TS. Cấn Văn Lực: ‘Việt Nam cần tái cấu trúc tăng trưởng để đạt hiệu quả cao hơn’

Trong Diễn đàn Tăng trưởng Kinh tế Việt Nam 2025 (VEGF), TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, đã nhấn mạnh sự cần thiết phải xác định chính xác “bối cảnh mới” cho kinh tế Việt Nam trong trung và dài hạn. Ông cảnh báo về sự gia tăng của các rủi ro bất định toàn cầu và những thách thức mà Việt Nam cần vượt qua để đạt được tăng trưởng bền vững.

Tuy nhiên, ông Lực cũng khẳng định rằng thế giới vẫn còn những thuận lợi cơ bản mà Việt Nam có thể tận dụng. Sự phát triển của khoa học – công nghệ đang tạo ra những cơ hội mới cho sự phát triển kinh tế. Sức chống chịu của kinh tế toàn cầu và Việt Nam đã được cải thiện sau đại dịch COVID-19. Bên cạnh đó, cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu đang tái định hình, mang lại cơ hội cho Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Về tăng trưởng kinh tế, TS. Cấn Văn Lực cho rằng Việt Nam cần gắn tăng trưởng cao với tính bền vững trên bốn trụ cột: kinh tế, chính trị, xã hội và môi trường. Để đạt được mục tiêu này, ông đề xuất giảm tỷ lệ đầu tư toàn xã hội xuống còn 37% GDP và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Điều này sẽ giúp Việt Nam chuyển đổi từ mô hình tăng trưởng dựa vào vốn sang mô hình tăng trưởng dựa vào năng suất và đổi mới sáng tạo.

TS. Lực phân tích rằng tăng trưởng của Việt Nam vẫn còn phụ thuộc nhiều vào vốn, trong khi năng suất lao động và yếu tố năng suất tổng hợp (TFP) còn đóng góp thấp. Để thay đổi tình hình này, ông kiến nghị nâng tốc độ tăng năng suất lao động lên ít nhất 6,5-7%/năm trong giai đoạn 2026-2030 và tăng tỷ trọng đóng góp của TFP lên 55-60% đến năm 2045. Điều này đòi hỏi sự đổi mới trong mô hình tăng trưởng, với sự kết hợp của “3I đồng thời” (Đầu tư – Nhập công nghệ – Đổi mới sáng tạo).

Để huy động nguồn lực cho sự đổi mới này, TS. Lực đề xuất cần có sự đổi mới trong thể chế và huy động nguồn lực từ trong dân. Ông nhấn mạnh việc chống lãng phí và tiết kiệm nguồn lực cần được đưa vào chiến lược quốc gia, nhằm đảm bảo sự sử dụng hiệu quả nguồn lực và tránh khủng hoảng bong bóng khi tăng trưởng nóng.

Cuối cùng, TS. Lực lưu ý về nguy cơ khủng hoảng bong bóng khi tăng trưởng nóng và đề xuất các giải pháp để kiểm soát thị trường tài chính và bất động sản. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các chính sách tài khóa, tiền tệ và đầu tư công, nhằm đảm bảo tăng trưởng bền vững và ổn định kinh tế vĩ mô.