đoàn xã Sơn Kim 1 Nguyễn Thị Sâm cho biết: “Chính sự nhanh nhạy trong sử dụng công nghệ của các bạn trẻ đã khiến người dân không còn cảm thấy e ngại hay lúng túng khi sử dụng điện thoại thông minh.”

Không chỉ có học sinh, lực lượng thanh niên tình nguyện còn có sự tham gia của các đoàn viên, cán bộ xã. Ngoài việc hướng dẫn thực hiện thủ tục trực tuyến, họ còn giúp người dân biết cách gửi phản ánh, góp ý thông qua hệ thống, góp phần nâng cao hiệu quả vận hành của chính quyền số tại cơ sở.

Chiến dịch Thanh niên tình nguyện hỗ trợ vận hành dịch vụ hành chính công sẽ tiếp tục được duy trì từ nay đến hết tháng 8/2025. Các đội hình tình nguyện sẽ tích cực tổ chức các hoạt động tại các địa phương, đặc biệt là hoạt động “Bình dân học vụ số”, hỗ trợ các trung tâm hành chính công cấp xã.