Trong một xã hội mà việc tiêu dùng đang trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày, một bộ phận người trẻ đang tiên phong trong việc định hình một phong cách sống mới: Không theo đuổi số lượng, mà chú trọng vào chất lượng. Những người trẻ, từng bị gắn mác là những người “chi tiêu bốc đồng”, “nghiện mua sắm trực tuyến”, hoặc “sống ảo dẫn đến mua sắm vô độ”, giờ đây đang chuyển đổi theo hướng tích cực.

Họ không còn sử dụng mua sắm như một cách để khỏa lấp cảm xúc mà đang hướng tới một lối sống tỉnh táo và tiêu dùng có ý thức hơn. Trên các diễn đàn và mạng xã hội về tài chính cá nhân, nhiều người trẻ đang chia sẻ về chủ nghĩa tỉnh thức tài chính và những lựa chọn tiêu dùng thông minh của mình. Một số cách thức mà họ áp dụng bao gồm hạn chế mua quần áo mới, dọn dẹp và整理 tủ đồ, cắt thẻ tín dụng, hoặc thiết lập giới hạn chi tiêu. Đây không chỉ là một xu hướng ngắn hạn mà là một cách sống đang lan tỏa mạnh mẽ trong giới trẻ trên toàn cầu.

Người trẻ hiện nay đang chọn lọc và tiêu dùng một cách tỉnh táo nhưng không cực đoan. Họ sẵn sàng chi tiền cho các khóa học hoặc sản phẩm chất lượng cao nhưng lại cân nhắc kỹ lưỡng trước khi mua những món hàng giảm giá. Tâm thế chi tiêu của người trẻ đã thay đổi, không còn là “mua để thấy mình thuộc về thế giới này” mà chuyển sang “mua vì bản thân mình xứng đáng với những gì tốt hơn – lâu dài hơn”. Điều này cho thấy một sự chuyển biến trong cách tiếp cận tiêu dùng, từ chỗ chú trọng vào số lượng và sự phù hợp xã hội sang chỗ tập trung vào chất lượng và sự hài lòng cá nhân.

Hành vi tiêu dùng của người trẻ đang ngày càng gắn liền với trí tuệ cảm xúc và khả năng tự kiểm soát. Họ đang học cách theo dõi chi tiêu của mình, tự áp dụng các thử thách tài chính và phân chia thu nhập thành các dòng tiền mục tiêu. Qua đó, người trẻ không chỉ quản lý tài chính một cách thông minh hơn mà còn phát triển được khả năng tự lập và tự quyết định trong vấn đề tài chính cá nhân.

Một làn sóng thay đổi đang diễn ra một cách âm thầm nhưng không thể xem thường. Người trẻ đang lặng lẽ tạo nên một cuộc cách mạng tài chính cá nhân, bắt đầu từ việc từ chối mua sắm không cần thiết và hướng tới những giá trị bền vững hơn. Cuộc sống của họ không còn được đo bằng số lượng đơn hàng trong tháng hay số lần check-in tại những quán cà phê đắt đỏ. Thay vào đó, họ hiểu rằng “không tiêu không có nghĩa là không sống – mà là sống có chọn lọc hơn”.

Trong một thế giới đầy rẫy khuyến mãi và cám dỗ tiêu dùng, người trẻ đang chọn sống tỉnh táo và tự chủ trước mọi cám dỗ. Sự tỉnh táo này không chỉ giúp họ tránh được những cạm bẫy tài chính mà còn khiến họ ngày càng tự do trong việc lựa chọn lối sống và định hướng giá trị cho bản thân. Bằng cách này, người trẻ đang định hình lại ý nghĩa của sự thành công và hạnh phúc trong cuộc sống, không dựa vào vật chất mà dựa vào sự hài lòng và cân bằng nội tâm.

Tiki, Shopee, và các nền tảng thương mại điện tử khác đang ngày càng phổ biến, nhưng người trẻ đang có xu hướng sử dụng chúng một cách có chọn lọc hơn. Họ không còn bị cuốn vào vòng xoáy mua sắm không cần thiết mà thay vào đó tập trung vào việc mua sắm thông minh và bền vững.

Các doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể tham gia vào chuỗi công nghệ toàn cầu thông qua những bước đi nhỏ, tập trung vào từng công đoạn cụ thể hoặc các mô hình công nghệ phù hợp với năng lực của mình. Ông Cao Đại Thắng, Tổng giám đốc Intech Group, chia sẻ kinh nghiệm quý báu sau quá trình làm việc với các doanh nghiệp lớn và nghiên cứu nhiều mô hình thành công.

Ông Thắng cho rằng điểm khởi đầu phù hợp cho doanh nghiệp Việt Nam không cần phải là một cuộc cách mạng lớn mà bắt đầu từ những bước nhỏ, từng phần, và tập trung vào các công đoạn cụ thể. Nhiều dự án thất bại không phải vì ý tưởng không thuyết phục mà do chi phí đầu tư ban đầu quá lớn, vượt quá sức chịu đựng của các doanh nghiệp, đặc biệt là các startup. Tuy nhiên, nếu biết bắt đầu đúng cách, từng phần, ở từng phân xưởng, bài toán chi phí có thể được giải quyết, mở ra các cơ hội hợp tác với các đối tác quốc tế.

Intech Group đã thiết lập quan hệ đối tác với các doanh nghiệp quốc tế trong ngành và nhận được sự quan tâm hợp tác từ họ, với điều kiện tiên quyết là hạ tầng có thật, con người sẵn sàng, và mô hình đầu tư thông minh cho phép tận dụng được lợi thế về chi phí, lao động và ý chí học hỏi của người Việt.

Từ thực tế đó, Intech Group đã lên kế hoạch triển khai xây dựng trung tâm hạ tầng công nghệ quy mô nhỏ để hỗ trợ sản xuất linh kiện, vi mạch. Ông Cao Đại Thắng nhấn mạnh rằng cách tạo đà này bắt đầu từ những hệ thống hàn dây, đóng gói, đo kiểm… là những bước rất thiết thực để xây dựng năng lực sản xuất dần dần.

Ông Nguyễn Đức Minh, Phó hiệu trưởng trường Điện – điện tử (Đại học Bách khoa Hà Nội), đồng tình rằng điểm nghẽn lớn nhất hiện nay của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), là nguồn vốn đầu tư. Tuy nhiên, cơ hội vẫn sẽ đến nếu doanh nghiệp lựa chọn hướng đi phù hợp với điều kiện nhằm phát huy lợi thế nhất định của mình, đó là khả năng thích ứng nhanh và linh hoạt.

Ông Minh gọi cách tiếp cận này là “du kích công nghệ”. Thay vì loay hoay căng sức phục vụ thị trường lớn, việc chọn phân khúc phù hợp – thị trường ngách để khởi đầu đã và đang được nhiều doanh nghiệp lựa chọn. Các chuyên gia đánh giá cao việc tập trung vào một phân khúc thị trường nhỏ, chuyên biệt nhưng vừa sức là cách làm phù hợp với doanh nghiệp SME, chưa có tiềm lực lớn.