Áp lực thi cử và kỳ vọng của phụ huynh là nguyên nhân sâu xa của nhiều vấn đề tâm lý ở học sinh. Sau mỗi kỳ thi quan trọng như thi vào lớp 10 hoặc thi tốt nghiệp THPT quốc gia, nhiều học sinh trải qua những cảm xúc trái chiều. Trong khi một số em hân hoan với kết quả cao, không ít em khác lại cảm thấy áp lực và ám ảnh vì kết quả không đạt kỳ vọng. Bối cảnh xã hội hiện nay, với áp lực từ phụ huynh mong con em mình vào các trường danh tiếng, đã tạo ra không ít khó khăn cho các em.

Tình trạng trên đã dẫn đến nhiều vấn đề tâm lý và sức khỏe tinh thần ở học sinh. TS.BS Nguyễn Mai Hương, Phụ trách khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, đã chỉ ra rằng áp lực từ việc học tập và thi cử có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho trẻ. Các em có thể trải qua cảm giác chán nản, căng thẳng, lo âu, mất ngủ và suy nhược cơ thể sau khi kết quả thi không như mong đợi.

Ngoài ra, phản ứng của phụ huynh sau khi con em mình không đạt kết quả như mong muốn cũng góp phần làm tăng áp lực và cảm giác thất vọng. Việc so sánh với bạn khác, sử dụng những câu nói khiển trách hay thậm chí là sự lạnh lùng từ phụ huynh có thể để lại chấn thương tâm lý lâu dài cho trẻ.

Để giúp các sĩ tử vượt qua áp lực và cảm xúc tiêu cực sau thi cử, các chuyên gia tâm lý và sức khỏe tinh thần đưa ra nhiều lời khuyên. Cha mẹ cần trở thành người bạn đồng hành, lắng nghe, động viên và thấu hiểu con. Thay vì phán xét hay so sánh kết quả điểm số của con với bạn khác, cha mẹ nên tập trung vào việc tạo cảm giác an toàn và đồng hành cùng con.

Cha mẹ cũng nên giúp con hiểu rằng thất bại cũng là một phần của cuộc sống và là cách để trưởng thành. Khuyến khích trẻ phát huy thế mạnh của bản thân và trân trọng giá trị của chính mình là điều quan trọng. Những hành động nhỏ như cái ôm, lời yêu thương và chúc mừng vì nỗ lực của con có thể giúp con cảm thấy vui vẻ và nhẹ nhõm hơn.

Cuối cùng, việc xây dựng một môi trường hỗ trợ và thấu hiểu, nơi trẻ cảm thấy được chấp nhận và yêu thương bất kể kết quả thi cử, là chìa khóa giúp các em vượt qua áp lực và phát triển một cách toàn diện.

Thông tin từ các chuyên gia tâm lý và sức khỏe tinh thần cũng chỉ ra rằng, một số học sinh có thể cần sự hỗ trợ chuyên nghiệp để vượt qua các vấn đề tâm lý và cảm xúc tiêu cực. Nếu các triệu chứng kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, các phụ huynh nên tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia tâm lý và sức khỏe tinh thần để hỗ trợ con em mình.

Đối với các học sinh đang đối mặt với áp lực thi cử và cảm xúc tiêu cực, hãy nhớ rằng các em không đơn độc. Có rất nhiều nguồn lực hỗ trợ và các chuyên gia sẵn sàng giúp đỡ. Đồng thời, các em cũng nên học cách tự chăm sóc bản thân, quản lý cảm xúc và xây dựng một mạng lưới hỗ trợ vững chắc để vượt qua các khó khăn.

Hy vọng rằng, trong tương lai, sẽ có nhiều hơn những nỗ lực nhằm giảm thiểu áp lực thi cử và tạo ra một môi trường giáo dục tích cực, hỗ trợ và thấu hiểu cho tất cả các học sinh.

Nhiều người lớn lên trong gia đình có anh hoặc chị em ruột đồng giới, nhưng vẫn mang theo nỗi cô đơn, tủi thân và cảm giác bị bỏ rơi. 심지어, họ còn cảm thấy chưa từng được là chính mình. Điều này không phải là hiếm gặp và có thể để lại những hậu quả nghiêm trọng nếu không được giải quyết.

Tùng, 41 tuổi, nhân viên kinh doanh tại TP.HCM, là một ví dụ điển hình. Anh có một người anh trai lớn hơn ba tuổi, người đã học giỏi, năng động và luôn nhận được sự chú ý của gia đình. Ngược lại, Tùng trầm tính và ít nổi bật, khiến anh cảm thấy bị bỏ rơi và không được quan tâm. Sự trầm lặng và cảm giác bị bỏ rơi đã theo anh vào đời sống hôn nhân, khiến anh vẫn thấy khó gần với chính vợ con mình.

Tương tự, Hương, 39 tuổi, nhân viên kế toán tại Đồng Nai, cũng trải qua một tuổi thơ tương tự. Cô thường bị mẹ so sánh với hai người chị gái giỏi giang và xinh đẹp, khiến cô cảm thấy tự ti và không có gì nổi bật. Cô nhớ lại một lần trong bữa cơm, khi cô mới nói được vài lời về chuyện ở trường, thì mẹ và hai chị đã rẽ sang chuyện khác như thể không nghe thấy. Hương từng mong các chị làm gì đó sai sai, tệ tệ để cô đỡ thấy mình kém cỏi.

Hai câu chuyện này không phải là cá biệt. Nhiều cha mẹ có con một bề vẫn xem đó là điều thuận lợi, đỡ cực hơn trong việc nuôi dạy con. Tuy nhiên, phía sau sự thuận tiện này lại tiềm ẩn những thách thức trong sự phát triển tâm lý, vai trò giới và bản sắc cá nhân của mỗi đứa trẻ.

Cha mẹ cần thay đổi cách nhìn về từng đứa trẻ, không nên áp đặt suy nghĩ con trai phải mạnh mẽ hay con gái phải dịu dàng. Khi được công nhận đúng với bản thân, trẻ sẽ tự tin hơn, sống thật hơn, không phải gồng mình theo khuôn mẫu để làm vừa lòng người khác.

Sự công bằng không nằm ở đối xử giống nhau, mà ở việc thấu hiểu và đáp ứng đúng nhu cầu riêng của mỗi đứa trẻ. Cha mẹ cần cởi bỏ hình mẫu vàng trong vô thức và tránh việc so sánh giữa các con. Đừng để một đứa trẻ trở thành tiêu chuẩn mà những đứa còn lại phải gồng mình bắt chước.

Cần chú ý nhiều hơn đến đứa con trầm lặng, ghi nhận cả những nỗ lực nhỏ, thay vì vô tình tạo cảm giác hơn – kém giữa các con. Tôn trọng sự khác biệt và tạo không gian để mỗi đứa trẻ lớn lên theo cách riêng. Cha mẹ không nên ép các con mặc giống nhau, chơi cùng môn thể thao hay làm mọi việc theo một khuôn mẫu chỉ vì thuận tiện.

Cần tránh đóng khung vai trò của trẻ trong gia đình, mà nên luân phiên phân công công việc trong nhà để các con được trải nghiệm nhiều vai trò khác nhau. Cha mẹ nên chủ động tạo ra môi trường sống cân bằng để trẻ được tiếp xúc sớm và lành mạnh với người khác giới tính.

Hãy khuyến khích con chơi với bạn bè đa dạng, tham gia hoạt động cộng đồng. Những trải nghiệm này giúp trẻ mở rộng hiểu biết, học cách lắng nghe, hợp tác và tôn trọng sự khác biệt.

Với những ai từng lớn lên trong gia đình một bề, những tổn thương thuở nhỏ có thể âm thầm tích tụ và kéo dài đến tận khi trưởng thành. Để bước ra khỏi những dư chấn đau thương ấy, ta cần dám thừa nhận tổn thương, lắng nghe cảm xúc và tìm cách chữa lành.