Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tiến hành đổi mới phương thức quản lý cán bộ, công chức để phù hợp với yêu cầu đẩy mạnh chuyển đổi số. Đây là một trong những yêu cầu về chính sách được nêu trong Hội nghị tập huấn công tác tổ chức cán bộ năm 2025 của Bộ Khoa học và Công nghệ, diễn ra vào sáng ngày 1/8.

Hội nghị này diễn ra trong bối cảnh Luật Cán bộ, công chức mới và các nghị định hướng dẫn vừa được ban hành, đặt ra yêu cầu đổi mới toàn diện trong quản lý và xây dựng đội ngũ. Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, ông Bùi Hoàng Phương, nhấn mạnh đây là giai đoạn quan trọng để triển khai chủ trương xây dựng hệ thống chính trị ‘Tinh – Gọn – Mạnh – Hiệu năng – Hiệu lực – Hiệu quả’ theo chỉ đạo của Tổng Bí thư.

Ông Phương phát biểu rằng Luật Cán bộ, công chức năm 2025 cùng các nghị định đi kèm là bước đột phá về tư duy quản lý, hướng tới xây dựng một nền công vụ chuyên nghiệp, hiện đại, liêm chính, phục vụ nhân dân và kiến tạo phát triển. ‘Đây là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài, đòi hỏi sự chủ động và nghiêm túc triển khai ngay từ các cơ quan, đơn vị thuộc và trực thuộc của Bộ Khoa học và Công nghệ’, ông nói.

Tại hội nghị, lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ đề nghị Vụ Tổ chức cán bộ hướng dẫn kỹ những điểm mới và cách thức thực hiện, trong đó nhấn mạnh bốn chính sách quan trọng. Thứ nhất, đổi mới cơ chế quản lý theo vị trí việc làm, thay cho mô hình quản lý dựa vào chức danh và chỉ tiêu biên chế. Thứ hai, tăng cường quy định về quyền, nghĩa vụ, đạo đức và văn hóa công vụ, khuyến khích cán bộ dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Thứ ba, đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác quản lý, từ hồ sơ điện tử đến khai thác dữ liệu tập trung để phục vụ chỉ đạo điều hành. Cuối cùng, các quy định về quản lý cán bộ, công chức đã đồng bộ, thống nhất giữa quy định của Đảng và hệ thống pháp luật.

Với việc ứng dụng chuyển đổi số, ông chỉ đạo cần vận hành, khai thác, quản lý, lưu trữ hồ sơ điện tử của cán bộ, công chức, viên chức theo phương thức số, thay thế việc quản lý, lưu trữ hồ sơ giấy như hiện nay. Chính phủ cũng như các cơ quan chức năng đang tích cực triển khai các giải pháp để hỗ trợ quá trình chuyển đổi số này.

Thứ trưởng cũng nêu 7 nhiệm vụ trọng tâm mà các đơn vị trong Bộ cần triển khai ngay. Trong đó, quan trọng nhất là rà soát vị trí việc làm, sắp xếp lại đội ngũ để tinh gọn, hiệu quả, loại bỏ những vị trí không rõ sản phẩm đầu ra. Các cơ quan phải tổ chức đánh giá cán bộ bằng tiêu chí định lượng, xác định đầu ra cụ thể hàng năm làm cơ sở cho khen thưởng, quy hoạch, tinh giản biên chế.

Lãnh đạo Bộ cũng yêu cầu xây dựng cơ chế phát hiện và sử dụng nhân tài thực chất, không chỉ là khẩu hiệu; đồng thời chuyển mạnh sang quản lý đội ngũ bằng công cụ số. Quá trình triển khai này cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị và Vụ Tổ chức cán bộ để đảm bảo tính thống nhất và hiệu quả.

Vụ Tổ chức cán bộ được giao làm đầu mối tham mưu, hướng dẫn và theo dõi quá trình triển khai Luật và các nghị định liên quan. Thủ trưởng các đơn vị có trách nhiệm trực tiếp chỉ đạo việc quán triệt, tránh tình trạng ‘xem xong để đó’, đồng thời rà soát lại kế hoạch đào tạo, quy hoạch, tuyển dụng và tinh giản biên chế của đơn vị để phù hợp với yêu cầu mới.

‘Các đơn vị cần nhận thức đầy đủ trách nhiệm, triển khai quyết liệt, thực chất, không hình thức, không né tránh’, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh, đánh giá việc triển khai Luật Cán bộ, công chức năm 2025 là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng bộ máy và đội ngũ công chức của Bộ trong giai đoạn tới.

Bộ Khoa học và Công nghệ đang tích cực triển khai các biện pháp nhằm đẩy mạnh sự phát triển của mạng 5G trên toàn quốc, với mục tiêu tham vọng là đạt 90% dân số có thể tiếp cận dịch vụ này vào cuối năm nay. Theo báo cáo sơ kết 6 tháng đầu năm của Bộ Khoa học và Công nghệ, hiện tại chỉ có khoảng 26% dân số có khả năng tiếp cận dịch vụ 5G. Điều này cho thấy còn nhiều thách thức cần phải vượt qua để đạt được mục tiêu đã đề ra.

Để thúc đẩy sự phát triển của mạng 5G, Bộ Khoa học và Công nghệ đã triển khai nhiều biện pháp đồng bộ. Một trong những biện pháp quan trọng là triển khai nhanh hạ tầng mạng 5G, cũng như xây dựng cơ chế hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp tham gia vào quá trình này. Nghị quyết số 193 của Quốc hội đã mở ra cơ hội cho việc thí điểm hỗ trợ kinh phí phát triển 5G, bao gồm hỗ trợ 15% chi phí thiết bị nếu các nhà mạng triển khai thêm 20.000 trạm trước ngày 31/12/2025.

Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đặt ra mục tiêu triển khai số trạm 5G đạt tối thiểu bằng 50% số trạm 4G trong năm 2025. Dự kiến đến hết năm 2025, số trạm 5G có thể đạt hơn 68.000, tương đương 57,5% số trạm 4G hiện nay và phủ sóng tới 90% dân số. Việc đạt được mục tiêu này không chỉ giúp nâng cao khả năng tiếp cận dịch vụ của người dân mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế và xã hội.

Sự phát triển của mạng 5G cũng đã giúp tốc độ Internet di động tại Việt Nam tăng mạnh. Cụ thể, tốc độ Internet di động đã tăng từ 71 Mbps lên 146 Mbps, và cải thiện thứ hạng trên bảng xếp hạng thế giới. Các nhà mạng như Viettel và MobiFone đang tích cực triển khai mạng 5G, với mục tiêu phủ sóng 5G toàn quốc và cung cấp dịch vụ cho người dân ở nông thôn, nơi mà trước đây có thể không có đủ điều kiện để tiếp cận các dịch vụ Internet tốc độ cao.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh rằng hạ tầng số là hạ tầng chiến lược tại Việt Nam, quan trọng sánh ngang giao thông và điện, để phục vụ cho chuyển đổi số. Việc đầu tư vào hạ tầng số nói chung và mạng 5G nói riêng sẽ tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển của các ngành công nghiệp mới, cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan để triển khai các biện pháp hỗ trợ cần thiết, đảm bảo đạt được các mục tiêu đã đề ra.

Ngoài ra, Bộ Công Thương và Bộ Khoa học và Công nghệ cũng sẽ tăng cường phối hợp để phát triển hạ tầng số, đảm bảo cho việc triển khai mạng 5G được thuận lợi và hiệu quả.

Bộ Khoa học và Công nghệ đang tích cực đôn đốc và thúc đẩy 6 địa phương triển khai khu công nghiệp công nghệ số và khu công nghiệp công nghệ thông tin tập trung. Đến tháng 5/2025, trên cả nước đã có 8 khu công nghệ thông tin (CNTT) tập trung được thành lập, mở rộng và công nhận theo quy định của pháp luật. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 890/QĐ-TTg thành lập Khu công nghệ thông tin tập trung Bình Dương với quy mô diện tích 15,47 ha, nằm trong Khu liên hợp Công nghiệp – Dịch vụ – Đô thị Bình Dương.

Các doanh nghiệp thực hiện dự án trong lĩnh vực công nghệ thông tin đầu tư vào Khu công nghệ thông tin tập trung Bình Dương sẽ được hưởng các ưu đãi quy định tại Nghị định số 154/2013/NĐ-CP ngày 8/11/2013 của Chính phủ và các chính sách ưu đãi khác áp dụng đối với khu công nghệ thông tin tập trung theo quy định của pháp luật. Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đang hướng dẫn và phối hợp thúc đẩy phát triển thêm các khu công nghệ số tập trung tại các địa phương như Yên Bình – Thái Nguyên, Hậu Giang, Bình Định, Hạ Long tỉnh Quảng Ninh, Long Thành tỉnh Đồng Nai và Bắc Ninh.

Tuy nhiên, đánh giá về Hệ sinh thái công nghiệp công nghệ số Việt Nam hiện vẫn còn hạn chế, thiếu tính đa dạng, bền vững và năng lực công nghệ. Các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu ứng dụng và phát triển công nghệ, trong khi khả năng làm chủ công nghệ còn hạn chế, đặc biệt là các công nghệ như Trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, chuỗi khối, internet vạn vật, bán dẫn, 5G, 6G, thông tin vệ tinh.

Tổng doanh thu ngành cao nhưng chủ yếu đến từ doanh nghiệp FDI. Các doanh nghiệp Việt Nam hiện vẫn chưa thể tham gia sâu vào chuỗi giá trị của các doanh nghiệp FDI do chưa đáp ứng được các tiêu chí hoặc chưa đủ năng lực để nhận chuyển giao công nghệ mà các tập đoàn công nghệ quốc tế đặt ra.

Một trong những nguyên nhân chính là Việt Nam đang thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao, các tổng công trình sư. Mặc dù có nguồn nhân lực dồi dào, Việt Nam vẫn đang đối mặt với thách thức thiếu hụt các chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ số.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng cần hoàn thiện khung khổ pháp lý, đặc biệt là văn bản pháp luật hướng dẫn Luật Công nghiệp công nghệ số. Đồng thời, cần xây dựng và tổ chức triển khai các chiến lược, chương trình, đề án phát triển công nghiệp công nghệ số như Chiến lược quốc gia về phát triển công nghiệp bán dẫn.

Bộ cũng đề xuất phát triển hệ sinh thái công nghiệp công nghệ số Việt Nam toàn diện, bao trùm đầy đủ từ công nghiệp phụ trợ, sản xuất sản phẩm công nghệ số, nghiên cứu phát triển các nền tảng số, các giải pháp số tổng thể phục vụ chuyển đối số quốc gia và tham gia ngày càng sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ban hành Công điện số 110 ngày 17/7, yêu cầu các bộ, ngành và địa phương khẩn trương triển khai các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của các Trung tâm phục vụ hành chính công và nâng cao kỹ năng giao tiếp, công nghệ và quản trị hiện đại cho cán bộ công chức cấp xã.

Cụ thể, Thủ tướng yêu cầu Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải rà soát, bố trí đầy đủ nhân lực, cơ sở vật chất và trang thiết bị cho Trung tâm phục vụ hành chính công ở cả cấp tỉnh và cấp xã. Mục tiêu là đáp ứng các lĩnh vực phát sinh hồ sơ nhiều như hộ tịch, đất đai, đăng ký hộ kinh doanh, xây dựng… cũng như những thủ tục mới được phân cấp.

Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ và cơ quan ngang bộ phải theo dõi sát việc tổ chức bộ máy, thực thi nhiệm vụ đã phân cấp cho địa phương, gửi báo cáo Thủ tướng Chính phủ qua Văn phòng Chính phủ và Bộ Nội vụ vào thứ năm hàng tuần để kịp thời điều chỉnh, tháo gỡ vướng mắc.

Đặc biệt, Thủ tướng giao Bộ Tài chính chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam phối hợp Bộ Công Thương khẩn trương cung cấp điện, xóa các điểm thiếu điện ở thôn, bản trên cả nước trước ngày 1/10. Cùng thời hạn này, Bộ Khoa học và Công nghệ phải thúc tiến độ ‘xóa các điểm lõm sóng’ để người dân vùng sâu, vùng xa được kết nối.

Trên cơ sở hạ tầng được hoàn thiện, các bộ, ngành, địa phương phải ưu tiên xây dựng chương trình và chỉ đạo tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng công nghệ, quản lý hành chính hiện đại và kỹ năng giao tiếp cho cán bộ, công chức – nhất là cán bộ cấp xã ở vùng khó khăn – hoàn thành trước 1/8.

Nội dung tập huấn được yêu cầu bám sát những lĩnh vực cấp thiết trong giai đoạn vận hành bộ máy mới như thuế, đăng ký kinh doanh, đất đai, môi trường, y tế, giáo dục… Việc cập nhật kiến thức phải thực hiện ‘thường xuyên, liên tục’ để bảo đảm đội ngũ cán bộ thích ứng nhanh với nhiệm vụ mới.

Theo Nghị định 171 về đào tạo, bồi dưỡng công chức, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh được giao chủ trì biên soạn chương trình ‘Quản lý nhà nước cấp phòng ở cấp xã’ với thời lượng 4 tuần. Trường chính trị tỉnh/thành phố đứng ra tổ chức lớp và cấp chứng chỉ – điều kiện bắt buộc đối với chủ tịch, phó chủ tịch và trưởng bộ phận chuyên môn xã.

Chủ tịch, phó chủ tịch và trưởng bộ phận chuyên môn cấp xã phải hoàn thành khóa học này trong vòng 12 tháng kể từ ngày được bổ nhiệm. Đối với công chức chuyên môn, UBND tỉnh lập kế hoạch đào tạo giai đoạn 2025-2030, ưu tiên triển khai ngay trong năm 2025 theo yêu cầu vị trí việc làm (kỹ năng số, đạo đức công vụ, quốc phòng – an ninh…).

UBND tỉnh sẽ phê duyệt kế hoạch đào tạo và sử dụng nguồn tiết kiệm chi thường xuyên để chi trả. Danh sách học viên được công khai, quá trình học tập được giám sát chặt chẽ. Kết quả khóa học sẽ được tính vào tiêu chí xếp loại công chức hằng năm.

Lãnh đạo xã quá hạn 12 tháng chưa có chứng chỉ hoặc học viên bỏ học đều chịu chế tài: Bị xem xét miễn nhiệm hoặc phải bồi hoàn toàn bộ chi phí theo Điều 8 Nghị định 171.

Đối với công chức chuyên môn – tức những cán bộ không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý – Nghị định 171 quy định họ phải được bồi dưỡng theo vị trí việc làm do sở Nội vụ tham mưu, trên cơ sở khung chương trình Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh ban hành.

Các khoá học (tối thiểu 40 tiết mỗi năm) do trường chính trị tỉnh tổ chức, tập trung vào ba nhóm năng lực: kỹ năng số và chuyển đổi số trong giải quyết thủ tục hành chính; đạo đức, văn hoá phục vụ người dân; kiến thức quốc phòng – an ninh và pháp luật mới ban hành.