Ngày 31/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh điều chỉnh thuế đối với hàng chục đối tác thương mại của Mỹ, nhằm cân bằng hoạt động thương mại và khuyến khích việc làm, sản xuất trong nước. Sắc lệnh này quy định mức thuế đối ứng với các nước xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ, dao động từ 10-41%.

Theo công bố của Nhà Trắng, mức thuế cao nhất là 41% sẽ được áp dụng đối với Syria, trong khi Lào và Myanmar sẽ chịu mức thuế 40% khi xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ. Ngược lại, Anh và Brazil sẽ thuộc nhóm thấp nhất với mức thuế chỉ 10%.

Ngoài ra, sắc lệnh này cũng quy định rằng thuế với Canada sẽ được nâng từ 25% lên 35%. Các nước có thâm hụt thương mại với Mỹ sẽ chịu mức thuế chung là 10%. Hàng hóa trung chuyển để né thuế nhập khẩu sẽ bị áp thuế 40%.

Sắc lệnh có hiệu lực từ ngày 7/8 và áp dụng cho các nước không được liệt kê trong phụ lục của sắc lệnh và chưa có thỏa thuận thương mại với Mỹ. Mức thuế chung là 10% sẽ được áp dụng cho các nền kinh tế này.

Cũng theo sắc lệnh này, một số đối tác thương mại được đề cập trong phụ lục sắp đạt thỏa thuận với Mỹ, vì thế các nền kinh tế đó sẽ tiếp tục chịu thuế như công bố đến khi thỏa thuận hoàn tất và ông Trump ban hành sắc lệnh tiếp theo.

Mỹ đã công bố hơn 10 thỏa thuận với các đối tác. Việc điều chỉnh thuế đối ứng này nhằm làm cân bằng hoạt động thương mại của Mỹ với các nền kinh tế khác, đồng thời đưa việc làm và sản xuất về trong nước.

Một quan chức Mỹ giải thích rằng các nước có thâm hụt thương mại với Mỹ sẽ chịu thuế 10%. Các nước có thặng dư nhỏ với Mỹ bị áp thuế 15%. Việc này thể hiện nỗ lực của chính quyền Trump trong việc thúc đẩy thương mại công bằng và khuyến khích sản xuất trong nước.

Các mức thuế mới công bố hầu hết bằng hoặc thấp hơn mức cũ. Điều này có thể giúp giảm bớt gánh nặng thuế cho một số đối tác thương mại của Mỹ, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc thương lượng thỏa thuận thương mại trong tương lai.

Tổng thống Mỹ Donald Trump mới đây đã công bố kế hoạch áp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ khoảng 100 quốc gia, phần lớn là các nước nhỏ ở châu Phi và Caribe. Trong một cuộc họp báo diễn ra vào ngày 15/7, ông Trump cho biết sẽ áp dụng một mức thuế chung cho tất cả các quốc gia này, với mức thuế dự kiến hơn 10%.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick sau đó đã làm rõ rằng hầu hết các nước bị ảnh hưởng sẽ là những quốc gia ở châu Phi và Caribe, nơi có kim ngạch thương mại tương đối thấp với Mỹ. Điều này cho thấy chính sách thuế mới này có thể không có tác động lớn đến việc giảm thâm hụt thương mại toàn cầu, một mục tiêu chính của chính quyền ông Trump.

Trước đó, vào tháng này, Tổng thống Trump đã gửi thư cho khoảng 20 quốc gia và Liên minh châu Âu, thông báo về mức thuế sẽ được áp dụng từ ngày 1/8. Mức thuế này tương tự như mức thuế mà ông Trump công bố vào ngày 2/4, khi Mỹ áp dụng các mức thuế nhập khẩu cao kỷ lục.

Ngoài ra, ông Trump cũng cho biết có thể sẽ công bố mức thuế mới đối với dược phẩm vào cuối tháng này, bắt đầu với mức thuế thấp và cho phép các công ty có một năm để xây dựng nhà máy trong nước trước khi áp dụng mức thuế nhập khẩu cao hơn. Các loại chip máy tính cũng có thể sẽ bị áp dụng chính sách thuế tương tự.

Chính sách thuế mới của Mỹ có thể sẽ ảnh hưởng đến nhiều quốc gia, đặc biệt là các nước nhỏ ở châu Phi và Caribe. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu chính sách này có thực sự giúp giảm thâm hụt thương mại toàn cầu hay không.

Nhiều chuyên gia kinh tế đang theo dõi chặt chẽ các diễn biến này, vì chính sách thuế của Mỹ có thể có tác động lớn đến nền kinh tế toàn cầu. Việc áp dụng các mức thuế nhập khẩu cao hơn có thể sẽ làm tăng giá hàng hóa và ảnh hưởng đến người tiêu dùng.

Liên minh châu Âu (EU) đang tích cực chuẩn bị để đối mặt với các áp lực thuế quan ngày càng tăng từ Tổng thống Mỹ Donald Trump. Mới đây, sau cuộc điện đàm giữa các nhà đàm phán thương mại châu Âu và Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick, ông Lutnick cho biết vẫn còn nhiều cơ hội để đạt được thỏa thuận thương mại giữa hai bên. Tuy nhiên, với việc Tổng thống Trump công bố áp thuế 30% với hàng nhập khẩu của EU từ ngày 1/8, mối quan ngại về tác động tiêu cực đến nền kinh tế châu Âu ngày càng gia tăng.

Mỹ và EU hiện có mối quan hệ thương mại và đầu tư song phương lớn nhất thế giới, với tổng giao dịch xuyên Đại Tây Dương lên đến 1.960 tỷ USD trong năm ngoái. Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã nhiều lần chỉ trích EU về mối quan hệ thương mại mà ông cho là không công bằng. Những bình luận và hành động gần đây của ông Trump đã làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và EU.

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã đưa ra cảnh báo rằng mức thuế 30% của Mỹ sẽ giáng đòn mạnh hơn vào nền kinh tế eurozone. Trong khi đó, các chuyên gia kinh tế cho rằng EU cần phải chuẩn bị các biện pháp đối phó và củng cố nội lực để ứng phó với áp lực thuế quan đang gia tăng. Hiện tại, EU đã đề xuất giảm thuế ôtô và chuẩn bị các biện pháp đáp trả trị giá 72 tỷ euro đối với hàng hóa Mỹ.

Châu Âu cũng đang tìm cách gia tăng năng lực cạnh tranh toàn diện, không chỉ về kinh tế, thông qua gói ngân sách trị giá 2.000 tỷ euro. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết rằng trải nghiệm qua hàng loạt cuộc khủng hoảng gần đây là nguồn cảm hứng cho bản kế hoạch ngân sách này. Tuy nhiên, gói ngân sách cần sự chấp thuận của tất cả 27 nước thành viên, và dự báo sẽ trải qua một quá trình bàn bạc căng thẳng.

EU đang triển khai chiến lược 4 phần để đối mặt với các áp lực từ Mỹ, bao gồm đàm phán thiện chí với Mỹ, chuẩn bị các biện pháp đối phó, theo dõi tiến độ đàm phán thuế quan của các nước khác với Mỹ, và gia tăng năng lực cạnh tranh toàn diện. Châu Âu đang tìm cách củng cố nội lực và sẵn sàng đối mặt với các áp lực thuế quan từ Mỹ. Với những bước chuẩn bị này, EU hy vọng có thể giảm thiểu tác động tiêu cực từ các biện pháp bảo hộ thương mại của Mỹ và duy trì mối quan hệ thương mại ổn định giữa hai bên.

Một thỏa thuận thương mại toàn diện giữa Mỹ và EU sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, với những bất đồng hiện tại về thương mại, đạt được một thỏa thuận không phải là dễ dàng. Trong bối cảnh đó, việc EU chuẩn bị các biện pháp đối phó và tăng cường năng lực cạnh tranh là cần thiết để bảo vệ lợi ích kinh tế của mình.

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Ủy ban châu Âu đang tích cực làm việc để hỗ trợ các nỗ lực của EU trong việc đối mặt với các thách thức thương mại. Mục tiêu của EU là duy trì một hệ thống thương mại quốc tế công bằng và dựa trên luật lệ, đảm bảo rằng tất cả các bên đều có cơ hội tiếp cận thị trường một cách bình đẳng.

Ngành logistics Việt Nam đang đối mặt với những thách thức đáng kể khi chi phí logistics tăng cao do sự thay đổi trong quan hệ thương mại giữa Mỹ và các nước trên thế giới. Hiệp định tạm hoãn thuế quan của Mỹ đã tạo ra cơ hội kinh doanh mới, nhưng đồng thời cũng đặt ra thách thức về việc thích ứng với thay đổi trong chuỗi cung ứng.

Ngành logistics Việt Nam hiện có trị giá khoảng 42 tỷ USD và đang tăng trưởng ở mức 14-16% mỗi năm. Tuy nhiên, thuế quan đã làm giảm khối lượng hàng hóa, dẫn đến chi phí logistics tăng cao. Cụ thể, cước vận chuyển container đến bờ Tây Hoa Kỳ đã tăng từ 1.850 USD lên 2.950 USD, còn đến bờ Đông tăng từ 2.000 USD lên gần 5.000 USD/container. Ngoài ra, phí lưu kho tại cảng Los Angeles có thể lên tới 500 USD/ngày/container.

Các doanh nghiệp Việt Nam đã có bước chuẩn bị nhất định, nhưng thách thức lớn là sắp xếp nguồn lực và ra quyết định hiệu quả. Phần lớn doanh nghiệp vẫn vận hành dựa trên cảm tính và ý chí lãnh đạo, thay vì phân tích dữ liệu. Tình trạng chuyển đổi số chậm cũng cản trở khả năng thích ứng của khối doanh nghiệp lớn và vừa.

Ông Trần Chí Dũng, Tổng thư ký Hiệp hội doanh nghiệp dịch vụ logistic Việt Nam (VLA), nhận định thời gian 90 ngày hoãn áp thuế của Mỹ là chưa đủ để doanh nghiệp trong nước kịp thích ứng với các thay đổi trong chuỗi cung ứng. Ông cho rằng việc điều chỉnh nguồn cung, quy trình sản xuất hay kênh phân phối không thể diễn ra trong vài tháng mà cần tới vài năm.

Ông Nguyễn Ngọc Thạch, CEO của Smart-Link Logistics, cho rằng trong ngắn hạn, việc Mỹ thay đổi mức áp thuế nhập khẩu với nhiều mặt hàng có thể gây ảnh hưởng nhẹ đến số lượng đơn hàng xuất khẩu. Tuy nhiên, về dài hạn, các mặt hàng thiết yếu và có lợi thế cạnh tranh của Việt Nam sẽ ít bị ảnh hưởng, thậm chí có cơ hội tăng trưởng tốt hơn.

Các doanh nghiệp logistics đã dần thích nghi với sự biến động khó lường bằng cách linh hoạt điều chỉnh lịch trình và đầu tư mạnh vào hạ tầng. Doanh nghiệp cho biết đã chủ động xây dựng kịch bản ứng phó, đồng thời tận dụng mạng lưới 17 FTA mà Việt Nam đã ký kết để mở rộng thị trường.

Dự báo tác động từ mức thuế mới đối với một số ngành hàng xuất khẩu sang Mỹ sẽ khiến đơn hàng giảm từ 10-15% trong 1-3 tháng đầu. Tuy nhiên, đây chỉ là sự điều chỉnh ngắn hạn, bởi các đối thủ cạnh tranh có thể mở ra cơ hội dài hạn cho hàng hóa Việt Nam.

Để nâng cao lợi thế cạnh tranh, các doanh nghiệp logistics cần chuyển vai trò từ “hỗ trợ phía sau” sang “mở đường” cho hàng hóa ra thị trường. Đồng thời, doanh nghiệp logistics phải đóng vai trò như “người quản lý chuỗi cung ứng”, hỗ trợ khách hàng tái cấu trúc chuỗi cung ứng một cách linh hoạt và hiệu quả hơn trong bối cảnh nhiều biến động toàn cầu.